بررسی مفهوم‌سازی خدا در ارسطو و کندی

حسن عباسی حسین آبادی؛ مستانه کاکایی

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 177-194

چکیده
   ارسطو در بحث الهیات از «محرک نامتحرک» و «فکر فکر» سخن می‌گوید و برای آن مختصات و مؤلفه‌هایی مانند جوهر، غیرمادی بودن و فعلیت محض لحاظ می‌کند و کندی در بحث از مفهوم خدا از اصطلاحاتی مانند «علت»، «فاعلیت» و «خالقیت» بهره می‌گیرد. نقطۀ تلاقی این دو فیلسوف در تعریف آنها از فلسفه است. اصطلاحات و مفاهیمی ...  بیشتر

تحلیلی بر مبانی فلسفی حقوق بین الملل محیط زیست

سماء فرخنده نژاد

دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 247-262

چکیده
  مقصود از فلسفه حقوق بین الملل محیط زیست، نظرات کلی حاکم بر علم حقوق بطور اعم و حقوق بین الملل محیط زیست بطور اخص می باشد.  دو موضوع در فلسفه حقوق بین الملل محیط زیست دخیل است که یکی مبنا و دیگر هدف حقوق است. فلسفه حقوق بین الملل محیط زیست به طور قابل ملاحظه ای با حوزه کاری فلسفی در اخلاق زیست محیطی اشتراک و همپوشانی دارد.حقوق بین الملل ...  بیشتر

پراتیکِ فلسفه، سیاست و نقد ایدئولوژی نزد لویی آلتوسر

نوید گرگین پاوه

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 227-245

چکیده
  آلتوسر مسئله ی ایدئولوژی را وارد سطح جدیدی از بحث می کند. او با وام گرفتن ایده هایی از «روانکاوی» فرویدی مفاهیم علوم انسانی را دوباره صورتبندی می کند. وقتی آلتوسر ایدئولوژی را نه «آگاهی کاذب» و یا «آگاهی از جهان واژگون»، بلکه قسمی «ناآگاهی» تعریف میکند؛ همزمان با انسانگرایی (humanisme) و اقتصادگرایی (economisme) سر ستیز دارد. نزد آلتوسر این امر ...  بیشتر

فوکو؛ فلسفه همچون بدیل روان‌شناسی

عارف دانیالی

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  مقالۀ حاضر به تقابلِ فلسفه و روان‌شناسی در اندیشۀ فوکو می­پردازد. روایت فوکو از روان‌شناسی از همان آثار نخستین، واضح و روشن است، به نحوی که فوکو به عنوان یک منتقدِ سرسختِ روان‌شناسی مطرح شده است. فوکو همواره دربارۀ روان‌شناسی به شکلِ سلبی سخن گفته است. سیمای بدبینانۀ فوکویی از اتخاذ چنین مواضعی ناشی شده است. اما فوکو، در مواجهه با ...  بیشتر

ناسازگاری در فلسفۀ نقادی کانت

مهدی طاهریان

دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1390

چکیده
  در فلسفۀ نقادی کانت ناسازگاری‌هایی وجود دارد که در این مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرد. به نظر می‌رسد که ریشۀ اصلی این ناسازگاری‌ها، نوعی ناسازگاری ساختاری و منطقی در این فلسفه وجود دارد مبنی بر اینکه کانت از طرفی فقط به شهود حسی معتقد است و از طرف دیگر به امر استعلائی یا پیشینی عقیده دارد. امر استعلایی نیز به‌طور غیر مستقیم، بازگشت ...  بیشتر

فلسفه به مثابۀ‌ خلق مفاهیم

علی زارعی (پیمان)

دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1390

چکیده
  ژیل دلوز و فلیکس گتاری در آخرین کتاب مشترک‌شان «فلسفه چیست؟»، فلسفه را خلق مفاهیم در گسترۀ درون‌بودی یا درون‌ماندگاری می‌دانند. به گفتۀ تئودور آدورنو، فلسفه بهتر است مسائل بزرگ و کلان را رها سازد. اما ترک مسائل بزرگ و مخالفت با نظام‌سازی به معنای پایان فلسفه نیست و فیلسوفانِ جدید شیوه‌ها و الگوهای جدیدی از اندیشیدن را عرضه کرده‌اند. ...  بیشتر

تمایز «عقل» و «خرد» در چنین گفت زرتشت نیچه

محمد سعید حنایی کاشانی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1389

چکیده
  فلسفه جز کلمه چیزی برای بیان مفاهیم خود در دست ندارد. هرگونه آسانگیری و بی‌دقتی و بی‌اعتنایی به تفاوتها و تمایزهای مفهومی کلمات به آشفتگی و پریشانی در فهم اندیشه‌ها می‌انجامد. از همین رو، در فلسفه، زبان و اصطلاحات و دقت در انتخاب کلمات برای بیان مفاهیم اهمیتی اساسی دارد. نقل و نقد نمونه‌ای از این پریشانی و آشفتگی در کار ترجمه و نیز ...  بیشتر