معرفی و نقد کتاب
هستی‌شناسی ریتم در نقاشی نزد دلوز با تأکید بر زیباشناسی

فریده آفرین؛ اشرف السادات موسوی‌لر

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 7-30

چکیده
  دلوز با توسل به «ریتم» دو شِقِ زیباشناسی را گرد هم می‌آورد. فرض مقالۀ حاضر این است که زیباشناسی دلوز می‌تواند شکل‌گیری شرط تجربۀ زیباشناختی را در خودِ آن تجربه و نیز شرط ترکیب‌بندی زیباشناختی را در خود سطح ترکیب‌بندی با توسل به ریتم توضیح دهد. پرسش اصلی، چگونگیِ رفع شکافِ دوگانه رایج زیباشناسی است. این پرسش در سه بخش، با توضیح شکل‌گیریِ ...  بیشتر

-
تبیین نسبت مفهوم خودآفرینی فردی با کنش سیاسی از رهگذر دو رمان صد سال تنهایی و طوبا و معنای شب

زینب صابر

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 139-158

چکیده
           کنش سیاسی و انقلاب، یکی از مضمون­های اصلی و مشترک در دو رمان صد سال تنهایی نوشته­ی گابریل گارسیا مارکز و طوبا و معنای شب نوشته­ی شهرنوش پارسی­پور است. نوشتار حاضر می­کوشد تا به درک و تبیین کنش سیاسی در این دو اثر بپردازد و برای فهم این معنا دیدگاه­های متفکرانی چون رورتی و نیچه را مورد مداقه قرار می­دهد. رورتی برای تمایز امر خصوصی ...  بیشتر

معرفی و نقد کتاب
بدبینی در فلسفۀ افلاطون

ایمان شفیع بیک

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 157-186

چکیده
  افلاطون در برخی از آثار خود، از دو بُعد معرفت‌شناختی و جهان‌شناختی، دیدگاهی بدبینانه دارد. از جنبۀ معرفت‌شناختی، افلاطون پس از آن‌که در رساله‌های آغازین خود، دیالکتیک سقراطی و در کراتولوس، هرگونه روش متکی بر زبان و واژگان را در معرفت‌بخشی ناکارآمد یافت، در فایدون به این دیدگاه فراگیرتر رسید که آدمی در این جهان به سبب موانع گوناگون ...  بیشتر

معرفی و نقد کتاب
زیبایی‌شناسی انتقادی، تمثیل و گسست تاریخی از تجربۀ رنج؛ تأملی در فلسفۀ هنر والتر بنیامین

حسین افراسیابی؛ سجاد ممبینی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 31-50

چکیده
  پژوهش حاضر به دنبال آن است تا با تأملی در فلسفۀ هنر والتر بنیامین، مبانی رویکرد غایت‌شناسانۀ وی به تاریخ را مورد مطالعه و واکاوی قرار دهد. زیبایی‌شناسی انتقادی بنیامین که خود مبنای زیبایی‌شناسی منفی آدورنویی است، بر پایۀ عنصر تمثیل شکل گرفته است؛ عنصری که نوع تلقی بنیامین از آن، خود محصول تصور خاص وی از زبان است. مفاهیم تجربه، مکاشفه ...  بیشتر

معرفی و نقد کتاب
جایگاه «حُسن و زیبایی» در منطق پرواز سهروردی

رضا مدنی دورباش؛ فاطمه اکبری

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 231-254

چکیده
  دانش زیبایی‌شناسی و هم‌چنین فلسفۀ هنـر، هرچند مولود عصر جدید و بـرآمـده از رویـکردِ جدیـد بـه عـلم و حقیقت‌انـد، امـا پرسش از «امرِ زیبـا» و «هنـر»، پرسش‌هایی هستند که از دیربـاز اندیشۀ آدمی را به‌خـود مشغـول داشته‌اند. شیخ‌ شهاب‌الدین سهروردی ملقّب به «شیخ اشراق» از حکمای بزرگ ایرانی - اسلامی در قرن 6 هجری قمری، مبـاحث مربوط ...  بیشتر

