مقاله مروری
ابصار از منظر فلاسفه اسلامی و دانشمندان علوم تجربی نوین

امید آهنچی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، صفحه 7-36

چکیده
  ابصار یکی از مفاهیمی است که فلاسفه اسلامی از یک سو و دانشمندان علوم تجربی از سوی دیگر به آن پرداخته و با توجه به مبانی خود، به نحوی به شرح آن همت گمارده‌اند. امروزه بایسته است نظریه‌های طبیعیات فلاسفه اسلامی را با دستاوردهای نوین تجربی محک بزنیم تا به صحت و سقم این نظریه‌ها از یک سو و همچنین صحت و سقم نتایجی که فلاسفه اسلامی بر مبنای ...  بیشتر

مقاله مروری
مقایسۀ رهیافت زیبایی‌شناختی به تولید و مصرف در اندیشه‌های مارکسیستی و پست‌مدرنیستی

عارف دانیالی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، صفحه 85-110

چکیده
  اندیشمندان قرن نوزدهم، همواره بر نقش محوری تولید در آفرینش جهان انسانی تأکید می­کنند. در این میان، مارکس با واسازی مفهوم تولید سرمایه­داری، آن را از قید سود و انباشت سرمایه جدا می­سازد و بدان صورتی زیبایی­شناختی می­بخشد. مارکس، شرایط زندگی انسانی را تحت نظام تولید تبیین می­کند و مقولۀ مصرف را امری انفعالی و متعلق به جهان حیوانی می­داند. ...  بیشتر

مقاله مروری
انسان‌شناسی از دیدگاه ابن عربی

مازن محمد

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، صفحه 221-240

چکیده
  شناخت انسان از دغدغه‌های ذهنی بشر در طول تاریخ تفکر است. این پژوهش در پی آن است که بفهمد از نظر ابن عربی، سیمای معنوی انسان کامل چگونه سیمایی است و مشخصات انسان کامل چگونه مشخصاتی است، انسان در هستی از چه جایگاهی برخوردار بوده و چگونه تجلی پروردگار بوده و چگونه می‌‌تواند دارای تمامی ‌صفات الاهی باشد. بر اثر این تحقیق و از رهگذر بررسی ...  بیشتر

-
تبیین و تحلیل صورتبندی برهان فطرت عشق در تفکر آیت‌الله شاه‌آبادی

حمید شاه آبادی؛ امیر عباس علی زمانی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394

چکیده
  درسنت تفکر اسلامی برهان فطرت در اثبات وجود خدا ، برهانی ملهم از آموزه های قرآنی و مبتنی بر رویکردی انسان شناسانه است. گرانیگاه برهان فطرت ، التفاتی مضمر در نفس انسان نسبت به کمال بحت و مطلق است. آیت الله شاه آبادی به عنوان یک فیلسوف مابعد صدرایی کوشیده تا معطوفیت ذاتی نفس به مفهوم کمال را در آمیزش با قاعدۀ فلسفیِ تضایف در تفکر اسلامی ...  بیشتر

مقاله مروری
زمان و مکان در اندیشه ارسطو و سهروردی

عزیزالله افشار کرمانی؛ فاطمه بابامرادی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، صفحه 37-50

چکیده
  بحث زمان و مکان از جمله مباحث ریشه‌دار و سنتی در تاریخ فلسفه است که در طول تاریخ اندیشه بشر، ذهن فلاسفه را از دوران یونان باستان به خود مشغول کرده چنان که آراء و اقوال بسیاری در این باب ابراز کرده‌اند. فلاسفه اسلامی نیز به سهم خود و به تأثیر از فیلسوفان یونان باستان به ویژه ارسطو، نظراتی در این باره ارائه کرده‌اند. ارسطو بحث از مکان ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
رویکرد نوخاسته‌گرایی به مسئله ذهن در پاسخ به چالش‌های خلقت‌گرایی و فیزیکالیسم

محمد جامه بزرگی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394

چکیده
  مساله ذهن- بدن و چگونگی وجود امر ذهنی در جهان فیزیکی یکی از مهم ترین مسائل در تاریخ اندیشه بشری است و دیدگاه های فراوانی برای تبیین آن عرضه شده است. آفرینش گرایی و دوگانه انگاری منبعث از ان، در تبیین نحوه تعامل ذهن- بدن و موفقیتی نداشتند. همین ناکامی باعث طرح دیدگاه های فیزیکالیستی و نظریات تقلیلی شد. در این نظریه ویژگی های ذهنی حذف یا ...  بیشتر

مقاله مروری
رویکرد نوخاسته‌گرایی به مسئله ذهن در پاسخ به چالش‌های آفرینش‌گرایی و فیزیکالیسم

