خلاصه استاندارد: kj

ترتیب و توالی انتشار: دو فصلنامه - خرداد / آذر

آغاز انتشار: ۱۳۸۷

زبان انتشار: فارسی

سیاست داوری: هم‌تراز دوسوکور

نرخ پذیرش: 43درصد (شش ماه دوم ۱۳۹۹)

هزینۀ داوری و چاپ: ۱۰۰ هزار تومان بابت داوری مقاله در ابتدا دریافت می‌شود و در صورت پذیرش نهایی ۳۰۰ هزار تومان بابت چاپ از نویسنده اخذ خواهد شد. (در صورت پذیرش نهایی مقاله - مصوب ۱۴۰۰)

میانگین زمان داوری: ۴-۶ ماه

وضعیت انتشار: دسترسی آزاد به تمامی مقالات / GOLD Open Access

رتبه در سامانه ISC سال ۱۳۹۷: 

نشریه شناخت به شکل کامل از قوانین کمیتۀ اخلاق در انتشار (COPE) تبعیت می نماید. لذا درراستای علمیاتی نمودن قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی، مقالات ارسالی توسط سامانه مشابهت ‌یاب <سمیم نوربررسی می شوند. 

توجه:

  • ارسال فایل تکمیل شده <تعارض منافع> و <تعهدات نویسندگان> الزامی است.
  • به استحضار می رساند با توجه به سیاست کلی نشریه مبنی بر ایجاد فرصت برای کلیه دانش پژوهان میهن عزیزمان، تا اطلاع ثانوی از بررسی مقالات ارسالی توسط نویسندگان تکراری (Multiple submission) معذوریم. 
علمی - پژوهشی
تابعیّت علم از معلوم ورابطۀ آن با شناخت واثبات وجود خدا از منظر ابن عربی

زکریا بهارنژاد

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 11-31

چکیده
  حکیمان مسلمان و غزالی بر این باورند که عقل نظری قادر است وجود یک واجب‌الوجود تهی از زمان، مکان را با قطع‌نظر از نِسب و اضافاتی که با مخلوقات خود پیدا می‌کند بشناسد و درنتیجه می‌گویند معلوم، یعنی وجود خدا و کمالات او، تابع علم ما به وجود اوست، بدین معنا که علم ما سبب می‌شود به وجود خدا آگاه شویم و در این جهت تفاوتی میان شناخت ذات و ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
اقتراح تبیین چگونگی ارتباط میدان‌های کلاسیک و کوانتومی براساسِ نظریۀ حرکت جوهری

محمدجعفر جامه بزرگی؛ رضا رمضانی آرانی؛ مرتضی شاطریان

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 33-50

چکیده
   تبیین تغییر و دگرگونی در حکمت متعالیه بر تئوری قوه- فعل مبتنی است. قوه ساحت آن دسته از کمالاتی است که به‌صورتِ استعداد در موجودی مادی مندمج هستند. این ساحتِ سیال و ناپایدارِ شیء است که همواره رو به‌سویِ تعالی و تکامل دارد. درمقابل، فعلیت حالت ثابت و کاملی است که شیء در استمرار وجودی به‌نحوِ نسبی حفظ می‌کند. نظریۀ حرکت جوهری در حکمت ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
«کاربردشناسی صوری» فراتر از نظریۀ معنا

امیدرضا جانباز

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 51-75

چکیده
  ابرماس، در اندیشۀ متأخر خویش، در تلاش برای رفع نقصان نظریۀ انتقادی و تدارک بنیادی برای نظریۀ اجتماعی با الهام از الگوی کارکردهای زبان کارل بوهلر و نظریۀ افعال گفتاری، نظریۀ «کاربردشناسی صوری» را ارائه می‌دهد. کاربردشناسی صوری، با اصل اولیه قراردادن زبان به‌مثابه رسانۀ خاصِ حصول فهم، ضمن رفع محدودیت‌های نظریه‌های رایج معناشناسی ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
تحقیقی در سازمان نوافلاطونی اندیشۀ ابن‏‌سینا در اخلاق

محمدهانی جعفریان؛ محمد سعیدی مهر

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 77-98

چکیده
  در این مقاله سعی بر این است که به سازمان فکری ابن‏سینا در اخلاق پرداخته و نشان داده شود که نظام اخلاق ابن‌‏سینا در قالبی کاملاً نوافلاطونی بروز پیدا می‏‌کند. علاوه‌براین، به استفادۀ او از بسیاری از مفاهیم نوافلاطونی نیز در درون این سازمان فکری پرداخته خواهد شد. برای نشان‎‌دادن سازمانِ نوافلاطونیِ فکر ابن‏‌سینا در اخلاق، ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
تکثرگرایی و مدارا در اندیشۀ ابن‌عربی با تأکید بر فتوحات مکیه

