علمی - پژوهشی
تحلیل و بررسی بنیادهای شکاکیّت هیوم

اصغر واعظی؛ علیرضا دُرّی نوگورانی

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1391

چکیده
  شکّاکیّت دیوید هیوم از دو بنیاد کلی یعنی نقد «قوای شناخت» و نقد «محتوای شناخت» تشکیل شده است. او از یک سو، با نقد عقل و حس، این دو قوه را برای کسب معرفت یقینی ناتوان قلمداد می‌کند و از سوی دیگر، با نقد محتوای شناخت دو اصل «عدم انطباع، عدم تصور» و «چنگال هیوم» را به ترتیب به عنوان ملاکی برای تشخیص مفاهیم و نیز گزاره‌های موهوم از غیر موهوم ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
نقد و بررسی نظریۀ حرکت فیلوپونس از دیدگاه ابن‌سینا

عباس طارمی؛ جعفر چاوشی

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1391

چکیده
  فیلوپونس مشهور به یحیی نحوی پس از هزار سال به ردّ نظریۀ حرکت ارسطو دست زد. از دیدگاه ارسطو با انتقال قوة محرک به لایه‌های محیط و بموجب قوۀ انتقالی محیط به متحرک، حرکت پرتابی استمرار می‌یابد. یحیی نحوی ضمن نقد ارسطو معتقد است که هر حرکتی اعم از حرکت طبیعی یا قسری به موجب قوۀ مؤثر درونی است و محیط همواره نقش مقاوم دارد نه محرک و برخلاف ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
سطوح واقع‌انگاری اخلاقی

منوچهر صانعی دره‌بیدی؛ سیّد علی اصغری

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1391

چکیده
  بحث معاصر در باب واقع‌انگاری اخلاقی ، پس از یک سده که از آغاز آن از سوی جرج ادوارد مور در کتاب اصول اخلاق می‌گذرد، هنوز پیچیدگی‌های زیادی دارد. این پیچیدگی‌ها عمدتاً معلول این است که کسانی که به این بحث توجه کرده‌اند، دربارۀ موضوع بحث واقع‌انگاری اختلاف‌های بارزی دارند؛ مشکل اساسی این است که دربارۀ معنای واقع‌انگاری در حوزه‌ ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
ابن سینا و نقض انحصار تأثیر در اجسام از مجاری سه گانه

امیر عباس صالحی؛ سید پیام کمانه

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1391

چکیده
  تأثیر نفس در عالم عنصری و غرایبی نظیر چشم زخم همواره محل چالش بوده است. شیخ الرئیس در نمط دهم اشارات این امور را ممکن دانسته و محال بودن آنها را از جانب کسانی می‌داند که مجاری تأثیر در جسم را منحصر در سه راه تماس، ارسال جزء و یا انفاذ کیفیت در واسطه می پندارند. ابن سینا خود، این انحصار را نمی پذیرد. بدین معنا که برای تأثیر در جسم، لازم ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
تبیین جنون در هنر به مثابه‌ رهایی در تلقی نیچه‌ای فوکو،با تأکید بر نقاشی‌های گُیا

زینب صابر؛ پرویز ضیاء شهابی

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1391

چکیده
  میشل فوکو (1926-1984)، به تأسی از نیچه به نقد مبانی متافیزیک غربی می‌پردازد. او در این راستا با افشاء و واژگونی معیارها و اصول بدیهی‌ انگاشته‌شده‌ در ساختار قدرت، به تبیین اشکال مختلف غیریت اهتمام دارد. یکی از این اشکال غیریت را می‌توان جنون دانست که به زعم فوکو در آثار هنری عصر مدرن متجلی است. نقاشی‌های فرانسیس گُیا به زعم فوکو می‌تواند ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
مقایسۀ تلقی دریدا و ناصرخسرو در نسبت گفتار و نوشتار

مهدی خبازی کناری؛ فرزاد بالو

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1391

چکیده
  دریدا بر آن است تا بنیان‌های فلسفی غرب را با روش ساختارزدایی به چالش بکشد. اما روش بودن ساختارزدایی، به معنای امری متعین و دارای هویتی مستقل نیست، بلکه به بیان دریدا، آن همچون ویروس بی‌جانی است که با وجود تن میزبان به حرکت در می‌آید. به باور دریدا، بنیان‌های اندیشۀ غربی بر مفاهیمی دوگانه استوار است، به گونه‌ای که سویه‌های صورتبندی ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
نور در فلسفۀ سهروردی

نصرالله حکمت؛ محبوبه حاجی زاده

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1391

چکیده
  حکمت اشراق، حکمتی ذوقی و عرفانی است که سهروردی آن را به طور روش‌مند در آثار خود مطرح کرده است. شیخ اشراق خود را همچون نقطۀ کانونی می‌دانسته که دو میراث حکمی ـ که از شاخۀ واحد نخستین (هرمس) پیدا شده بود ـ دوباره در آن به هم رسیده و یکی شده است. اصول روش او در کتاب «حکمة ﺍﻻﺷﺮﺍﻕ» به این ترتیب است که طی سه مرحله فیلسوف به اشراق نایل می‌گردد؛ ...  بیشتر