معرفی و نقد کتاب
تطوّر برهان صدّیقین در کلام فلسفی امامیّه از نصیرالدین طوسی تا نصیرالدین کاشی

نصر الله حکمت؛ حمید عطایی نظری

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 51-72

چکیده
  برهان صدّیقین از براهین مهم و معتبر اثبات وجود خدا در فلسفه و کلام اسلامی به شمار می­آید که نخست در فلسفۀ ابن سینا به طور رسمی مطرح شد و پس از آن، دیگر فلاسفه در تحکیم و ترویج آن سعی وافر نمودند و صورت­های مختلفی از آن ارائه کردند. برهان صدّیقین به­ سبب اتقان و اعتبار خاصّ خودش با استقبال فیلسوف ـ متکلّمانِ امامی در دوران میانی نیز روبرو ...  بیشتر

مقاله مروری
مفهوم ریتم در نقاشی نزد ژیل دلوز

فریده آفرین؛ اشرف السادات موسوی لر

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394

چکیده
  ریتم یکی از ارکان مهم استتیک دلوز است. این مفهوم نزد او رویداد هم‌طنینیِ ساحت‌های مختلف است. سوال اصلی این مقاله این است که چگونه وحدت امور کثیر و متفاوت در نقاشی بدون توسل به عاملی فراتر از سطح نقاشی فراهم می‌شود؟ در نقاشی سطوح متفاوت احساس، رنگ‌ها، تاش‌ها و ضربه‌قلم‌ها، رنگ و نور، امور نامتناجس و قیاس‌ناپذیر به ترکیب‌بندی، ...  بیشتر

معرفی و نقد کتاب
فلسفۀ اسطوره شلینگ در ادامه جستجوی مستمر برای تبیین رابطۀ امر مثالی و امر واقعی

محسن داوطلب

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 73-95

چکیده
  شلینگ در تمام دوران کار فلسفی خود به دنبال یافتن تبیین مناسبی برای مسئلۀ رابطۀ امر مثالی[1]و امر واقعی[2] بود. هدف اصلی شلینگ از دنبال کردن این مسئله، درک و تبیین واقعیت عینی وجود بود. شلینگ هیچ گاه از فروکاسته شدن امر واقعی به امر مثالی خشنود نبود و به همین دلیل به تدریج از جریان ایدئالیسم آلمانی قرن نوزده جدا شد. شلینگ در دورۀ پایانی ...  بیشتر

مقاله مروری
دلالت نامها بر ایده ها و اشیاء در فلسفه نوافلاطونی

امیرحسین ساکت اف

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394

چکیده
  چکیده: به عقیده افلاطون ایده ها مدلول اصلی نامها هستند و دلالت نامها بر اشیاء فقط به نحو ثانوی و به سبب شباهت اشیاء به ایده ها ممکن است. ارسطو که منکر وجود مفارق ایده هاست برخلاف افلاطون عقیده دارد که نامها در وهله اول بر محسوسات دلالت می کنند و دلالت آنها بر مفاهیم انتزاعی دلالتی ثانوی است. تلفیق آراء افلاطون و ارسطو در فلسفه نوافلاطونی ...  بیشتر

معرفی و نقد کتاب
مراحل ادراک در فلسفۀ ملاصدرا

حجت الله رفیعی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 97-122

چکیده
  تاریخچه معرفت‌شناسی نشان می‌دهد که متفکران مسلمان همواره به اهمیّت و ابعاد مختلف علم و معرفت توجه داشته و به فراخور نیاز، مطالبی را در این زمینه ضمن مباحث خود ارائه کرده‌اند و یکی از عوامل اصلی توجه متفکران مسلمان به علم و معرفت اهمیتی است که اسلام به مقولۀ علم داشته است. در نگاه اوّل در بسیاری موارد اثر یا فصل مستقلّی در این مورد ...  بیشتر