محمد جعفر جامه بزرگی؛ محمد سعیدی مهر

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، صفحه 51-70

چکیده
  مسئله ذهن ـ بدن و چگونگی وجود امر ذهنی در جهان فیزیکی، یکی از مهم‌ترین مسائل در تاریخ اندیشه بشری است و دیدگاه‌های فراوانی برای تبیین آن عرضه شده است. آفرینش‌گرایی و دوگانه‌انگاری منبعث از آن، در تبیین نحوه تعامل ذهن ـ بدن موفقیتی نداشتند. همین ناکامی باعث طرح دیدگاه‌های فیزیکالیستی و نظریات تقلیلی شد. در این نظریه، ویژگی‌های ذهنی ...  بیشتر

مقاله مروری
نظام نشانه‌ای حاد واقعیت در اندیشه بودریار و تطبیق آثار پیتر هالی با آن

مهدی حامدی؛ فاطمه رضوی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، صفحه 71-84

چکیده
  بسط نظریات بودریار، فیلسوف فرانسوی، در باب نقدِ اقتصادِ سیاسیِ نشانه در اوایل دهۀ1970 به این نظریه انجامید که واقعیت به عنوان مقوله‌ای منفک از نشانه‌های آن، در جهانِ اشباع شده از اطلاعات و سیطرۀ رسانه، از میان رفته است. او این وضعیت را «حاد واقعیت» نامید. اشارۀ او به طور عمده، ترسیمی از دنیای هنر بود: از سورئالیسم، هنر پاپ، رمان نو تا ...  بیشتر

مقاله مروری
بیزگرایی و واقع‌باوریِ علمی

روح‌اله رمضانی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، صفحه 111-127

چکیده
  آیا می‌توان خوانشی واقع‌باورانه از نظریة تأییدِ بیزی داشت. از آنجا که دست‌آوردِ کارِ دانشمندان شناخت‌های غیرقطعی است، واقع‌باوران باید نشان دهند شناختِ غیرقطعی چگونه می‌تواند دربارة واقعیتی مستقل از شناخت و شناسا باشد. و از آنجا که شناختِ غیرقطعی پذیرفته‌ترین صورت‌بندی‌اش را در نظریة تأییدِ بیزی یافته است، واقع‌باوران لازم ...  بیشتر

مقاله مروری
ویژگی‌های معرفت‌شناختی هنر به منزله فرم سمبلیک در اندیشه کاسیرر

ناصر ساداتی؛ مرضیه پیراوی ونک

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، صفحه 129-145

چکیده
  از مهمترین ابعاد فلسفه کاسیرر، تأکیدی است که وی همچون کانت بر استقلال هنر از علم و اخلاق دارد. کاسیرر برخلاف دیدگاه پوزیتیویستی که می‌‌کوشید هنر را به واکنش‌های روان‌شناسانه تقلیل دهد، بر بی‌همتا بودن و بی‌نظیر بودن هنر تأکید می‌‌کند. یکی از ویژگی‌های فلسفه کاسیرر این است که با نقد صورت‌های عقلی شناخت و با گسترش شناخت‌شناسی ...  بیشتر

مقاله مروری
خود ادراکی استعلایی و خودشناسی

اسماعیل سعادتی خمسه

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، صفحه 147-166

چکیده
  معمولاً اصل خود ادراکی/ ادراک نفسانی را در بخش «استنتاج استعلایی» کتاب نقد عقل محض، شاهکار آن بخش کتاب کانت دانسته‌اند. خودادراکی استعلایی آغازگاه بحث استعلایی را تعیین می‌کند. کانت اصطلاح «خود ادراکی» را برای اشاره به خودآگاهی به کار می‌برد. از این رو، تألیف بنیادی‌ای را که هم تجربه را ممکن می‌سازد و هم به ما امکان می‌دهد همۀ تجربه‌های ...  بیشتر

مقاله مروری
تبیین و تحلیل صورت‌بندی برهان فطرت عشق در تفکر آیت‌الله شاه‌آبادی

حمید شاه آبادی؛ محمد رضا اسدی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، صفحه 167-184

چکیده
  در سنت تفکر اسلامی برهان فطرت در اثبات وجود خدا، برهانی ملهم از آموزه‌های قرآنی و مبتنی بر رویکردی انسان‌شناسانه است. گرانیگاه برهان فطرت، التفاتی مضمر در نفس انسان نسبت به کمال بحت و مطلق است. آیت‌الله شاه آبادی به عنوان یک فیلسوف مابعد صدرایی، کوشیده تا معطوفیت ذاتی نفس به مفهوم کمال را در آمیزش با قاعدۀ فلسفیِ تضایف در تفکر اسلامی، ...  بیشتر

مقاله مروری
جایگاه سبک مدیتیشن در نگارش تأملات دکارت

سید مصطفی شهرآیینی؛ مریم غازی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، صفحه 185-202

چکیده
  «مناظره» سنت غالب و رایج در نگارش آثار فلسفی از سده‌های میانه تا روزگار دکارت بود و دکارت با به‌کارگیری ‌»مدیتیشن» در نگارش تأملات، سبکی بدیع در فلسفه‌ورزی عرضه داشت. این سبک که نخستین ‌بار مارکوس اورلیوس رواقی آن را به‌کار بسته بود، در اصل، ویژة‌ متون دینی‌ ـ ‌اخلاقی بوده و از آن برای ایجاد حالت توبه نسبت به گذشته و در مرحلة بعد،‌ ...  بیشتر

مقاله مروری
پدیده‌شناسی علم مدرن

حسن فتح زاده

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، صفحه 203-219

چکیده
  پدیده‌شناسی برای دست‌یابی به بیناسوژگی ابتدا آگاهی را به حوزۀ تعلق اگو تقلیل می‌دهد. اما چنان‌که خواهیم دید این تقلیل برخلاف تقلیل اولیۀ پدیده‌شناسی، تقلیلی ساختگی و روش‌مند است. بنابراین، اگوی دیگر و در نتیجه بیناسوژگی نیز  همچون  حوزۀ تعلق اگو قلمرویی اصیل و اولیه است و هیچ یک از این دو قابل تقلیل به یک‌دیگر نیست. پس شناخت هر ...  بیشتر

مقاله مروری
بینایی از منظر فلاسفه اسلامی و دانشمندان علوم تجربی نوین

امید آهنچی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394

چکیده
  بینایی و ابصار یکی از مفاهیمی است که فلاسفه اسلامی از یک سو و دانشمندان علوم تجربی از سوی دیگر به آن پرداخته و با توجه به مبانی خود به نحوی به شرح آن همت گمارده‌اند. امروزه بایسته است تا نظریه‌های طبیعیاتی فلاسفه اسلامی را با دستاوردهای نوین تجربی محک زده تا به صحت و سقم این نظریه‌ها از یک سو و همچنین صحت و سقم نتایجی که فلاسفه اسلامی ...  بیشتر

مقاله مروری
ویژگی های معرفت شناختی هنر به منزله فرم سمبولیک دراندیشه کاسیرر

ناصر ساداتی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394

چکیده
  ازمهمترین ابعاد فلسفه کاسیرر، تاکیدی است که وی همچون کانت بر استقلال هنر ازعلم واخلاق دارد. کاسیرر برخلاف دیدگاه پوزیتیویستی که  می‌کوشید هنر را به واکنش های روانشناسانه تقلیل دهد، بر بی همتا بودن و بی نظیر بودن هنر تاکید  می‌کند. یکی از ویژگی‌های فلسفه کاسیرر این است که، با نقد صورتهای عقلی شناخت وبا گسترش شناخت شناسی به حوزه‌هایی ...  بیشتر

مقاله مروری
خودادراکی استعلایی کانت و خودشناسی

اسماعیل سعادتی خمسه

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394

چکیده
  معمولاً اصل خود ادراکی/ ادراک نفسانی را در بخش «استنتاج استعلایی» کتاب نقد عقل محض شاهکار آن بخش کتاب کانت دانسته اند. خودادراکی استعلایی آغازگاه بحث استعلایی را تعیین می کند. کانت اصطلاح «خودادراکی» را برای اشاره به خودآگاهی به کار می برد. از این رو، تالیف بنیادی ای را که هم تجربه را ممکن می سازد و هم به ما امکان می دهد همه ی تجربه های ...  بیشتر

مقاله مروری
پدیده‌ شناسی علم مدرن

حسن فتح زاده

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394

چکیده
  پدیده‌ شناسی برای دست‌ یابی به بیناسوژگی ابتدا آگاهی را به حوزه‌ ی تعلق اگو تقلیل می‌دهد. اما چنان که خواهیم دید این تقلیل برخلاف تقلیل اولیه‌ی پدیده‌ شناسی، تقلیلی ساختگی و روش‌مند است. بنابراین اگوی دیگر و در نتیجه بیناسوژگی نیز هم‌چون حوزه‌ی تعلق اگو قلمرویی اصیل و اولیه است و هیچ یک از این دو قابل تقلیل به یک‌دیگر نیست. پس ...  بیشتر

مقاله مروری
بررسی تأثیر افلاطون و ارسطو بر سهروردی در بحث زمان و مکان

فاطمه بابامرادی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394

چکیده
  بحث زمان و مکان از مفاهیم سنتی فلسفه است که در طول تاریخ اندیشه، ذهن تمام فلاسفه را به خود مشغول کرده چنان که آراء و اقوال بسیاری در این باب ابراز کرده اند. افلاطون و ارسطو هر دو بنا به روش خاص خود به تحلیل زمان و مکان پرداخته اند و هر چند افلاطون به اختصار به تحلیل این دو مفهوم پرداخته است ارسطو زمان و مکان را به تفصیل تحلیل کرده است . ...  بیشتر