نویسندگان
1
دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس
2
استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد بندر عباس
3
استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه ازاد اسلامی واحد کرمان
,
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
کانت و ملاصدرا به عنوان دو فیلسوف بزرگ با وجود تفاوت در سپهر معرفتیشان در برخی مواضع همچون فاعل شناسی قابل مقایسه هستند. نفس در تفکر کانت توانایی اش در فرایند شناخت به شدت محدود گشته و متاثر از فیلتر های چندگانه نفس است. کانت ضمن تفکیک عالم نومن و فنومن، شناخت نفس صرفا در قسم ادراکات تجربی ماخوذ از فنومن موجودات منحصر می کند. وی به واسطه اعتقاد به انسداد طریق تحصیل معرفت اطلاقی، گونه ای از شک گرایی تحدیدی را تجویز و به تفکیک کامل حوزه اخلاق و متافیزیک قائل می شود. ملاصدرا به واسطه اعتقاد به حدوث جسمانی، نفس را نه منفعل بلکه فعال در فرایند ادراک لحاظ می کند این مبنا مستلزم گذر از جزم گرایی به شک گرایی تحدیدی است. اما ملاصدرا بر خلاف کانت نه تنها شناخت نفس را محدود نمی کند؛ بلکه آن را امری ذواشتداد و وسعت پذیر می داند. صدرالمتالهین ضمن تلفیق دو حوزه اخلاق و متافیزیک، وصول نفس به معرفت نفس الامری و منطبق با واقع را مستلزم ورزیده گی نفس در بعد عملی و تخلق به اخلاقیات و ریاضت های شرعی و اشتداد وجودی در حوزه نظری ذیل فرایند وحدت عاقل و معقول می داند.
- ابن سینا، التعلیقات، تحقیق عبد الرحمن بدوی، قم، مرکز النشر التابع لمکتب الاعلام الاسلامی،1404ق.
- حسن زاده آملی، حسن، سرح العیون فی شرح العیون، قم، بوستان کتاب،1378.
- راسل، برتراند، تاریخ فلسفه غرب، ترجمه نجف دریابندری، تهران، کتاب پرواز، 1373.
- طباطبائی، محمد حسین، نهایه الحکمه، تحقیق غلامرضا فیاضی، قم، انتشارات موسسه امام خمینی،1385.
- فروغی، محمد علی، سیر حکمت در اروپا، تهران، انتشارات زوار، 1372.
- کانت، ایمانوئل، سنجش خرد ناب، ترجمه میر شمس الدین ادیب سلطانی، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1362.
- ------، تمهیدات، ترجمه غلامعلی حداد عادل، تهران، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، 1370.
- ------، نقد عقل عملی، ترجمه انشاءالله رحمتی، تهران، انتشارات نورالثقلین، 1385.
- کورنر، اشتفان، فلسفه کانت، ترجمه عزت الله فولادوند، تهران، انتشارات خوارزمی، 1367.
- ملاصدرا، محمد بن ابراهیم،الشواهد الربوبیه، تصحیح و تحقیق مصطفی محقق داماد، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا،1382.
- ملاصدرا، محمد بن ابراهیم، الشواهد الربوبیه، تصحیح و تحقیق مصطفی محقق داماد، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا،1382.
- ------، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1380.
- ------، مفاتیح الغیب، تصحیح و مقدمه نجفقلی حبیبی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا،1386.
- ------،المبدا و المعاد، تصحیح و تحقیق محمد ذبیحی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا،1381ب.
- ------، المسائل القدسیه(رسائل فلسفی)، تعلیق و تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، مشهد، انتشارات دانشکده الهیات و معارف اسلامی مشهد، 1392ق.
- ------، کسر اصنام الجاهلیه، تصحیح و تحقیق محسن جهانگیری، تهران، صدرا، 1381الف.
- نیچه، فردریش، فلسفه، معرفت و حقیقت، ترجمه مراد فراهادپور، تهران، هرمس، 1389.
- وال، ژان، بحث در مابعدالطبیعه، ترجمه یحیی مهدوی، تهران، انتشارات خوارزمی، 1370.
-
- Kant,Immanuel, Critigue of pure reason, tr and ed by Paul Guyer & Allen W. Wood, Cambridge university press.
)