مقاله مروری
چگونه نظریۀ آرمسترانگ را در مورد علیت و قانون طبیعت صحیح بفهمیم

سید محمد حسن آیت الله زاده شیرازی

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  نظریۀ علیت منفرد و قانون آرمسترانگ بسیار شنیده شده است. اما مهم آن است که آنها را به عنوان بخشی از سیستم متافیزیکی او فهم کنیم. او  یک نظریه پرداز در مورد صادق‌ساز است و تمام آرای متافیزیکی او می‌بایست در راستای وضع صادق‌سازها تفسیر شود. در این مقاله پس از طرح مسأله مورد مناقشه بین تعمیم‌گرایان و منفردگرایان در موضوع علیت، ابتدا چهارچوب ...  بیشتر

مقاله مروری
نگاه تاریخی نیچه به اخلاق

زلیخا اژدریان شاد

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  نقد تبارشناسانۀ نیچه در پی ردیابی روند ظهور ارزش‌های اخلاقی است. این نقد در پی استدلال برای نحوۀ پیدایش این ارزش‌ها، پیوسته رابطه‌ای میان خاستگاه و مقصود یا فایدۀ یک مفهوم یا الگو را مورد تجدیدنظر و بازاندیشی قرار می‌دهد تا روشن نماید که آیا آنچه تاریخ اخلاق نامیده می‌شود، نمایندۀ مجموعه‌ای از تفاسیر مقتدر ‌و معتبر از پیشرفت ...  بیشتر

مقاله مروری
موضوع مابعدالطبیعه؛ ارسطو، ابن سینا و توماس آکوئینی

محمد ایلخانی

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  فلسفه روایت عام و فراگیر دربارة وحدت و ثبات، و کثرت و تغییر در عالم و ذهن انسان است. ارسطو، ابن‌سینا و توماس آکوئینی به تبیین آن در موضوع مابعدالطبیعه پرداختند. اگرچه به نظر می‌رسد که هر سه متفکر موضوع مابعدالطبیعه را موجود بماهو موجود دانسته‌اند، اما معنا و سپهر موجود نزدشان متفاوت است. ارسطو در موضوع مابعدالطبیعه وحدت و ثبات را ...  بیشتر

مقاله مروری
پدیدارشناسی ادراک زیبایی‌شناختی از دیدگاه میکل دوفرن

فاطمه بنویدی

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  ادراک زیبایی‌شناختی از جمله مباحث بحث‌‌‌برانگیز در حوزۀ زیبایی‌شناسی جدید است که میکل دوفرن از یک منظر خاص پدیدارشناختی به بیان آن مبادرت ورزیده است. به باور وی، اثر هنری ساختاری را برای ابژۀ زیبایی‌شناختی فراهم می‌کند که مهم‌ترین تمایز بین این دو در ادراک است. در این مقاله تلاش داریم این تمایز را مشخص کرده و فرایند ادراک زیبایی‌شناختی ...  بیشتر

مقاله مروری
نسبت عقل فعال و مثل در فلسفۀ ملاصدرا

نصرالله حکمت؛ حمید رضا بوجاری

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  ملاصدرا هم به وجود عقل فعال معتقد است و هم به وجود مُثُل افلاطونی. وی در آثار خود به طور مفصل به هر کدام از این دو پرداخته است. پرسشی که مطرح می­شود این است که این دو در هستی­شناسی ملاصدرا چه نسبتی با هم دارند. به نظر نگارنده با سه دلیل می­توان ثابت کرد که با توجه به فلسفۀ ملاصدرا هر دو یک حقیقت وجودی می­باشند. دلیل اول تشابه خصوصیات هستی­شناسانه­ ...  بیشتر

مقاله مروری
فوکو؛ فلسفه همچون بدیل روان‌شناسی

عارف دانیالی

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  مقالۀ حاضر به تقابلِ فلسفه و روان‌شناسی در اندیشۀ فوکو می­پردازد. روایت فوکو از روان‌شناسی از همان آثار نخستین، واضح و روشن است، به نحوی که فوکو به عنوان یک منتقدِ سرسختِ روان‌شناسی مطرح شده است. فوکو همواره دربارۀ روان‌شناسی به شکلِ سلبی سخن گفته است. سیمای بدبینانۀ فوکویی از اتخاذ چنین مواضعی ناشی شده است. اما فوکو، در مواجهه با ...  بیشتر

