نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• حسن عباسی حسین آبادی ¹
• مستانه کاکایی ²

¹ دانشیار دانشگاه پیام نور

² دانش‌آموخته دکتری فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

 ارسطو در بحث الهیات از «محرک نامتحرک» و «فکر فکر» سخن می‌گوید و برای آن مختصات و مؤلفه‌هایی مانند جوهر، غیرمادی بودن و فعلیت محض لحاظ می‌کند و کندی در بحث از مفهوم خدا از اصطلاحاتی مانند «علت»، «فاعلیت» و «خالقیت» بهره می‌گیرد. نقطۀ تلاقی این دو فیلسوف در تعریف آنها از فلسفه است. اصطلاحات و مفاهیمی مانند «حقیقت»، «علت» و «علت نخستین» در تعریف فلسفه نزد هر دو مطرح شده است و این مفاهیم در مفهوم‌سازی خدا نزد کندی انعکاس یافته است. پرسش این است که آیا، براساس تعریف فلسفه نزد ارسطو و کندی، بررسی مفهوم‌سازی خدا نزد آنها امکان‌پذیر است. یعنی تعریف فلسفه امکان مفهوم‌سازی خدا و بررسی آن را نزد آنها فراهم می‌آورد؟ امکان مفهوم‌سازی خدا نزد ارسطو و کندی چگونه تبیین و بررسی می‌شود؟ در این نوشتار با استفاده از کتاب «آلفای کوچک» و لامبدای ارسطو، که هر دوی این آثار مورد توجه کندی بوده است، به بررسی مفهوم خدا در دو بخش می‌پردازیم. در بخش اول، با بررسی تعریف فلسفه نزد ارسطو و کندی و بیان اصطلاحات و مفاهیم مندرج در این تعریف، به مفهوم خدا می‌پردازیم. در بخش دیگر، با استفاده از کتاب لامبدا و مفهوم «ازلی و جاودانه»، مفهوم خدا را تبیین می‌کنیم که ارسطو، بدون بهره‌گیری از تعریف فلسفه و با مبانی طبیعی، خدایی مابعدالطبیعی  (الهیات بمعنی‌الأخص) را معرفی کرده و کندی با استناد به تعریف فلسفه و غایت آن و بهره‌گیری غیرمستقیم از مبانی مابعدالطبیعی ارسطویی  (علل چهارگانه و بحث قوه و فعل) خدایی مابعدالطبیعی‌ـ‌الهیاتی (کلامی) معرفی می‌کند. 

کلیدواژه‌ها

• خدا
• ارسطو
• کندی
• فلسفه
• علت

عنوان مقاله [English]

Examining of conceptualizing God in Aris‌totle and Al-Kindi

نویسندگان [English]

• Hasan Abasi Hossain Abadi ¹
• Mas‌taneh Kakaei ²

¹ associated professor in Payamenoor University

چکیده [English]

Aris‌totle discusses “Unmoved Mover” and “thought thinking” in theology and there are features for that, including subs‌tance and immateriality and pure actuality. Al-Kindi uses “cause,” “activity,” and “creation” in his discussion of the concept of God. The point of intersection of the two philosophers is their definition of philosophy. Reforms and concepts such as “truth,” and “cause”, and “firs‌t cause” have been proposed in the definition of philosophy by both. These concepts are reflected in al-Kindi’s conceptualization of God. The ques‌tion is, given Aris‌totle and al-Kindi’s definition of philosophy, is the possible for them to s‌tudy the conceptualization of God? That is, does the definition of philosophy allow them to conceptualize God and s‌tudy it? How is the possibility of conceptualizing God explained to al-Kindi and Aris‌totle? In this article, using Aris‌totle’s Little Alpha and Lambda, both of which have been considered by al-Kindi, we examine the concept of God. In the firs‌t part, we examine the definition of philosophy by Aris‌totle and al-Kindi, and express the terms and concepts contained in this Definition; And in the other section, using Lambda and the firs‌t philosophy and the concept of “eternal,” we s‌tate that Without using the definition of philosophy and with natural principles, Aris‌totle introduced a metaphysical deity  (theology in a special sense) and Kindi based on the definition of philosophy and its end and indirectly using the Aris‌totelian metaphysical principles  (four causes and faculty and Actuality) Introduces a metaphysical-theological god.

کلیدواژه‌ها [English]

• God
• Aris‌totle
• al-Kindi
• Philosophy
• Cause