مقاله مروری
بررسی ارزش اخلاقی عدالت از نظر هیوم

سعید پوردانش؛ سید مصطفی شهرآیینی

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 7-30

چکیده
  در این مقاله برآنیم به کوشش هیوم برای پاسخ به مساله‌ای بپردازیم که در کتاب رساله در باب طبیعت انسان شاهد آنیم؛ هیوم در این کتاب از سویی، با انتقاد شدید از نظریات مدافع «خودمدارانگاری» در اخلاق، بر آن است که «دیگردوستی» شرط تحقق اخلاق است و وجود اخلاق را امکان‌پذیر می‌سازد، و از دیگر سو، اظهار می‌دارد که پاره‌ای فضائل‌ اخلاقی (فضائل ...  بیشتر

-
بررسی چگونگی شکل گیری و تطور مفهوم ناخودآگاه و نتایج آن در فلسفه شلینگ

محسن داوطلب؛ منوچهر صانعی دره بیدی

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 89-113

چکیده
  شلینگ در دوره اول کار  فلسفی خود بحث های عمیقی را در نقد فلسفه کانت و اندیشه تاملی مطرح می کند. سرچشمه آغازین مفهوم ناخودآگاه را باید در این بحث  ها جستجو کرد. شلینگ اولین کسی بود که قلمرو ناخودآگاه را کشف کرد. بیان نمادین را به آن نسبت داد.اسطوره ها را حاصل نیروهای آن دانست. و با طرح مفهوم ناخودآگاه  زمینه مناسب برای نقد سوژه و اندیشه ...  بیشتر

مقاله مروری
نسبیت‌گرایی در پژوهشهای فلسفی ویتگنشتاین

امیررضا جوادی

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 31-68

چکیده
  نحوۀ بحث و بررسی پیرامون برخی مسائل در کتاب پژوهشهای فلسفی به گونه‌ایست که امکان ارائۀ تفاسیری نسبی‌گرایانه از آنها را فراهم می‌کند. بازیهای زبانی و قرائت کریپکی از مفهوم پیروی از قاعده از جملۀ مهمترینِ این مسائل هستند. در باب استقلال سبکهای مختلف زندگی و بازیهای زبانی و امکان گفتگو و سنجش آنها با یکدیگر نیز مباحثات دامنه داری میان ...  بیشتر

-
معانی وجود در اندیشه ابن سینا

مستانه کاکایی؛ حسن عباسی حسین آبادی

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 175-188

چکیده
  موجود نخستین اصل شناخت و  به طریق اولی، موضوع مابعدالطبیعه است. لفظی که در وجودشناسی ابن سینا به تبع ارسطو  نقش کلیدی دارد ، «موجود» است. موضوع فلسفه « موجود به ماهو موجود و عوارض ذاتی آن» است. مفهوم «موجود» مفهوم عامی ‌است که حاکی از مطلق واقعیت است و تنها مفهومی ‌است که دربرگیرنده همۀ چیزهاست. از نظر ابن سینا می‌توان موجودی را در ...  بیشتر

مقاله مروری
بررسی سیر تحول رویکرد اعتمادگرایی فرایندی آلوین گلدمن

خدیجه حسن بیگ زاده؛ سید حسن حسینی

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 69-87

چکیده
  شیوه کسب معرفت یکی از موضوعات مهم در ادبیات فلسفی است که از دیر باز مورد توجه فلاسفه بوده است. ابهام مفهوم، سبب شده است که رویکردهای متفاوتی در مورد آن بر گرفته شود. از جمله مهمترین این رویکردها می توان به دو رویکرد درون گرایی و برون گرایی اشاره کرد. این گفتار برآن است تا با تاملی کوتاه بردو مکتب یاد شده در باب توجیه معرفت وطرح نقایص وایرادات ...  بیشتر

-
تبیین استعاری و غیر استعاری فلوطین از صدور ‏

محمدرضا موحدی نجف آبادی؛ سید محمد حکاک

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 201-218

چکیده
  صدور، بنیاد کل نظام فلسفی فلوطین است. با وجود این و علی رغم اینکه فلوطین متفکری دقیق است، تبیین او از صدور آمیخته به استعاره­های مختلف است. برخی محققان معتقدند علت این امر، غنای سنت فلسفی فلوطین و تلاش او برای هضم و جذب فلسفة گذشتگان، خصوصاً فلسفة ارسطو و پوسایدونیوس است. ولی به اعتقاد برخی دیگر، فلوطین از طریق استعاره­های صدور، قصد ...  بیشتر