مقاله مروری
بررسی مفهوم اضطراب از دیدگاه کی‌یرکه‌گور و ژان‌پل‌ سارتر

راضیه زینلی؛ سید مصطفی شهرآیینی

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  کی‌یرکه‌گور با تکیه بر تفکر انفسی، توجه را از عالم خارج به فرد انسانی معطوف ساخت. او با تأکید بر فرد انسانی و احوالات مخصوص او، تعریفی جدید از انسان ارائه کرد و ادبیات جدیدی را وارد فلسفه ساخت و از آن‌ پس، مفاهیمی نظیر اضطراب، نومیدی، تهوع و... به کلیدواژه‌های اساسی اگزیستانسیالیسم تبدیل شدند. در اندیشة‌ ژان پل سارتر نیز توجه به این ...  بیشتر

مقاله مروری
فارابی و سلامت‌محوری در طب‌انگاری اخلاق

معصومه سلیمانی چهارفرسخی

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  هدف از نگارش این مقاله، تحلیل نظریۀ سلامت نفس ابونصر محمد فارابی ( 259- 339) و رویکرد طب‌انگارانه وی به اخلاق است. اخلاق نزد فارابی، مانند بسیاری از اندیشمندان و فلاسفه بزرگ قبل از خود، به مثابه طب نفس است و نگرش طب‌انگارانه وی به اخلاق نقش بنیادی در نظریه اخلاقی وی دارد. یکی از مهمترین مفاهیم اساسی که در اتخاذ چنین نگرشی به اخلاق مطرح ...  بیشتر

مقاله مروری
جهل سقراطی؛ معنای حقیقی یا مجازی؟

ایمان شفیع‌بیک

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  در رساله‌های آغازینِ افلاطون، موسوم به رساله‌های سقراطی، سقراط بارها می‌گوید: «نمی‌دانم». آیا او درحالی‌که چنین می‌گوید، می‌داند یا نمی‌داند؟ هر یک از دو پاسخِ این پرسش، از روزگار باستان، در میانِ معاشرانِ سقراط، تا امروز، در میانِ خوانندگانِ نوشته‌های افلاطون، طرفدارانی داشته ‌است. بسیاری از سقراط‌پژوهانِ معاصر به گزینه ...  بیشتر

مقاله مروری
بررسی ماده اولی از منظر فلسفۀ اولای ارسطو

احمد عسگری

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  موافقان و مخالفان مادۀ اولی به دو نحو در اثبات و نفی آن استدلال می‌کنند؛ یکی بر اساس آثار ارسطو و شواهد متنی و دیگر بر اساس تحلیل نقش ماده و صورت در فلسفه طبیعی. در این مقاله مادۀ اولی از منظری دیگر مورد بررسی قرار خواهد گرفت، یعنی بر اساس نظام فکری ارسطو در فلسفۀ اولی. در فلسفۀ اولی ارسطو پرسش «جوهر چیست» را طرح می‌کند، زیرا جوهر آنی ...  بیشتر

مقاله مروری
قضیۀ اول ناتمامیت گودل و ضدواقع‌گرایی در فیزیک

حسن فتح‌زاده

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  گودل طی مقالۀ مفصلی در 1931 برهان پیچیده و نبوغ‌آمیزی بر ناتمامیت ریاضیات مطرح ساخت. در آن قضیه گودل نشان داده بود که در هر سیستم اکسیوماتیک شامل حساب (تحت شرایط خاصی)، گزاره‌هایی تصمیم‌ناپذیر وجود دارند. ایدۀ به کار رفته در برهان گودل شبیه پارادوکس ریچارد است، و همین باعث شده است که عده‌ای در پذیرش آن تردید کنند. در این مقاله نخست نگاهی ...  بیشتر

مقاله مروری
قدم عالم؛ اتهام مشترک عین القضات همدانی و یوهانس اکهارتوس

فاطمه کیائی

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  عین القضات همدانی و یوهانس اکهارتوس از عرفای بزرگ مسلمان و مسیحی هستند که به دلیل افکار و اندیشه­های خود مورد سوءظن سنت دینی غالب زمانه قرار گرفته و بدعت‌گذار خوانده شدند. باور به قدمت زمانی عالم یکی از اتهامات مشترک آن دو است. نحوۀ طرح این اتهام و نیز روش هر یک در پاسخگویی بدین اتهام موضوع مقاله حاضر است و در نظر دارد ضمن توضیح چگونگی ...  بیشتر