تحقیقی در سازمان نوافلاطونی اندیشۀ ابن‏‌سینا در اخلاق

محمدهانی جعفریان؛ محمد سعیدی مهر

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1401، ، صفحه 77-98

چکیده
  در این مقاله سعی بر این است که به سازمان فکری ابن‏سینا در اخلاق پرداخته و نشان داده شود که نظام اخلاق ابن‌‏سینا در قالبی کاملاً نوافلاطونی بروز پیدا می‏‌کند. علاوه‌براین، به استفادۀ او از بسیاری از مفاهیم نوافلاطونی نیز در درون این سازمان فکری پرداخته خواهد شد. برای نشان‎‌دادن سازمانِ نوافلاطونیِ فکر ابن‏‌سینا در اخلاق، ...  بیشتر

استنباط و نسبت سه نوع انسان‌شناسی و سه رویکرد اندیشۀ سیاسی مرتبط با آن در فلسفۀ کانت

محسن باقرزاده مشکی باف

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1400، ، صفحه 7-32

چکیده
  در اندیشۀ سیاسی امانوئل کانت آرای متکثر و همچنین گاهی متناقض وجود دارد، به‌گونه‌ای که، در دوره‌های مختلف اندیشۀ او، با رویکردهای سیاسی متفاوتی روبه‌رو هستیم. به نظر می‌رسد که کانت با تصوری که در هر دوره دربابِ انسان‌شناسی پیدا می‌کند سرنوشت اندیشۀ سیاسی خویش را تغییر می‌دهد، زیرا دربرابرِ هر رویکرد انسان‌شناسی متفاوت او ما ...  بیشتر

زمانمندی، فردگرایی، و غیریت: زمانمندی اخلاقی لویناس در مقایسه با زمان فردگرایانه در برگسون و هایدگر

زینب حیدری مقدم؛ امیرعلی نجومیان

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1399

چکیده
  نقش زمان در آراء برگسون و هایدگر از اهمیت زیادی برخوردار است. از دیدگاه برگسون، واقعیت زمان نه کمّیتی بیرونی بلکه کیفیتی‌ درونی‌ست؛ زمان همان "استمرار"ی‌ست که حالات آگاهی فرد را در بر می‌گیرد و بر گوناگونی آنها صحّه می‌گذارد. هایدگر نیز منشأ زمان واقعی را در درون جستجو می‌کند و اصالت دازاین را وابسته به اصالت این "زمانمندی" می‌بیند. ...  بیشتر

دیگریِ لویناس وجه انضمامی هنر نوپدید

مصطفی مختاباد؛ مهشید سادات منصوری

دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 117-136

چکیده
  چکیدهتاکید بر روی محتوا در "New art"  ،مرا بر آن داشت تا تفکر غالب بر روی این آثار را با رویکردی بر فلسفه اخلاق مرور نمایم.در پی ارتباط هنر و اخلاق پیوندهای پیچیده و چندگانه ای برقرار است که می توان با تکیه بر آراء فیلسوفان و نظریه پردازان بالاخص معاصر به زیبایی شناسی معاصر و ارتباط هنر با زندگی امروز انسان ها دست یافت.در این مجال، کوشیده ...  بیشتر

بدبینی در فلسفۀ افلاطون

ایمان شفیع بیک

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 157-186

چکیده
  افلاطون در برخی از آثار خود، از دو بُعد معرفت‌شناختی و جهان‌شناختی، دیدگاهی بدبینانه دارد. از جنبۀ معرفت‌شناختی، افلاطون پس از آن‌که در رساله‌های آغازین خود، دیالکتیک سقراطی و در کراتولوس، هرگونه روش متکی بر زبان و واژگان را در معرفت‌بخشی ناکارآمد یافت، در فایدون به این دیدگاه فراگیرتر رسید که آدمی در این جهان به سبب موانع گوناگون ...  بیشتر

نقش فلسفۀ تاریخ در نظریۀ امیدِ کانت

مرتضی نوری

دوره 7، شماره 2 ، اسفند 1393

چکیده
  ه گواهیِ کتابِ نقدِ عقلِ محض، یکى از دغدغه‌های اصلیِ کانت در سرتاسرِ پروژۀ نقادانۀ او یافتنِ پاسخى برای مسئلۀ امید است: اگر انسان تکلیف‌های اخلاقی‌اى را که عقل بر گردنِ او نهاده به جای آورد، تا چه اندازه می‌تواند برای رسیدن به سعادت امیدوار باشد؟ جداییِ نظامِ طبیعت از نظامِ اخلاق در فلسفۀ کانت توجیهِ این امید را به مسئله‌ای اساسی ...  بیشتر

نگاه تاریخی نیچه به اخلاق

زلیخا اژدریان شاد

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  نقد تبارشناسانۀ نیچه در پی ردیابی روند ظهور ارزش‌های اخلاقی است. این نقد در پی استدلال برای نحوۀ پیدایش این ارزش‌ها، پیوسته رابطه‌ای میان خاستگاه و مقصود یا فایدۀ یک مفهوم یا الگو را مورد تجدیدنظر و بازاندیشی قرار می‌دهد تا روشن نماید که آیا آنچه تاریخ اخلاق نامیده می‌شود، نمایندۀ مجموعه‌ای از تفاسیر مقتدر ‌و معتبر از پیشرفت ...  بیشتر

جهل سقراطی؛ معنای حقیقی یا مجازی؟

ایمان شفیع‌بیک

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  در رساله‌های آغازینِ افلاطون، موسوم به رساله‌های سقراطی، سقراط بارها می‌گوید: «نمی‌دانم». آیا او درحالی‌که چنین می‌گوید، می‌داند یا نمی‌داند؟ هر یک از دو پاسخِ این پرسش، از روزگار باستان، در میانِ معاشرانِ سقراط، تا امروز، در میانِ خوانندگانِ نوشته‌های افلاطون، طرفدارانی داشته ‌است. بسیاری از سقراط‌پژوهانِ معاصر به گزینه ...  بیشتر