خوانش هایدگر از روایت هوسرل درموردِ حیث التفاتی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

گروه آموزشی فلسفه دانشگاه مذاهب اسلامی تهران

10.29252/kj.2022.223089.1055

چکیده

 هایدگر از ابتدا فهم پدیدارشناسی را با نقد هوسرل آغاز کرد و، در بیشتر نوشته‌های خود، از تأثیر آرای هوسرل بر اندیشۀ خود و وام‌داری‌اش به او سخن گفته است. وی که اصلی‌ترین مسئلۀ پدیدارشناسی را روشن‌سازی معنای فلسفی خودش می‌دانست به‌شیوۀ «با هوسرل ضدّ او اندیشیدن» را مشخصۀ کار خود در توجه به پدیدارشناسی قرار داد. از طرف دیگر، آموزۀ حیث التفاتی هستۀ مرکزی پدیدارشناسی هوسرلی است که میراث بزرگ و مهم برنتانو به شمار می‌آید. حیث التفاتی هوسرلی ناظر به این است که آگاهی معطوف به چیزی است و هر اندیشه و ایده روی به‌سویِ چیزی دارد. هایدگر، با فراروی از مباحث آگاهی، حیث التفاتی را به تجربۀ زیسته گره زده و آن را در قالب «زندگی رو به‌سویِ چیزی» درمی‌آورد. این مقاله روایتی تحلیلی است از نقد و بازخوانی هایدگر از حیث التفاتی هوسرل و اینکه چگونه هایدگر، باتوجه‌به آثار استاد خود، در درس‌گفتارها و نوشته‌های خود حیث التفاتی را بر مدار وجودشناختی مورد نظر خویش پیش می‌برد و درعینِ‌اینکه پیشروی او همراه با طرح هوسرل است ضدّ او نیز می‌اندیشد. نتیجۀ این بازاندیشی و بازخوانی هایدگر این است که دازاین جانشین آگاهی می‌شود و حیث‌ التفاتی مسیری برای فهمِ در-‌جهان‌-‌بودنِ دازاین شناخته می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Reading of Heidgger Using Husserl’s Narrative of Intentionality.

نویسنده [English]

  • Seiyad Muhammad Taghi Shakeri
Department of Philosophy University of Islamic Denominations Tehran
چکیده [English]

n most of his writings about the influence of Husserl’s views on his thought and his indebtedness to his works. He considers the clarification of his philosophical meaning to be the main problem of Phenomenology and characterized his work in terms of Phenomenology in the style of “thinking with Husserl against him”. On the other hand, intentionality doctrine, which is Brentano’s great and important legacy, is the main part of Husserl’s Phenomenology. Intentionality means that consciousness is focused on something and every thought or idea is directed towards something. By transcending the issues of consciousness, Heidegger’s intentionality ties it to lived experience and transforms it into “life toward something”. This article is an analytical account of Heidegger’s critique and rethinking of Husserl’s intentionality; and discusses how Heidegger, according to the works of his master in his lectures and writings about intentionality, extends his ontological circle, and also thinks against him while his progress is in line with Husserl’s plan. The result of Heidegger’s rethinking is to replacement the Dasein by consciousness and intentionality, the path to understanding Dasein’s being-in-the-world. Accordingly, in order to develop Heidegger’s method, intentionality explains Husserl’s narrative as “being-with”, and emphasizes the understanding of intentionality based on the transcendence of Dasein’s role.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intentionality
  • categorical intuition
  • Dasein
  • