نقش تمایز گردآوری/داوری در تبیین وظایف چهارگانه‌ی فلسفه از نظر رایشنباخ

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری فلسفه معاصر دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین

چکیده

هانس رایشنباخ نخستین فلسفه‌دانی است که در فلسفه‌ی علم دوره‌ی معاصر به‌طور مدوّن به ارائه‌ی تمایز میان مقام گردآوری و مقام داوری پرداخته است. تفکیک فلسفه‌ی علم از دیگر حوزه‌های مطالعاتی و انکار هرگونه منطق برای مقام کشف دو هدف اصلی وی از بیان این تمایز بوده است. پاسخ به ادعاهای اتو نوراث و چپ‌گرایان حلقه وین، ساختار سیاسی آلمان در دهه‌ی 1930 و تأسیس فلسفه‌ی علمیِ مستقل؛ انگیزه‌هایی برای طرح تمایز از سوی رایشنباخ شد. پس از رایشنباخ، خوانش‌های متفاوتی نسبت به این تمایز مطرح گشت. برخی قرائت‌ها از این تمایز، با دیدگاه نخستین و اولیه‌ی رایشنباخ هم‌سویی ندارد. او برای توضیح تمایز دو مقام، به چهار وظیفه و تکلیف اشاره می‌کند که یک وظیفه، خاصِ حوزه‌ی «روان‌شناسی» و وظایف «توصیفی»، «انتقادی» و «مشاوره‌ای» متعلق به قلمرو معرفت‌شناسی است. از دیدگاه رایشنباخ، مقام گردآوری ذیلِ وظیفه‌ی روان‌شناسی و مقام داوری در وظایف انتقادی و بخش دوم مشاوره‌ای نقش ایفا می‌کند و وظایف توصیفی و بخش نخست مشاوره‌ای بیرون از گستره‌ی مقام داوری هستند. هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل تمایز مقام گردآوری/داوری است که از سوی رایشنباخ مطرح شده تا تحلیلی درست از جایگاه نخستین این تمایز داشته و نیز از طریق این تمایز به تبیین و توصیف وظایف چهارگانه‌ی فلسفه بپردازیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reichenbach and the discovery/justification distinction

نویسندگان [English]

  • Ahmad Ebadi 1
  • Mohammad Emdadi Masooleh 2
1 assistant professor, University of Isfahan
2 university of Isfahan
چکیده [English]

Hans Reichenbach is the first philosopher that as codified in the philosophy of science period contemporary to provide a distinction between context of discovery and context of justification. The separation of the philosophy of science from other fields of study and the denial of any logic for the discovery of its two main purposes has been the expression of this distinction. Responding to the claims of Otto Neurath and the leftists of the Vienna Circle, the German political structure of the 1930s, and the establishment of independent scientific philosophy, the motivations became for design the distinction by Reichenbach. After Reichenbach, there were different readings about this distinction. Some readings of this distinction does not match with the early viewpoint of Reichenbach. In order to explication and explanation the distinction between the two contexts, he refers to four duties, one of which is the particular field of "psychology" and tasks of "descriptive", "critical", and "advisory" belonging to epistemology. From Reichenbach's point of view, context of discovery collecting the task of psychology and context of justification is play a role merely at task of descriptive, tasks of critical and advisory outside of the scope of context of justification. The purpose of this research, examination and analysis is the distinction between context of discovery and context of justification which is proposed by Reichenbach, until from the way we can do correct analysis the earlier position of the distinction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • context of discovery
  • context of justification
  • Hans Reichanbach
  • Vienna Circle
  • task of advisory
دامت، مایکل، خاستگاه‌های فلسفه‌ی تحلیلی، ترجمه‌ی عبدالله نیک‌سیرت، تهران: حکمت، 1391.