-
تعامل ادبیات و هنر با جامعه از منظر آدورنو

فاطمه آذریون

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1395، صفحه 7-21

چکیده
  مهمترین نقش اجتماعی ادبیات و هنر از منظر آدورنو، کارکرد انتقادی آن در برایر سلطه و سرکوب است و از این رو نویدی است برای رهایی‌بخشی. اما از سوی دیگر در آثار این فیلسوف و منتقد اجتماعی، او را هوادار استقلال هنر و اصالت زیبایی‌شناسی نیز می‌یابیم؛ رویکردی در زیبایی‌شناسی که برای هنر معیارهایی در ورای جامعه قائل است و در ارزیابی آثار، ...  بیشتر

مقاله مروری
تفاوت هیأت در حکمت اشراق با عرض در حکمت مشاء

سعید انواری

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1395، صفحه 23-38

چکیده
  بسیاری از محققان اصطلاح هیأت در آثار اشراقی سهروردی را معادل عرض در اصطلاح مشائی دانسته‌اند و معتقدند که شیخ اشراق در این زمینه تنها لفظی جدید وضع کرده است. در این مقاله با مقایسة هیأت در حکمت اشراق با عرض در حکمت مشاء و نیز با مراجعه به تصریحات شیخ اشراق در این زمینه، نشان داده می‌شود که این دو اصطلاح متفاوت با یکدیگر هستند. اصطلاح ...  بیشتر

-
شبح در مقابل انتولوژی

مهدی خبازی

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1395، صفحه 83-96

چکیده
  دریدا با بازآفرینی مفاهیم فیلسوفان ، متون خود آن ها را در ساحتی ساختارزدایانه بسط و گسترش می دهد . در کتاب « اشباح مارکس» وی با به کارگیری مفهوم شبح ، به ارائه خوانشی تازه از اندیشه ی مارکس و مارکسیسم می پردازد . صرف نظر از تفسیر مارکس توسط دریدا ، خود مفهوم شبح و وجوه آن اهمیت اساسی پیدا می کنند.این مقاله می خواهد نشان دهد که چگونه شبح ...  بیشتر

مقاله کوتاه
نقد دیویدسون بر نظریۀ قیاس ناپذیریِ کوهن

مرتضی نوری

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1395، صفحه 237-264

چکیده
  در این مقاله قصد دارم نقدهایی را که دیویدسون برپایة نظریة علّیِ معنا بر آموزة قیاس‌ناپذیریِ[1] کوهن وارد کرده بررسی و کوشش‌های یکی از مفسرانِ کوهن، هاوارد سانکی[2]، را در پاسخ به انتقادهای او به بحث بگذارم. در بخشِ نخست نگاهی کوتاه بر نظریة قیاس‌ناپذیریِ کوهن در ساختارِ انقلاب‌های علمی خواهم انداخت و جرح و تعدیل‌هایی را که وی در ضمیمة ...  بیشتر

مقاله مروری
فیلیپس و کاربرد دینیِ هرمنوتیک تأمل

غزاله حجتی

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1395، صفحه 39-58

چکیده
  ریکور دانش هرمنوتیک را شامل دو رویکرد «هرمنوتیک تذکر» و «هرمنوتیک سوءظن» و خود را مبدع رویکرد سومی با عنوان «هرمنوتیک تأمل» می‌دانست. رویکرد هرمنوتیک تذکر فهم‌محورانه و نیز واقع‌گرایانه است. در این رویکرد، مفسر واقعیتی را در پس متن مفروض می‌گیرد و درصدد فهم آن است. هرمنوتیک سوءظن وجود هرگونه معنا و واقعیتی در پس متن را انکار می‌کند، ...  بیشتر

-
به کار گیری اندیشۀ ساختارزدایی در معماری با نگاهی به آثار برنارد چومی

مصطفی حسین زاده

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1395، صفحه 59-82

چکیده
  مکتب ساختارزدایی برای اولین بار در دهه‌های 60 و 70 توسط ژاک دریدا، فیلسوف فرانسوی، در عرصۀ فلسفه و ادبیات مطرح شد. این مکتب یکی از شاخه‌های مهم فلسفه پست مدرن محسوب می‌شود و نقدی به بینش ساختارگرایی و همچنین تفکر مدرن است. روش ساختارگرایی، کشف و استخراج ساختارهای کلی موجود در پدیده‌ها و سپس تجزیه و تحلیل ساختارها با استفاده از بررسی ...  بیشتر