مقاله مروری
بررسی مواجهه ی عدم انگاری شرور با معضل شرّ ادراکی از دیدگاه صدر المتألهین

معصومه عامری؛ زهره توازیانی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394

چکیده
  بخشی از آنچه در این دنیا به فهم و تجربۀ انسان درمی آید، ملائم طبیعت وی نیست. از سویی، استدلال و باور به وجود خداوند حکیم، قادر و عادل مطلق برای متألهان از جمله امور انکارناشدنی است. مسئلۀ شر در دوران معاصر بیشتر حاصل صورت بندی گزاره هایی است که خمیرمایۀ اصلی آنها برگرفته از همین دو جنبۀ فهم و تجربۀ انسانی است. منطقاً و به لحاظ تاریخی ...  بیشتر

معرفی و نقد کتاب
هگل‌گرایی تمام‌عیار؛ گذر از دیالکتیک به تفاوت در اندیشۀ دریدا

علی زارعی (پیمان)؛ یوسف شاقول

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 123-140

چکیده
  مقالۀ حاضر نشان می‌دهد که بررسی خوانش انتقادی هگل از سوی ژرژ باتای بر اساس دیدگاه‌های ژاک دریدا، به فراروی از دیالکتیک و ورود به پارادایم فکری جدیدی برگرفته از مفهوم تفاوت منجر می‌شود. زمانی که مخالفان جدی هگل - مانند میشل فوکو - دشواری‌های رهایی از سلطۀ هگل را مورد تأکید قرار می‌دهند، اهمیت این موضوع بیشتر خود را نشان می‌دهد. پرداختن ...  بیشتر

مقاله مروری
تطوّر برهان صدّیقین در کلام فلسفی امامیّه از نصیر الدین طوسی تا نصیر الدین کاشی

نصر الله حکمت؛ حمید عطایی نظری

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394

چکیده
  برهان صدّیقین از براهین مهم و معتبر اثبات وجود خدا در فلسفه و کلام اسلامی بشمار می آید که نخست در فلسفۀ ابن سینا بطور رسمی مطرح شد و پس از آن، دیگر فلاسفه در تحکیم و ترویج آن سعی وافر نمودند و صورت‌های مختلفی از آن را ارائه کردند. برهان صدّیقین به سبب اتقان و اعتبار خاصّ خودش با استقبال فیلسوف ـ متکلّمانِ امامی در دوران میانی نیز روبرو ...  بیشتر

معرفی و نقد کتاب
دلالت نامها بر ایده ها و اشیاء در فلسفه پروکلوس

امیرحسین ساکت

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 141-155

چکیده
   به عقیده افلاطون ایده ها مدلول اصلی نامها هستند و دلالت نامها بر اشیاء فقط به نحو ثانوی و به سبب شباهت اشیاء به ایده ها ممکن است. ارسطو که منکر وجود مفارق ایده هاست، برخلاف افلاطون عقیده دارد که نامها در وهله اول بر محسوسات دلالت می کنند و دلالت آنها بر مفاهیم انتزاعی دلالتی ثانوی است. تلفیق آراء افلاطون و ارسطو در فلسفه نوافلاطونی ...  بیشتر

مقاله مروری
فلسفۀ اسطوره شلینگ در ادامه جستجو برای تبیین رابطۀ امر مثالی و امر واقعی

محسن داوطلب

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394

چکیده
  چکیده در این مقاله نگارنده سعی می کند روایتی را از آثار شلینگ مطرح کند که در آن شلینگ در تمام دوران کار فلسفی‌اش به دنبال یافتن تبیین مناسبی برای مسئله بنیادی خویش یعنی رابطه امر مثالی و امر واقعی بوده است. هدف اصلی شلینگ از دنبال کردن این مسئله درک و تبیین واقعیت عینی وجود بود. در این مقاله حرکت تدریجی شلینگ به سوی پاسخ نهایی او برای ...  بیشتر