حمید زینلی؛ نصرالله حکمت

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 99-117

چکیده
  از نتایج ضروریِ تکثرگراییِ دینی مسئلۀ مداراست و شخص تکثرگرا در اجرای احکامِ اجتماعی دین به‌سمتِ تساهل‌وتسامح می‌رود. ابن‌عربی در عین باور به تکثرگرایی به اجرای شریعت در تمام شئون ملتزم است. وی قائل است که اندیشه تکثرگرایی لوازمی دارد که مؤمنان و سالکان بایستی آن را بپذیرند تا درنهایت به حقیقت راه یابند. اما تکثرگراییِ حقیقی شایستۀ ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
«استقرای جدید» استنفورد: آیا در مقایسه با «استقرای بدبینانۀ مشهور» استدلالی قوی‌تر است؟

محمد شفیعی؛ جواد اکبری تختمشلو

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 119-146

چکیده
   استقرای بدبینانه را معمولاً مهم‌ترین استدلال‌ علیه رئالیسم علمی به شمار می‌آورند. طبق این استدلال، تاریخ علم نشان داده است که نظریه‌های گذشته به‌رَغمِ موفّقیّت، درنهایت کاذب از آب آمده‌اند و لذا (باتوجه‌به اینکه تنها معیار موردادعای واقع‌گرایان، یعنی موفّقیّت، نشانۀ صدق نیست)، نظریه‌های موفق امروزی نیز کاذب‌اند. کایل ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
عدم تعیّن داده‌ حسّی

فراز عطار

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 147-167

چکیده
  نظریۀ دادۀ حسی عین تجربۀ ادراک حسی را دادۀ حسی و نه عین واقع در جهان خارج در نظر می‌گیرد. حال، در بسیاری از موارد، اگرنَه تمام موارد، تجربۀ ادراکی درجه‌ای را از عدم‌تعین دارد، اگرچه اوضاع امور در جهان خارج متعین است. اگر دادۀ حسی عین تجربۀ ادراکی باشد، آنگاه، در این موارد از عدم‌تعین تجربۀ ادراکی، دادۀ حسی متعین است یا نامتعین؟ من ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
کریپکی، سومز و مسألة متر استاندار

فراز قلبی

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 169-184

چکیده
  مطابق نظر کریپکی، کسی که مرجع «یک متر» را با توصیف معین «طول میلۀ S، در پاریس، در زمان t» تثبیت می‌کند می‌تواند به‌صورتِ پیشینی بداند که یک متر طول میلۀ S، در پاریس، در زمان t است. اسکات سومز ادعای کریپکی را به‌صورتِ استدلال بازسازی کرده و نشان داده است که این استدلال مبتنی بر سه اصل است. او سپس ادعا کرده است که اصل سوم معنایی ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
درآمدی به زیبایی‌شناسی زشتی جستاری در چیستی زشتی و کارکردهای آن در دنیای هنر

محسن کرمی

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 185-207

چکیده
  بخش اعظم مطالعات هنر، در طول تاریخ، در حول مفهوم زیبایی به‌مثابۀ مهم‌ترین کیفیت آثار هنری گردیده است و اگر هم گهگاه سخن از زشتی به میان آمده است غالباً به‌عنوانِ مفهومِ متضاد یا متناقض با زیبایی بوده است و نه بیش از آن. اما در دو سدۀ اخیر آرام‌آرام تحقیقات به‌سمتِ مفهوم زشتی در عالم هنر نیز معطوف شده‌اند و خود این مفهوم، فارغ از ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
نسبت فلسفۀ موسیقی فارابی با افلاطون

سید شاهین محسنی؛ نصراله حکمت؛ امیر مازیار؛ حمید عسکری رابری

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 209-235

چکیده
   در مقالۀ حاضر، نسبت فلسفۀ موسیقی فارابی با افلاطون در چهار موضوعِ (1) موسیقی و جهان، (2) ήθος و παιδεία، (3) لذت، (4) دولت‌شهر و موسیقی‌ عملی بررسی ‌شده و نشان ‌داده‌ شده که باآنکه فارابی در حکمت ‌عملی از افلاطون تأثیراتی گرفته، اما در فلسفۀ موسیقی و در تمام موضوعات با افلاطون اختلاف اساسی دارد و بااینکه در ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
تجربه‌های نزدیک مرگ به‌عنوانِ بحرانی در پارادایم علوم زیست-پزشکی

