هگل و توهم زمان

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

بر اساس تفسیر رایج از فلسفة هگل که ناشی از غلبه قرائت چپ­گرایانه بر ادبیات هگل­پژوهی است، دیالکتیک در زمان محقق شده و غایت آن نیز تاریخی است. اما با قبول این دیدگاه، سازش دادن دو جنبه منطقی و تاریخی دیالکتیک با مشکلات زیادی مواجه می­شود. منشأ این سوء تعبیر، یکسان پنداشتن معنای عرفی زمان با معنای موردنظر هگل است. از نظر ما زمان ظرف وقوع حوادث بوده و تا آینده‌ای بی‌پایان ادامه دارد، در حالیکه تصور هگل از زمان دوری بوده و آن را را ناشی از تحقق خارجی ایدة مطلق در طبیعت می‌داند. هدف از این مقاله دفاع از تقدم منطق بر تاریخ و تجدید نظر در تاریخی دانستن دیالکتیک بر اساس معنای دقیق زمان در فلسفه هگل است. با اتکا بر نفی زمان در پایان دیالکتیک، نتیجه می‌شود که فلسفة هگل اساساً ساختار زمانی نداشته و زمانمندی عاملی است که در تحلیل نهایی کنار گذاشته می‌شود. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Hegel and illusion of time

چکیده [English]

According to common reading of Hegel's philosophy, which has been so deeply influenced by the dominance of leftist account, dialectic is a process that enfolds in time. But the acceptance of this viewpoint encounters us with many problems in reconciliation of temporal and logical aspects of dialectic. The origin of this misunderstanding is interpretation of Hegel's conception of time as a vulgar one, i.e. endless succession of temporal moments. We shouldn't be deceived by temporal-teleological implications of Hegel’s thought and neglect his hostility to time. What he intends from history is an eternal circular manifestation of the absolute Idea. The aim of this work is to advocate the priority of logic to history and revision of historicity of dialectic based on the idea of temporal and logical completeness. Hegel’s notion of Tilgung (annulment) of time leads us to a conclusion that overall structure of his philosophy does not have a temporal characteristic.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hegel
  • time
  • History
  • dialectic
  • temporal and logical completeness