عدم تعیّن داده‌ حسّی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری/مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

چکیده

نظریۀ دادۀ حسی عین تجربۀ ادراک حسی را دادۀ حسی و نه عین واقع در جهان خارج در نظر می‌گیرد. حال، در بسیاری از موارد، اگرنَه تمام موارد، تجربۀ ادراکی درجه‌ای را از عدم‌تعین دارد، اگرچه اوضاع امور در جهان خارج متعین است. اگر دادۀ حسی عین تجربۀ ادراکی باشد، آنگاه، در این موارد از عدم‌تعین تجربۀ ادراکی، دادۀ حسی متعین است یا نامتعین؟ من سه نمونه از این موارد عدم‌تعین را بررسی می‌کنم: مثال مرغ سرخدار، رابطۀ تعدی میان دقیقاً-مشابه‌ها و آزمایش فکری زن بلندمو. نشان می‌دهم که در هر سه مورد، خواه دادۀ حسی متعین فرض شود خواه نامتعین، نظریۀ دادۀ حسی در توضیح آن عدم‌تعین توفیق نخواهد داشت. اگر دادۀ حسی نامتعین باشد، آنگاه رابطۀ آن با عین خارجی متعین مشخص نیست: گویی آنچه به ادراک حسی درمی‌آید آن دادۀ حسی نیست. اگر دادۀ حسی متعین باشد، آنگاه این دادۀ حسی مشخصه‌هایی دارد که سوژه تجربۀ ادراکی از آن آگاه نیست و این نتیجه با مشوّق اصلی نظریۀ دادۀ حسی سازگار نیست. بنابراین، نظریۀ دادۀ حسی، با تبدیل عدم‌تعین شناختی به عدم‌تعین وجودشناختی، خود را دربرابرِ مسئلۀ عدم‌تعین بی‌دفاع می‌کند. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Indeterminacy of Sense Datum

نویسنده [English]

  • Faraz Attar
PHD Candidate/Iranian Institute for Research in Philosophy
چکیده [English]

 According to the sense datum theory, the object of perception is a sense datum, not an external object. Now in many cases, if not all, perceptual experience has a degree of indeterminacy; despite the fact that state of affairs in the external world is determinate. If a sense datum is the object of perception, then is it determinate or indeterminate? I examine three cases of the indeterminacy: the speckled hen, the intransitivity of the exact similar, the long-haired woman. I argue that in all three cases, the sense datum theory cannot successfully explain the indeterminacy, whether the sense datum is indeterminate or determinate. If the sense datum is indeterminate, then the relation between it and the external object is not well-established, as if the object of perception is not the sense datum. If the sense datum is determinate, then it has characteristics which the subject of perceptual experience is not aware of. The conclusion is at odds with the main motivation of the sense datum theory. Thus the sense datum theory, considering a cognitive indeterminacy as an ontological indeterminacy, becomes vulnerable against the indeterminacy problem.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sense datum
  • Indeterminacy
  • Perceptual experience
  • Object of perception
  • Speckled hen