نوع مقاله : مقاله مروری
نویسندگان
دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
ملاصدرا هم به وجود عقل فعال معتقد است و هم به وجود مُثُل افلاطونی. وی در آثار خود به طور مفصل به هر کدام از این دو پرداخته است. پرسشی که مطرح میشود این است که این دو در هستیشناسی ملاصدرا چه نسبتی با هم دارند. به نظر نگارنده با سه دلیل میتوان ثابت کرد که با توجه به فلسفۀ ملاصدرا هر دو یک حقیقت وجودی میباشند. دلیل اول تشابه خصوصیات هستیشناسانه آنها است. دلیل دوم نسبت مشابهی است که ملاصدرا بین عقل فعال و مُثُل با عالم طبیعت و انواع متأصل ترسیم میکند. دلیل سوم نیز تشابه حداقل برخی از دلایلی است که برای اثبات این دو میآورد. ملاصدرا در مبدأ و معاد عبارتی میآورد که همین استنباط را تأیید میکند. یعنی این استنباط که عقل فعال و مُثل یک حقیقت وجودی هستند و تفاوتشان تنها به اعتبار است.
کلیدواژه‌ها
- ابراهیمی دینانی، غلامحسین، ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام ، تهران، طرح نو، 1379.
- الشیرازی، صدرالدین محمد، الاسفار الاربعه، تهران، انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1383.
- ــــــــــــ ، الحکمة المتعالیة، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ سازمان چاپ و انتشارات، 1383.
- ــــــــــــ ، الشواهد الربوبیه، تهران، انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1382.
- ــــــــــــ ، المبدأ و المعاد، انتشارات قم بوستان کتاب، 1387.
- الطوسی، الخواجه نصیرالدین، شرح الاشارات و التنبیهات، ابن سینا، تحقیق آیة الله حسن زاده الآملی، قم، بوستان کتاب، 1383.
- جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم، قم، نشر اسراء 1386.
- حسن زاده آملی، حسن، دو رسالۀ مُثُل و مثال، تهران، نشر طوبی، 1382.
- سبزواری، ملا هادی، شرح المنظومه، قم، نشر ناب، 1380.
- مصلح، جواد، ترجمه و تفسیر الشواهد الربوبیه، محمد ابن ابراهیم، تهران، نشر سروش، 1382.
)