علمی - پژوهشی
متافیزیکِ وجود، در مقدمه‌ی شرح قیصری بر فصوص الحکم

حسن احمدی زاده

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  همواره یکی از مهمترین دغدغه‌های اهل فلسفه و عرفان اسلامی، تأمل در خصوص وجود و انحاء و مراتب آن بوده است، تا آنجا که ایشان، وجود مطلق را موضوع اصلی نظام فکری خود معرفی می‌کردند. در عرفان ابن عربی و اخلاف او بویژه داود قیصری نیز کلیدی‌ترین موضوع، وجود است، تا آنجا که فهم خداشناسیِ مکتب ابن عربی در سایه‌ی وجودشناسی آن، امکان‌پذیر است. ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
چیستی و جایگاه «پرسش» در آثار متقدم هیدگر

احمدعلی حیدری؛ علی حاتمیان

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  «پرسش هستی» مشهورترین دغدغه مارتین هیدگر در سراسر دوران حیات فکری او است. این پرسش بنا بر روایت خود او، از آغازین گام­ها تا لحظه مرگ پیوسته توجه فیلسوف فرایبورگ را به خود معطوف داشت و تمام آثار و نوشته­های او را می­توان بر زمینه این پرسش نگریست. اما فهم دامنه معنایی و ساختار صوری پرسش هستی، متوقف به درک دقیق چیستی پدیدار «پرسش» در هیدگر ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
تبیین جایگاه علم بدیع به عنوان نقطه شروع نظریه پردازی در زیبایی شناسی ایرانی اسلامی

مجید حیدری

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  قاعدتا هر نظام زیبایی شناسی مبادی ورودی و روش ورود به بحث خود را از ماهیت و نحوه صورت بندی محتوای خود کسب می‌کند. به شکل مرسوم نقطه‌ی شروع مباحث زیبایی شناسی ایرانی اسلامی جستجوی کلمات مربوط به هنر و زیبایی در متون مختلف فلسفی، عرفانی و فقهی است. مقاله‌ی حاضر بر این است تا با توجه به سابقه‌ی فرهنگی، باورهای دینی و بافت زبانی هنر ایرانی ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
آگامبن و فوکو: حاکمیت یا قدرت؟ (مقایسه اندیشه‌های آگامبن و فوکو درباب قدرت و زیست‌سیاست)

Hamidreza Mahboobi Arani؛ عباس جمالی

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  فلسفه سیاسی آگامبن تاثیر عمیقی از اندیشه­های سیاسی میشل فوکو پذیرفته است. آگامبن نیز همچون فوکو سیاست معاصر غربی را نوعی زیست­سیاست می داند که زندگی (زیست) را ابژه خود قرار داده است. اما با وجود این نظر مشترک و تأکید آگامبن به اینکه در راستای تصحیح و تکمیل اندیشه­های فوکو گام بر می­دارد، به نظر می­رسد که اختلافات عمیقی نیز میان ایشان ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
شعرزدگی و دوگانه‌ی اصالت و فرهنگ

علیرضا اسمعیل زاده برزی

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  در این مقاله پس از تمایز نهادن میان دو نوع مواجهه­ی ممکن با طبیعت از حیث زیباشناختی، ذات این تمایز در تاثیر مخصوصی که هنر بر مخاطب خود می­گذارد جستجو شده است. این تاثیر از آن رو که در اساس بیشتر بر مبنای هنر زبانی ایجاد می­شود به شعر منتسب شده و از آن رو که نسبت اصیل و نخستین انسان با جهان و در پی آن ثبات و نظم درونی او را از میان می­برد ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
نسبت سنجیِ میان "اصل استحاله‏ ی انطباع کبیر در صغیر" و "فرآیند ماتریالیستیِ حصول ادراکات حسی" / بررسی قابلیت اصل "استحاله‏ی انطباع کبیر در صغیر" در اثبات تجرد نفس

محمد اصلانی

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  تا قبل از دوران معاصر، و البته در دوران معاصر، فلاسفه و متفکران بسیاری به منظور اثبات تجرد نفس و یا با اهداف دیگری از اصلِ "استحاله ‏ی انطباع کبیر در صغیر" استفاده کرده ‏اند. این متفکران استدلالی برای اثبات این اصل ارائه نکرده ‏اند، گویا آن را بدیهی می‏دانسته ‏اند. امروزه به دلایل مختلفی از جمله پیشرفتهای اخیر علمی، علی الخصوص در ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
بررسی نقش فهم در پیوند پدیدارشناسی و هرمنوتیک در تفکر هیدگر و ریکور