مقاله مروری
شناخت فطری انسان در آیه فطرت

عبدالرحیم سلیمانی

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1395، صفحه 97-116

چکیده
  در آیه 30 از سوره روم که به آیه «فطرت» معروف است به فطری بودن چیزی برای انسان اشاره شده است. اما از آنجا که درباره معنای مفردات و نیز ترکیب آیه اختلافات زیادی به وجود آمده، معنای کلی آیه و برداشت از آن متفاوت شده است. ادعای این نوشتار این است که می‌توان معنا و ترکیبی از آیه ارائه داد که هم سرراست و روشن باشد و هم نیاز به دست برداشتن از ظاهر ...  بیشتر

-
تبیین نسبت خودآفرینی زیباشناختی فردی با کنش سیاسی در اندیشه ریچارد رورتی

زینب صابر

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1395، صفحه 139-158

چکیده
  ریچارد رورتی، فیلسوف پراگماتیست، در بنیان نهادن طرح فلسفی خود، رمان را همسنگ فلسفه و گاه در ترازی بالاتر از آن به شمار می­آورد و فلسفه را همچون رمان، نوعی روایت قلمداد می­کند. نوشتار حاضر می­کوشد تا پاره­ای از مفاهیم اندیشۀ رورتی در متن رمان بازخوانی شود و متن ادبی هم­ارز متن فلسفی مورد کنکاش واقع شود. بدین منظور، مضمون کنش سیاسی و ...  بیشتر

مقاله مروری
مسئولیت فلسفه در بحران فرهنگ اروپایی از دیدگاه هوسرل

لیلا سیاوشی

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1395، صفحه 117-138

چکیده
  هوسرل با دغدغه مدام دفاع از عقلانیت و فهم صحیحِ آن، در آخرین اثر خود «بحران علوم اروپایی و پدیده شناسی استعلایی» بر بحران علم به مثابه بارزترین تجلی عقلانیت در عصر جدید تاکید کرده و علمِ بحران زده را نشانه عقلانیتی می داند که به بیراهه رفته است. او با تشخیص بحران در علوم جدید، به واکاوی لایه های ژرف تر بحران در فلسفه می پردازد و در نهایت ...  بیشتر

مقاله مروری
اراده آزاد : ناسازگارگرایی اکید و اشکالات آن

سعید صباغی پور

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1395، صفحه 159-181

چکیده
  ناسازگارگرایی اکید و اشکالات آن در مسئله اراده آزاد و اختیار انسان ناسازگارگرایی اکید بر آن است که اگر موجبیت‌گرایی صادق باشد آنچه عامل انسانی انجام می‌دهد معلول رویدادهای قبلی است و از همین رو نباید وی را مسئول اخلاقی اعمالش دانست. از دیگر سو اگر هم ناموجبیت‌گرایی صادق باشد یعنی برخی رویدادها از روی تصادف یا شانس رخ دهند، باز هم ...  بیشتر

مقاله مروری
نسبت فلسفه‌ی زبان و فلسفه‌ی ذهنِ ویتگنشتاین در استدلال علیه زبان خصوصی

حسن عرب

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1395، صفحه 183-214

چکیده
  استدلال ویتگنشتاین علیه زبان خصوصی دو وجهِ تودرتو دارد: نخست وجهی معناشناختی و دیگر وجهی ناظر به مسأله‌ی «آگاهی از امور درونی» که تبعاتی مهم در فلسفه‌ی ذهن دارد. در بررسی وجه معناشناختی این تلقی سنتی و شایع نفی می‌شود که هر فرد، نزد خود، تجربه‌ی خصوصی‌اش را با یک نام مرتبط می‌کند و بدین واسطه کاربرد آن نام ممکن می‌شود؛ اگر گرامر ...  بیشتر

مقاله مروری
نظریه وجود افلاطون در جمهوری و سوفیست

محمد باقر قمی

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1395، صفحه 215-230

چکیده
  این مقاله در صدد آن است تا راه حلی متفاوت برای فهم نحوه وجود آنچه هم هست و هم نیست در کتاب پنجم جمهوری فراهم سازد، مفهومی که تاکنون بحث‌ها و اختلافات بسیاری را برانگیخته است. براساس این راه حل، نظریه وجود در جمهوری باید بر مبنای رابطه وجود و لاوجود با مفهوم «تفاوت» در سوفیست تفسیر شود. افلاطون در این رساله تلاش می‌کند وجود را از بند ...  بیشتر