بررسی معناشناسی اخلاق نزد فارابی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیات علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ره

2 پژوهشگر فلسفه اخلاق

چکیده

معناشناسی اخلاق یکی از مباحث فلسفه اخلاق است که به بررسی و تحلیل معنایی مفاهیم و گزاره‌های اخلاقی می‌پردازد. معناشناسی متفاوت از لغت‌شناسی است زیرا معناشناسی اخلاق روی دیگر هستی‌شناسی اصطاحات اخلاقی است که سبب حل شدن بسیاری از معضلات فلسفه اخلاقی می‌شود. عمده مباحث مطرح در معناشناسی اخلاق، بررسی مفاهیم موضوع، محمول و مفاهیم مرتبط با اخلاق مانند کمال و سعادت است. این تحقیق قصد دارد با بررسی مفاهیم یادشده از منظر فارابی به نوآوری‌های فارابی دست یازد. فارابی معنای خوب اخلاقی را رابطه متناسب میان فعل و نتیجه آن قلمداد می‌کند و با تبیین خوب مطلق، نسبی‌گرایی اخلاقی را رد کرده و واقع‌نمایی خوب اخلاقی را اثبات کرده است. وی حکمت به معنای خاص را فضیلتی برخاسته از درک انسانی می‌داند که برترین چیزها را به‌واسطه برترین علم‌ها درک می‌کند. منظور از برترین علم، علم دائمی است و علم به ذات که زوال‌ناپذیر و حضوری است. فارابی به وسیله این حکمت، قرب الهی و نیاز انسان به خدا حتی در کسب کمال نهایی را تبیین می‌کند. وی با تعریف حکمت به شیوه جدید، نوع واقعیت اخلاقی و راه وصول به کمال نهایی در فلسفه اخلاق را تبیین کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The review of moral semantics in the view of Farabi

نویسندگان [English]

  • Hosein Ahmadi 1
  • Hasan Mohiti 2
1 Qom/Qom/ Member of faculty of Imam Khomeini Institute of Education and Research
2 researcher of Imam Khomeini Institute of Education and Research
چکیده [English]

Moral semantics is one of ethical issues discusses about Semantic analysis of moral conceptions and propositions. The difference is between linguistics and semantics, because Semantics is on another ontology and moral semantics is an ethical ontology that solves many of the problems of moral philosophy. Major issues in the moral semantics are the study of the concepts of subject, predicate, and concepts about morality such as perfection and happiness. This research intends to by review of ethical concepts in view Farabi conclude to Farabi's innovations. Farabi believes in the good moral meaning of the relationship between moral actions and the result. He with absolute good explanation, rejected ethical relativism and proved good moral realism. He believes about wisdom semantics in the special sense, of the virtue of a human understanding that discovers the best of things through the supreme knowledge. The term of the supreme knowledge is permanent knowledge, and knowledge of the essence is inescapable and knowledge by presence. Farabi by this wisdom explains nearness of god and the need of man to God, even in achieving ultimate perfection. He by the definition of wisdom in a new way explained the kind of moral reality, and the way to ultimate perfection in moral philosophy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Moral semantics _ Farabi _moral concepts
  • happiness
  • perfection
  1. تکریتی، ناجی، فلسفة الاخلاق عند الفارابی، عمان، داردجله، 2012م.
  2. حکمت، نصرالله، فارابی فیلسوف غریب، تهران، علم، 1389.
  3. طباطبایی، نهایةالحکمة، ج4، تعلیقه غلامرضا فیاضی، قم، مؤسسه امام خمینی، 1385.
  4. فارابی، ابونصر، تحصیل السعادة. (ع. بوملحم, تدوین) بیروت، دار و مکتبة الهلال، 1995م.
  5. فارابی، ابونصر، الاعمال الفلسفیة. بیروت، دارالمناهل، 1413ق.
  6. فارابی، ابونصر، التعلیقات. (م. سیدحسین, تدوین) بیروت، دارالمناهل، 1988م.
  7. فارابی، ابونصر، التنبیه علی سبیل السعادة. تهران، حکمت، 1371.
  8. فارابی، ابونصر، السیاسة المدینة، تهران، سروش، 1376.
  9. فارابی، ابونصر، المنطقیات، ج2. قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، 1408-1410.
  10. فارابی، ابونصر، الموسیقی الکبیر، ج1 و2، قاهره، دارالکتب والوثائق القومیة، 2009م.
  11. فارابی، ابونصر، آراء اهل المدینة الفاضلة و مضاداتها. بیروت، دار و مکتبة الهلال، 1995م.
  12. فارابی، ابونصر، فصوص الحکم. قم، بیدار، 1405ق.
  13. فارابی، ابونصر، فصول منتزعه. بیروت، دارالمشرق، 1993م.
  14. مصباح، محمدتقی، آموزش فلسفه، ج1، تهران، امیرکبیر، 1378.
  15. نتون، یان‌ریچارد، مکتب فارابی، ترجمه محمدرضا مرادی‌طادی، تهران، نقطه، 1381.
  16. وارنوک، جیمز، فلسفه اخلاق در قرن حاضر، ترجمه و تعلیقات: صادق لاریجانی، تهران، مرکز ترجمه و نشر کتاب، 1368.