مسول:یوسف 1-سیده اکرم3-محمدجواد مسول:شاقول1-برکاتی3-صافیان

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  پدیدارشناسی هرمنوتیکی (hermeneutical phenomenology)، رویکرد فلسفی‌ای است که از ترکیب دوگرایش مهم پدیدارشناسی و هرمنوتیک در فلسفه‌‌ی قاره‌ای به‌وجود آمد. هیدگر(1976-1889) را می‌توان بنیانگذار پدیدارشناسی هرمنوتیکی دانست که با تأثیر از لوازم پدیدارشناسی هوسرل درنسبت با معنی و تفسیر، و شعار معروف او یعنی به‌سوی خود چیزها، با نوآوری درهردو نگرش، ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
تحلیل و نقد شرح خواجه نصیرالدین طوسی بر واژه «نیل» درباره لذت در کتاب اشارات و تنبیهات ابن‌سینا

مهدی بهرامی؛ نصرالله حکمت؛ سید رضی موسوی گیلانی

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  ابن‌سینا در کتاب «اشارات و تنبیهات» لذت را ادراک و نیل به آن چیزی که نزد مدرِک، کمال و خیر است دانسته است. او در این عبارت بر خلاف دیگر عباراتش، از واژه «نیل» استفاده کرده است. در مفهوم این واژه میان شارحان ابن‌سینا اختلاف وجود دارد. برخی همچون فخررازی این واژه را فاقد هرگونه منظور و معنای خاصی می‌دانند و معتقدند که حذف آن هیچ خللی ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
خوانش پدیدارشناختی میشل آنری از پاتوس

فاطمه بنویدی

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  سؤال اصلی مقاله این است که پاتوس «pathos» چیست و چه ارتباطی می‌تواند با هنر داشته باشد؟ پاتوس یکی از مفاهیمی است که در اندیشة ارسطو، از اهمیت زیادی برخوردار است. تا جایی‌که در پژوهش‌های معاصر بر اهمیت پاتوس و نقش بنیادین آن در خوانش اندیشة ارسطو بسیار تأکید می‌شود. یکی از نخستین اندیشمندانی که در دوران معاصر به پاتوس توجه کرده هایدگر ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
دلوز - گتاری و پست مدرنیسم: رویکردی انتقادی به سیاست زیباشناختی

محمدزمان زمانی جمشیدی

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  رسش پیش روی این مقاله ساده است: نسبت میان اندیشه ژیل دلوز-  فلیکس گتاری و پست­مدرنیسم چیست؟ پست­مدرنیسم از این دو چه بهره­ای برده یا می­تواند ببرد؟ اگر تعریف فردریک جیمسون از پست­مدرنیسم به عنوان منطق فرهنگی سرمایه­داری متأخر را بپذیریم، آنگاه آیا دلوزیسم- به تعبیر اسلاوی ژیژک- یکی از ایدئولوژیهای سرمایه­داری دیجیتالی است؟ و به چه ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
زمانمندی، فردگرایی، و غیریت: زمانمندی اخلاقی لویناس در مقایسه با زمان فردگرایانه در برگسون و هایدگر

زینب حیدری مقدم؛ امیرعلی نجومیان

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  نقش زمان در آراء برگسون و هایدگر از اهمیت زیادی برخوردار است. از دیدگاه برگسون، واقعیت زمان نه کمّیتی بیرونی بلکه کیفیتی‌ درونی‌ست؛ زمان همان "استمرار"ی‌ست که حالات آگاهی فرد را در بر می‌گیرد و بر گوناگونی آنها صحّه می‌گذارد. هایدگر نیز منشأ زمان واقعی را در درون جستجو می‌کند و اصالت دازاین را وابسته به اصالت این "زمانمندی" می‌بیند. ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
خلاقیت هنری در حکمت اشراق سهروردی

بهروز عوض پور؛ نادر شایگان فر؛ بهمن نامورمطلق

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  امروزه نظرورزی ضروری‌ترین وجهِ مباحث هنر محسوب می‌شود، اما، این مهم در فرهنگ ما سابقه‌ای درخور ندارد. هنر ما از اواخر صفویه رو به افول نهاده است، این افول دلایل متعددی دارد که قسمی از آن‌ها با هنر مناسبت درونی دارند و قسمی بیرونی، و عدم خلاقیت مهم‌ترین دلیل درونی است. پس، نظرورزی در خصوص خلاقیت نه تنها شایسته بلکه حتی بایسته می‌نماید. ...  بیشتر