شرح برندم از معطوف‌بودگی قصدی

مهدی جنگجو؛ حسین واله

دوره 15، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 77-96

چکیده
  ادعای اصلی برندم این است که بُعدِ بازنمودیِ زبان (معطوف‌بودگیِ قصدی) ریشه در بُعدِ اجتماعیِ زبان دارد و منعکس‌کنند‌ۀ آن است. برندم مدعی است که تحلیل او از کارکردِ بیانیِ عبارتِ «دربارۀ» در اسنادهایِ جهتِ شیء ادعای اصلی او را تأیید می‌کند. تفسیر انقباض‌گرایانه منکر این است که عبارت «دربارۀ» ویژگی‌ای را به حالات ذهنی ...  بیشتر

دفاعی از سهروردی در برابر اشکال ملا صدرا

حسین واله

دوره 12، شماره 2 ، بهمن 1398، ، صفحه 247-261

چکیده
  اختلاف مشهور ملاصدرا با سهروردی بر سر  مدلول وجود است.  سهروردی می گوید "در جهان چیزی نداریم که حقیقتش هستی باشد" در حالیکه ملاصدرا می گوید "جز حقیقت هستی درجهان حقیقتاَ چیزی نداریم". یک پاسخ ملاصدرا به استدلال سهروردی مبتنی بر تحلیل تازه ای از محمول "موجود" است که در آن " امری دارای هستی" جای خود را به " هر آنچه هست" می دهد. در نتیجه ...  بیشتر

متافیزیک نزد پوزیتیویست‌های منطقی و ویتگنشتاین متقدم

امیررضا جوادی؛ حسین واله

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 275-305

چکیده
  لودویگ ویتگنشتاین از پیشگامان و پدران فلسفۀ زبان است که در قبال متافیزیک رویکردی انتقادی اتخاذ می‌کند. ویتگنشتاین متقدم با طرح نظریۀ تصویری، در نهایت با توجه به اینکه گزاره های متافیزیکی تصویری از امور واقع نیستند، حکم به بی‌معنایی متافیزیک می‌کند. درک صحیح این حکمِ ویتگنشتاین در گرو داشتن تلقی درستی از متافیزیک است و در پرتو تفکیک ...  بیشتر

بررسی ارزش اخلاقی عدالت از نظر هیوم

سعید پوردانش؛ سید مصطفی شهرآیینی

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 7-30

چکیده
  در این مقاله برآنیم به کوشش هیوم برای پاسخ به مساله‌ای بپردازیم که در کتاب رساله در باب طبیعت انسان شاهد آنیم؛ هیوم در این کتاب از سویی، با انتقاد شدید از نظریات مدافع «خودمدارانگاری» در اخلاق، بر آن است که «دیگردوستی» شرط تحقق اخلاق است و وجود اخلاق را امکان‌پذیر می‌سازد، و از دیگر سو، اظهار می‌دارد که پاره‌ای فضائل‌ اخلاقی (فضائل ...  بیشتر

تلقی ویتگنشتاین متقدم از این که چیزی هست

حامد زمانی پزوه؛ حسین واله

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 115-132

چکیده
  نظریه ی تصویری زبان، معناداری گزاره های مشهور به هلیه بسیطه را به چالش می کشد. این گزاره ها در دسته بندی تراکتاتوسی نه در دسته ی گزاره های ابتدایی قرار می گیرند و نه در دسته ی گزاره های ترکیبی. با جستجو راجع به وجود در تراکتاتوس با دو دیدگاه مواجه می شویم. در دیدگاه اول، ویتگنشتاین با رد معناداری گزاره هایی مثل "100 چیز وجود دارد"، عبارت ...  بیشتر

مسئله دکارت و بررسی وجه خلاق کاربرد زبان از دید چامسکی

ابوالفضل صبرآمیز؛ محمد علی اژه ای

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 133-153

چکیده
  دکارت استفاده از زبان و تنوع رفتار آدمی را نشانه‌ی تمایزی بنیادین میان حیوان-ماشین و انسان می‌دانست. بدیع و متنوع، فارغ از محرک درونی وبیرونی، و همچنین انسجام و تناسب با موقعیت در گفتار و رفتار آدمی توانایی‌های انسانی‌اند که هیج حیوان-ماشینی نمی‌تواند از عهده آنها برآید. وی منشاء چنین توانایی را اراده آزاد انسان‌ها که هدیه خداوندی ...  بیشتر

بررسی مواجهه ی عدم انگاری شرور با معضل شرّ ادراکی از دیدگاه صدر المتألهین

معصومه عامری؛ زهره توازیانی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394

چکیده
  بخشی از آنچه در این دنیا به فهم و تجربۀ انسان درمی آید، ملائم طبیعت وی نیست. از سویی، استدلال و باور به وجود خداوند حکیم، قادر و عادل مطلق برای متألهان از جمله امور انکارناشدنی است. مسئلۀ شر در دوران معاصر بیشتر حاصل صورت بندی گزاره هایی است که خمیرمایۀ اصلی آنها برگرفته از همین دو جنبۀ فهم و تجربۀ انسانی است. منطقاً و به لحاظ تاریخی ...  بیشتر

وجود نزد سهروردی و فرگه

حسین واله؛ مینا شمگانی

دوره 7، شماره 2 ، اسفند 1393

چکیده
  شیخ شهاب‌الدین سهروردی، بنیان­گذار فلسفه اشراق، نوآوری­هایی ریشه­ای در فلسفۀ اسلامی دارد از جمله در بحث­ از انواع انگاره‌ها (مفاهیم). در این بحث ضمن نقد نگاه مشائی، انگاره­ها را به دو بخش حقیقی و اعتباری تقسیم می‌کند و وجود را  در دسته دوم قرار می‌دهد. دیدگاه فرگه در تقسیم انگاره‌ها به مرتبه یک و مرتبه دو و نظر او در باره انگاره ...  بیشتر

ارزیابی رابطه ذهن و بدن از منظر کارکردگرایی

رضا صفری کندسری؛ حسین واله

دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1392

چکیده
  مسأله ذهن و بدن یکی از مسایل اساسی فلسفه است که به رابطه حالات ذهنی و حالات مغزی (فیزیکی) می‌پردازد. دوگانه‌انگاری جوهری، حالات ذهنی را متمایز از حالات بدنی می‌داند و هر کدام از نفس و بدن را دو جوهر متفاوت می‌داند که ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. رفتارگرایی حالات ذهنی را حالات رفتاری می‌داند و حالات ذهنی را به حالات رفتاری تقلیل ...  بیشتر

نظریۀ شناخت در علوم عقلی اسلامی

حسین واله

دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1390

چکیده
  فیلسوفان، متکلمان، منطقیان و اصولیان مسلمان شناخت را باور صادق جزمی ثابت تعریف کرد‌ه‌اند، ظنون را ملحق به جهل دانسته و قلمرو شناخت یقینی را حقایق ضروری و شناخت غیر یقینی را حقایق امکانی بحساب آورده‌اند. بر اساس تعاریف و اصول موضوعۀ آنان، می‌توان بدست آورد که معیار شناخت این است که باور از منشأ مناسب پدید آمده باشد. بر همین اساس، ...  بیشتر

نظریة معناداری صدرالمتالهین شیرازی

حسین واله

دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1388

چکیده
  گفته‌های صدر المتألهین در بارۀ معنا در مباحث مختلف به ظاهر از تردید وی بین نظریۀ دلالی و نظریۀ ذهنی حاکی است؛ اما با تعمق در این سخنان وبا توجه به مبانی اساسی حکمت متعالیه، می توان دیدگاهی یکدست ومنسجم در باب معناداری به او نسبت داد که میانۀ این دو نظریه قرار دارد و متأثر از معرفت شناسی و وجود شناسی او است. برای اظهارات متفاوتش می توان ...  بیشتر