مقاله مروری
هگل گرایی تمام عیار؛ گذر از دیالکتیک به تفاوت در اندیشه‌ی دریدا

علی زارعی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394

چکیده
  مقاله‌ی حاضر نشان می‌دهد که بررسی خوانشِ‌ انتقادی هگل از سوی ژرژ باتای بر اساس دیدگاه‌های ژاک دریدا، به فراروی از دیالکتیک و ورود به پارادایم فکری جدیدی برگرفته از مفهوم «تفاوت» منجر می‌شود. زمانی که مخالفان جدی هگل – مانند میشل فوکو – دشواری‌های رهایی از سلطه‌ی هگل را مورد تأکید قرار می‌دهند، اهمیت این موضوع بیشتر خود را نشان ...  بیشتر

معرفی و نقد کتاب
بررسی مواجۀ عدم انگاری شرور با معضل شرّ ادراکی از دیدگاه صدرالمتألهین

معصومه عامری؛ زهره توازیانی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 187-201

چکیده
  بخشی از آنچه در این دنیا به فهم و تجربۀ انسان در می‌آید، ملائم طبیعت وی نیست. از سویی، استدلال و باور به وجود خداوند حکیم، قادر و عادل مطلق برای متألهان از جمله امور انکارناشدنی است. مسئلۀ شر در دوران معاصر بیشتر حاصل صورت‌بندی گزاره‌هایی است که خمیرمایۀ اصلی آنها برگرفته از همین دو جنبۀ فهم و تجربۀ انسانی است. منطقاً و به لحاظ تاریخی ...  بیشتر

مقاله مروری
زیبایی‌شناسیِ انتقادی، تمثیل و گسست تاریخی از تجربۀ رنج؛ تأملی در فلسفۀ هنر والتر بنیامین

حسین افراسیابی؛ سجاد ممبینی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394

چکیده
  پژوهش حاضر به دنبال آن است تا با تأملی در فلسفۀ هنر والتر بنیامین، مبانی رویکرد غایت­شناسانۀ وی را مورد مطالعه و واکاوی قرار دهد. زیبایی­شناسی انتقادی بنیامین که خود مبنای زیبایی­شناسی منفی آدورنویی است، بر پایۀ عنصر تمثیل شکل گرفته است؛ عنصری که محصول تصور خاص وی از زبان است. مفاهیم تجربه، مکاشفه و مسیانیسم که در فلسفۀ هنر بنیامین ...  بیشتر

معرفی و نقد کتاب
وجه استعاری فهم در هرمنوتیک ضد دکارتی ویکو

رائد فریدزاده

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 203-213

چکیده
  در این مقاله به نظریه‌ های ضد دکارتی ویکو، به ویژه دیدگاه نقادانة او در برابر مفهوم حقیقت در نزد دکارت، و همچنین به سیر تطور مفهوم استعاره در نزد وی، که در دو مرحلة تاریخی شکل گرفته است، خواهیم پرداخت. اسلوب دکارتی که مبین استنتاج حقایق عدیده از یک حقیقت بنیادین و تردیدناپذیر است از نظر ویکو محل تردید دارد. ویکو در مقابل تلاش خود را ...  بیشتر

معرفی و نقد کتاب
مفهوم سرپیچی در فلسفۀ ادبیات کریستوا

آزیتا فیروزی؛ مجید اکبری

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 215-229

چکیده
  آثار ادبی و هنری خلاقه نه‌تنها معنای تازه‌ای خلق می‌کنند، بلکه شیوۀ تازه‌ای برای معناداری و درنتیجه تحول و دگرگونی ساختار ادبی و همچنین سوژۀ هنرمند را در پی دارند. معنایی که بر اساس ساختارهای از پیش موجود و هنجارهای شکل گرفته کار نمی‌کند و در واقع تنها با با دگرگون ساختن اصول پذیرفته شده، نحوه‌ جدیدی از معناداری را معرفی می‌کنند. ...  بیشتر