احمدرضا نورمحمدی؛ سید محمدحسن آیت الله زاده شیرازی

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 237-291

چکیده
  تجربه‌های نزدیک مرگ حکایت اشخاصی است که، در آستانۀ مرگ بالینی، با تلاش کادر درمان یا عواملی ‌دیگر به زندگی بازگشته‌اند و، پس از بازگشت، گزارش‌هایی حیرت‌انگیز از وضعیت نزدیک مرگ روایت می‌کنند. این ‌تجربه‌ها اغلب با مشخصه‌هایی در اقصی‌نقاط جهان گزارش شده است که، براساسِ بررسی‌های آماری پژوهشگران، دارای مؤلفه‌هایی با هستۀ مشترک ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
نظریه سلسله مراتب موجودات در اندیشه سنایی

سیدعلی هاشمیان بجنورد؛ احمد خاتمی

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 293-317

چکیده
  یکی از راهکارهایی که فلاسفه برای توجیه پدیدآمدنِ کثرت از وحدت ارائه داده‌اند درنظرگرفتنِ سلسله‌مراتبی برای موجودات بوده است. سنایی غزنوی ازجمله اندیشمندانی است که به سلسله‌مراتبی برای موجودات قائل بوده و در این بحث تحت‌تأثیر نوافلاطونیان بوده است. اما سنایی از حکمت دینی نیز تأثیر پذیرفته است. همین امر موجب شده که نظر او در عین ...  بیشتر

عالم مثال و نظام نوری شیخ اشراق

زهرا عسلی؛ حسن بلخاری قهی؛ مهدی حسینی؛ عباس ذهبی

دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 117-130

چکیده
  الم مُثُلِ معلّقه به‌عنوان رابط میان دو عالم معقول و عالم محسوس در حکمت اشراق از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. سهروردی اولین حکیمی است که در فلسفۀ اسلامی از عالم مثال سخن می‌گوید. این عالم در فلسفۀ سهروردی کارکردهای زیادی دارد و بسیاری از عجایب عالم از جمله قیامت و رستاخیز، معجزات پیامبران و کرامات اولیا را توجیه می‌کند. در این تحقیق، ...  بیشتر

آگامبن و فوکو: حاکمیت یا قدرت؟ (مقایسه اندیشه‌های آگامبن و فوکو درباب قدرت و زیست‌سیاست)

Hamidreza Mahboobi Arani؛ عباس جمالی

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  فلسفه سیاسی آگامبن تاثیر عمیقی از اندیشه­های سیاسی میشل فوکو پذیرفته است. آگامبن نیز همچون فوکو سیاست معاصر غربی را نوعی زیست­سیاست می داند که زندگی (زیست) را ابژه خود قرار داده است. اما با وجود این نظر مشترک و تأکید آگامبن به اینکه در راستای تصحیح و تکمیل اندیشه­های فوکو گام بر می­دارد، به نظر می­رسد که اختلافات عمیقی نیز میان ایشان ...  بیشتر

زمان و مکان در اندیشه ارسطو و سهروردی

عزیزالله افشار کرمانی؛ فاطمه بابامرادی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 37-50

چکیده
  بحث زمان و مکان از جمله مباحث ریشه‌دار و سنتی در تاریخ فلسفه است که در طول تاریخ اندیشه بشر، ذهن فلاسفه را از دوران یونان باستان به خود مشغول کرده چنان که آراء و اقوال بسیاری در این باب ابراز کرده‌اند. فلاسفه اسلامی نیز به سهم خود و به تأثیر از فیلسوفان یونان باستان به ویژه ارسطو، نظراتی در این باره ارائه کرده‌اند. ارسطو بحث از مکان ...  بیشتر

دلوز - گتاری و پست مدرنیسم: رویکردی انتقادی به سیاست زیباشناختی

محمدزمان زمانی جمشیدی

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  رسش پیش روی این مقاله ساده است: نسبت میان اندیشه ژیل دلوز-  فلیکس گتاری و پست­مدرنیسم چیست؟ پست­مدرنیسم از این دو چه بهره­ای برده یا می­تواند ببرد؟ اگر تعریف فردریک جیمسون از پست­مدرنیسم به عنوان منطق فرهنگی سرمایه­داری متأخر را بپذیریم، آنگاه آیا دلوزیسم- به تعبیر اسلاوی ژیژک- یکی از ایدئولوژیهای سرمایه­داری دیجیتالی است؟ و به چه ...  بیشتر

معانی عقل در فلسفة فارابی

رضا اکبریان؛ نجمه‌السادات رادفر

دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1388

چکیده
  طرح نظریه‌های گونه گون در تبیین «نظریة عقل» در اندیشه فیلسوف بر جسته‌ای همچون ابو نصر فارابی، مؤسس فلسفه اسلامی، موجب ابهام، تداخل و تعارض آراء گردیده و ضرورت پژوهشی عمیق توأم با تبیین نظریة صحیح را هویدا می‌گرداند. بر این پایه، نگارندة این مقاله می‌کوشد با تشریح ابعاد مختلف نگاه فارابی در مورد عقل و بررسی و تحلیل آن طی سه گفتار، ...  بیشتر

ابر واژگان