الگوی اخلاقیِ آنتیگونه نزد لکان، براساسِ ساحت نمادین و واقع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه قم

2 دانشگاه زنجان

10.48308/kj.2025.236102.1257

چکیده

مطابق نظریۀ ساحت‌های مختلف هستی‌شناسی در لکان، که متشکل از ساحت خیالی، ساخت واقعی و ساخت امر واقع است، ایگو و سوژه نسبتی با واقعیت پیدا می‌کنند که انتساب این نسبت به اخلاق الگوی اخلاقی متمایزی را پیش رو می‌نهد. اما لکان برای ارائه الگوی اخلاقی امر واقع به گذر از واقعیت نیاز دارد. عبور از واقعیت به‌واسطۀ آموزۀ فراسوی اصل لذت حاصل می‌شود.
 لکان تلاش می‌کند تا شکاف و فقدان روی واقعیت را به‌واسطۀ ناخودآگاه توضیح دهد تا نظریۀ میل محض را به حوزۀ اخلاق گسترش دهد. براین‌اساس، الگوی اخلاقی آنتیگونه یگانه الگویی است که، ازمنظرِ لکان، وفاداری به میل محض است و می‌تواند میل ناخودآگاه را توصیف کند. آنتیگونه به میل خود تا لحظۀ آخر وفادار است و وفاداری او ناشی از نادیده‌گرفتنِ ساحتِ نمادین و عبور از آن است. آنتیگونه نه‌تنها مطابق میلِ خود عمل می‌کند بلکه میل‌ورزی را تا انتها پیش می‌برد تا به رانۀ محض می‌رسد، رانه‌ای که اصرار بر ابژۀ میل تا پایان و بررویِ یک ابژۀ خاص ادامه دارد. ازنظرِ لکان، این الگو می‌تواند الگوی مناسبی برای اخلاقِ میلِ خودبنیاد و دربرابرِ هر نوع اخلاق واکنشی و دگرگرایانه ازجمله قانون سوپرایگو و امر ایدئولوژیک باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Antigone's moral model according to Lacan based on the symbolic and real world

نویسندگان [English]

  • Alireza Zamiri 1
  • Hassan Fatzade 2
  • Ahmad fazeli 1
1 University of qom
2 University of Zanjan
چکیده [English]

According to the theory of different fields of ontology in Lacan, which consists of the imaginary, the real, and the reality, the ego and the subject find a relationship with reality, and the attribution of this relationship to ethics leads to a distinct moral model. But Lacan needs to go beyond reality to present the moral model of reality. Transcending reality is achieved through the doctrine of Beyond the principle of pleasure. Lacan tries to explain the gap and lack of reality through the unconscious to extend the theory of pure desire to the field of ethics. Based on this, Antigone's moral model is the only model that, from Lacan's point of view, is loyalty to pure desire that can describe unconscious desire. Antigone is loyal to her will until the last moment, and her loyalty comes from ignoring and passing through the visible realm. Antigone not only acts according to her desire, but also pushes desire to the end until it reaches pure drive, a drive that insists on the object of desire until the end and on a specific object. According to Lacan, this model can be a suitable model for the ethics of self-centered desire and against any kind of reactionary and alternative ethics, including the law of the superego and the ideological matter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lacan
  • Antigone
  • real
  • Desire
  • Drive
بدیو، آلن (1399)، اخلاق رساله‌ای در ادراک شر، ترجمه باوند بهپور، انتشارات چشمه، تهران.
بوتبی، ریچارد (1400)، مرگ و میل، ترجمه علی رستمیان، انتشارات بیدگل، تهران.
دلوز، ژیل (1401)، سردی و شقاوت، ترجمه پویا غلامی، انتشارات بان، تهران.
زوپانچیچ، آلنکا (1398)، کوتاه‌ترین سایه، ترجمه صالح نجفی و علی عباس بیگی، انتشارات هرمس، تهران.
زوپانچیچ، آلنکا (1399)، اخلاقیات امر واقعی، ترجمه علی حسن زاده، انتشارت آگاه، تهران.
کانت، ایمانوئل (1400)، نقد عقل عملی، ترجمه انشاالله رحمتی، انتشارات سوفیا، تهران.
فروید، زیگموند (1400)، فراسوی اصل لذت، ترجمه هوشمند ویژه، انتشارات شما، تهران.
ژیژک، اسلاوی (1393)، عینیت ایدئولوژی، ترجمه علی بهروزی، انتشارات طرح نو، تهران.
ژیژک، اسلاوی (1399)، چگونه لکان بخوانیم، ترجمه علی بهروزی، انتشارات نی، تهران.
ژیژک، اسلاوی (1400)، کژ نگریستن، ترجمه‌ مازیار اسلامی/ صالح نجفی، انتشارات نی، تهران.
ژیژک، اسلاوی (1401) درنگیدن با امر منفی، ترجمه علی حسن زاده، انتشارات نی، تهران.