مقاله مروری
تلقی ویتگنشتاین متقدم از این که چیزی هست

حامد زمانی پزوه؛ حسین واله

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 115-132

چکیده
  نظریه ی تصویری زبان، معناداری گزاره های مشهور به هلیه بسیطه را به چالش می کشد. این گزاره ها در دسته بندی تراکتاتوسی نه در دسته ی گزاره های ابتدایی قرار می گیرند و نه در دسته ی گزاره های ترکیبی. با جستجو راجع به وجود در تراکتاتوس با دو دیدگاه مواجه می شویم. در دیدگاه اول، ویتگنشتاین با رد معناداری گزاره هایی مثل "100 چیز وجود دارد"، عبارت ...  بیشتر

-
مفهوم عمل در علم دانش فیشته در نسبت با کانت

سید علی یزدانی؛ احمد علی اکبر مسگری

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 233-265

چکیده
  طبیعی است که رنگ و بویِ کانتیِ فضایِ تفکرِ فیشته، محقق را به ردیابیِ مباحثِ کانت در فلسفه­یِ فیشته، که خود آن را علمِ دانش می­نامد، سوق دهد. البته، ادعایِ ما این است که با نظر به فلسفه­یِ عملیِ کانت و کاویدنِ نقدِ دوم، و نه نقدِ اول، است که می­توان دِین ریشه­ایِ فیشته را به کانت یافت؛ این ایده­یِ کانتی­ که به نظر ما نطفه­یِ بسطِ علمِ ...  بیشتر

مقاله مروری
مسئله دکارت و بررسی وجه خلاق کاربرد زبان از دید چامسکی

ابوالفضل صبرآمیز؛ محمد علی اژه ای

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 133-153

چکیده
  دکارت استفاده از زبان و تنوع رفتار آدمی را نشانه‌ی تمایزی بنیادین میان حیوان-ماشین و انسان می‌دانست. بدیع و متنوع، فارغ از محرک درونی وبیرونی، و همچنین انسجام و تناسب با موقعیت در گفتار و رفتار آدمی توانایی‌های انسانی‌اند که هیج حیوان-ماشینی نمی‌تواند از عهده آنها برآید. وی منشاء چنین توانایی را اراده آزاد انسان‌ها که هدیه خداوندی ...  بیشتر

مقاله مروری
بررسی سبکِ قطعه‌نویسی فلسفی موریس بلانشو در سایه‌ی نگاهِ دوگانه به مرگ

کیوان طهماسبیان

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 155-173

چکیده
  با وجودِ تأثیر‌گذاری بسیار بر نظریه‌ی ادبی معاصر، نوشتارِ موریس بلانشو (2003-1907) اغلب به لحاظِ فرمی موردِ توجّه قرار نگرفته‌اند. به رغمِ ظاهرِ مبهم و نا‌منسجمِ تکّه‌نویسی‌های وی، بخصوص در کارهای آخرش، این نوشتار طرزی ممتاز از در‌هم‌آمیختگی نظریه و ادبیات به اجرا می‌گذارند که حاصلِ تفکّر در زبان است وقتی به حدّ بازنمایی خود رسیده ...  بیشتر

مقاله مروری
تأمل در باب امر ممکن با نگاهی به پیوند میان فلسفه و ادبیات در نزد ارنست بلوخ

رائد فریدزاده

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 189-200

چکیده
  ارنست بلوخ فیلسوف و ادیب آلمانی (1885-1977) در مجموعه تفصیلی و جامع خود با عنوان اصل امید (Das Prinzip Hoffnung)  در پی آن است تا امید را به مثابه مولفه‌ای انسان شناختی مطرح کند که در نهاد هر فرد مستتر است وانکشاف و دستیابی آن سلامت و سعادت فردی و اجتماعی را در برخواهد داشت. تفکر اتوپیایی و پیوند آن با تامل در باب امر ممکن نقش اصلی در درافکندن طرح جامع ...  بیشتر

مقاله مروری
تمایز فضیلت از مهارت از نظر زاگزبسکی

صادق میراحمدی سرپیری؛ مهدی دهباشی

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 219-232

چکیده
  تمایز فضیلت از مهارت از نظر زاگزبسکی *صادق میراحمدی سرپیری ** مهدی دهباشی چکیده : یکی از مسائل مورد بحث در نظریه فضیلت، رابطه بین فضیلت و مهارت است. از آنجا که فضیلت و مهارت هر دو برتری های اکتسابی هستند، تمایز بین آنها دشوار است. زاگزبسکی از پیشگامان نظریه معرفت شناسی فضیلت است که در چهار دهه اخیر مورد توجه معرفت شناسان معاصر قرار گرفته ...  بیشتر