روایت لویناس از مسئولیت اخلاقی به مثابه واقعیت انضمامی من ؛ گریزناپذیر و تقارن ناپذیر

صیادمنصور, علیرضا

روایت لویناس از مسئولیت اخلاقی به مثابه واقعیت انضمامی من ؛ گریزناپذیر و تقارن ناپذیر

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

علیرضا صیادمنصور

* دانشجوی دکتری فلسفه(محض)، گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران. * پژوهشگر مقیم، گروه مطالعات نظری، مرکز تحقیقات زن و خانواده

چکیده

شرط امکان اخلاق برای لویناس با لحظه مواجهه رو در روی دیگری در ساحت زیستن روزمره تعریف می شود. در مرحله اول، انسان خود را فاعلِ زیستن در موقعیت مکانی و زمانی خاص می یابد. وی اساس رابطه من و دیگری را به سان مسئولیتی اخلاقی درمی یابد که معطوف به حوائج مادی و روزمره انسان است. از سوی دیگر، خداوند نیز دیگری دیگر است که هر من در قبال او نیز مسئول است. این رویکرد، وجه دینی اندیشه لویناس درباب مسئولیت را برجسته ساخته و بدین نمط مسئولیت را نامتناهی و نامشروط می سازد. بنابراین، مسئولیت نامتناهی قابل طفره رفتن نیست، زیرا عالم ملأ وجود دیگری نامتناهی است. همچنین رابطه اخلاقی در اندیشه لویناس رابطه ای دو جانبه و بده بستانی نیست، زیرا مسئولیت در اندیشه وی مبتنی بر احساس و عاطفه بوده و عقل با ویژگی محاسبه گرانه اش در اخلاق جایگاه نازل تری دارد.این مقاله تلاشی است برای پرتو افکنی دقیق بر اندیشه ناب لویناس در باب انضمامیت و ترسیم مقدماتی مختصاتی که وی برای مسئولیت نامتناهی اخلاقی قائل است.

عنوان مقاله [English]

Levinas's Account of Responsibility as the I's Concrete Reality: Inescapable and Assymetrical

چکیده [English]

For Levinas, the condition of possibility of ethics lies every day at the moment I encounter the Other face-to-face. On one hand, humankind finds him/herself as the agent of living in a peculiar spatio-temporal situation. He recognizes the cornerstone of the I's and Other's relationship as ethical responsibility centralized toward every day material needs. On the other hand, God is another Other for whom every I is responsible too. This approach puts the highlighter upon Levinsa's religious attitude toward responsibility so to make it infinite and unconditional (absolute). Therefore, infinite responsibility is ineludible as the world is being-in-fullness of the infinite Other. Moreover, according to Levinas, ethical relationship is not of reciprocity and mutuality because responsibility is reliant on feeling and emotionality, allocating a lower position to reason with its calculativeness in ethics.
This paper tries up front to throw light of inquiry upon Levinas's thought concerning concreteness, and to sketch an outline of his theory of infinite ethical responsibility.

کلیدواژه‌ها [English]

Emmanuel Levinas-Concreteness-Assymetricity-Inescapability-Ethical Responsibility

مراجع

منابع
*فارسی
اشپیلبرگ، هربرت، جنبش پدیدارشناسی: درآمدی تاریخی، ترجمه مسعود علیا (تهران: مینوی خرد، 1391).
دیویس، برایان، درآمدی بر فلسفه دین، ترجمه ملیحه صابری نجف آبادی (تهران: سمت، 1386).
دیویس، کالین، درآمدی بر اندیشه لویناس، ترجمه مسعود علیا (تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، 1386).
سجویک، پیتر، دکارت تا دریدا: مروری بر فلسفه اروپایی، ترجمه محمدرضا آخوندزاده (تهران: نشر نی، 1388).
علیا، مسعود، کشف دیگری همراه با لویناس (تهران: نشر نی، 1388).
فرانکنا، ویلیام. کی، فلسفه اخلاق، ترجمه هادی صادقی (قم: کتاب طه، 1383).
گنسلر، هری جی.، درآمدی جدید به فلسفه اخلاق، ترجمه حمیده بحرینی (تهران: نشر آسمان خیال، 1385).
*انگلیسی
Alford, C. Fred, Levinas, the Frankfurt School and Psychoanalysis (Middletown: Wesleyan University Press, 2003).
Bauman, Zygmunt, Postmodern Ethics (Oxford: Blackwell, 1993).
Bernasconi, Robert and Critchley, Simon (ed.), Re-reading Levinas (Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press, 1991).
Chalier, Catherine, What Ought I to Do? Morality in Kant and Levinas, trans. by Jane Marie Todd (Ithaca: Cornell University Press, 2002).
Cohen, Richard A. (ed.), Face to Face with Levinas (New York: State University of New York Press, 1986).
Critchley, Simon and Bernasconi, Robert (eds.), The Cambridge Companion to Levinas (Cambridge: Cambridge University Press, 2002).
Derrida, Jacques, The Gift of Death, trans. by David Wills (Chicago: The University of Chicago Press, 1996).
Farber, Marvin, Philosophic Thought in France and the United States: Essyas Representing Major Trends in Contemporary French and American Philosophy (New York: State University of New York Press, 1968).
Feinberg, Joel (ed.), Doing and Deserving: Essays in the History of Responsibility (Princeton: Princeton University Press, 1970).
Gutting, Gary, French Philosophy in the Twentieth Century (Cambridge: Cambridge University Press, 2001).
Homer, Sean, Jacques Lacan (Oxford: Routledge, 2005).
Hutchens, B. C., Levinas: A Guide for the Perplexed (New York: Continuum, 2006).
Kearney, Richard, Dialogues with Contemporary Continental Thinkers: The Phenomenological Heritage (Manchester: Manchester University Press, 1984).
-------, Twentieth-Century Continental Philosophy (London: Routledge, 1994).
Levinas, Emmanuel, Basic Philosophical Writings, ed. by Adriaan T. Peperzak et al. (Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press, 1996).
-------, De l’evasion (Montpellier, Fata Morgana, 1982).
-------, Entre Nous: On Thinking-of-the-Other, trans. by Michael B. Smith and Barbara Harshav (London: The Athlone Press, 1998).
-------, Ethics and Infinity, trans. by Richard A. Cohen (Quezon City: Claretian Publications, 1985).
-------, The Levinas Reader, trans. by Sean Hand (Oxford: Blackwell, 1989).
-------, The Theory of Intuition in Husserl’s Phenomenology, trans. by Andre Orianne (Evanston: Northwestern University Press, 1973).
-------, Totality and Infinity, trans. by Alphonso Lingis (Pittsburgh: Duquesne University Press, 1969).
Llewelyn, John, Emmanuel Levinas: The Genealogy of Ethics (London: Routledge, 1995).
Marcel, Gabriel, Homo Viator: Introduction to a Metaphysics of Hope, trans. by Emma Craufurd and Paul Seaton (Chicago: St. Augustine’s Press, 2010).
--------, The Mystery of Being, trans. by G. S. Fraser (Chicago: St. Augustine’s Press, 2001).
Merleau-Ponty, Maurice, The Visible and the Invisible, Followed by Working Notes, trans. by Alphonso Lingis (Evanston: Northwestern University Press, 1968).
Mortley, Raoul, French Philosophers in Conversation (New York: Routledge, 1991).
Robbins, Jill (ed.), Is It Righteous to Be? Interviews with Emmanuel Levinas (Stanford: Stanford University Press, 2001).
Žižek, Slavoj, How to Read Lacan (London: Granta Books, 2007).