• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

شناخت

  1. صفحه اصلی
  2. چهره‌های جنون؛ از فوکو به ابن‌حبیب‌نیشابوری

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

بانک ها و نمایه ها

چهره‌های جنون؛ از فوکو به ابن‌حبیب‌نیشابوری

    نویسنده

    • عارف دانیالی

    گنبدکاووس

,

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

ابن­حبیب­نیشابوری در کتاب خویش – که ذیل ادبیات صوفیانه دسته­بندی می­شود- اقسام معانی جنون را برمی­شمرد؛ در این طبقه­بندی، هرگز جنون، بیماری پنداشته نمی­شود و نقطۀ مقابل خردمندی نیست. دیوانه کسی است که سبکی متفاوت از زندگی همگانی را برمی­گزیند و هنجارهای رسمی را زیرِ پا می­نهد. بدین­ترتیب، دیوانه همچون نقاد اجتماعی-سیاسی بازنمایی می­شود. دیوانگی، زبان حاشیه­نشینان و مطرودان است. از این­روست که همواره شکل طنز و هجو به خود می­گیرد و سلسله مراتب معرفتی-اخلاقی را باژگونه می­سازد. فوکو نیز گفتمان روانپزشکی که تحت کردارهای شکاف­انداز، دوقطبیِ «عقل-جنون» را برمی­سازد و کردار اندیشیدن به شیوۀ متفاوت را منتفی می­سازد، به نقد می­کشد. از دید فوکو، روانپزشکی ابزار کنترل اجتماعی و حذف سوژه­های تکین است. این رهیافت، نگاه فوکو را به فهم ابن­حبیب نیشابوری از جنون نزدیک می­کند. البته برخلاف ابن­حبیب نیشابوری، فوکو از هرگونه تفسیر رمانتیک یا ذات­گرایانه از یک باطن معصومانه امتناع می­ورزد. فوکو، هرگونه بازگشت به گفتمان­های پیشامدرن را همچون رهیافتی ارتجاعی نفی می­کند. او به مفهوم جنون توجه می­نماید از این حیث که شکلی از سیاست­ورزیِ غیررسمی را ممکن می­کند: نوعی اِعمال قدرت از پایین به بالا، فراروی از کردارهای تقسیم­کننده. به عبارتی دیگر: فراسوی نیک-بد یا صدق-کذب. اما ابن حبیب نیشابوری، در چارچوب گفتمان صوفیانه، از زبان شیدایان یک گفتمان هژمونیک علیه گفتمان فلسفی می­سازد. مقالۀ حاضر با مقایسۀ دیدگاه ابن حبیب­نیشابوری با فوکو می­کوشد از شباهت­های ظاهری به تفاوت­های گفتمانی برسد.  

کلیدواژه‌ها

  • ابن‌حبیب نیشابوری
  • فوکو
  • جنون
  • کردارهای تقسیم‌کننده
  • تفاوت
  • قدرت
  • ذات‌گرایی
  • XML
  • اصل مقاله 747.04 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • VANCOUVER
مراجع
  1. ابن حبیب نیشابوری(1394)، حسن بن محمد، دیوانگان خردمند، ترجمۀ زین‌العابدین فرامرزی و حسین گل‌چینی، گرگان: انتشارات نوروزی.
  2. ابن خلدون(1393)، عبدالرحمن، مقدمۀ ابن‌خلدون، ترجمۀ محمد پروین گنابادی، جلد اول، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  3. اَدو(1382)، پی‌یر، فلسفه باستانی چیست؟، ترجمۀ عباس باقری، تهران: نشر علم.
  4. اراسموس (1392)، دسیدریوس، در ستایش دیوانگی، ترجمۀ حسن صفاری، تهران: نشر فرزان روز.
  5. افلاطون(1357)، مهمانی، ترجمۀ محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی.
  6. دانیالی (1393)، عارف، میشل فوکو؛ زهد زیبایی‌شناسانه به مثابه گفتمان ضددیداری، تهران: انتشارات تیسا.
  7. رورتی (1383)، ریچارد، «هایدگر، کوندرا، دیکنز»، مترجم: یوسف اباذری، چاپ شده در: ارغنون، شمارۀ 1، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  8. فوکو (1381)، میشل، تاریخ جنون، ترجمۀ فاطمه ولیانی، تهران: نشر هرمس.
  9. فوکو(1389)، میشل، «نقد چیست؟»، در: تئاتر فلسفه، ترجمۀ افشین جهاندیده و نیکو سرخوش، تهران: نشر نی.
  10. فوکو (1394)، میشل، «نیچه، تبارشناسی، تاریخ»، مترجم: عبدالکریم رشیدیان، در: از مدرنیسم تا پست‌مدرنیسم، تهران: نشر نی.
  11. نیچه(1379)، فریدریش، فراسوی نیک و بد، ترجمۀ داریوش آشوری، تهران: انتشارات خوارزمی.
  12. Agamben, Giorgio(2000), Means Without End: Notes on Politics, Translated by Vincenzo Binetti and Cessare Casarino, University of Minnesota Press.
  13. Foucault(1991), The History of Madness, Translted by Alan Sheridan, Vintage Books.
  14. Foucault(1997a), “Psychiatric Power”, in: Ethics, Translated by Robert Hurely and others, Edited by Paul Rabinow, The Penguin press.
  15. Foucault(1998a), “Philosophy and Psychology”, in: Aesthetics, Method and Epistemology, Translated by Robert Hurley and others, Edited by James D.Faubion, Volume2, The New Press.
  16. Foucault(1998b), “Madness and Society”, in: Aesthetics, Method and Epistemology, Translated by Robert Hurley and others, Edited by James D.Faubion, Volume2, The New Press.
  17. Rayner (2007),Timothy, Foucault”s Heidagger , London: Continuum
    • تعداد مشاهده مقاله: 159
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 367
شناخت
دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 79
اسفند 1397
صفحه 83-116
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 747.04 K
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 10 خرداد 1398
  • تاریخ بازنگری: 11 دی 1400
  • تاریخ پذیرش: 11 دی 1399
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 159
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 367

APA

دانیالی, عارف. (1397). چهره‌های جنون؛ از فوکو به ابن‌حبیب‌نیشابوری. شناخت, 11(2), 83-116.

MLA

عارف دانیالی. "چهره‌های جنون؛ از فوکو به ابن‌حبیب‌نیشابوری". شناخت, 11, 2, 1397, 83-116.

HARVARD

دانیالی, عارف. (1397). 'چهره‌های جنون؛ از فوکو به ابن‌حبیب‌نیشابوری', شناخت, 11(2), pp. 83-116.

VANCOUVER

دانیالی, عارف. چهره‌های جنون؛ از فوکو به ابن‌حبیب‌نیشابوری. شناخت, 1397; 11(2): 83-116.

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • واژه نامه اختصاصی
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • ورود به سامانه جدید 1400-10-26

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب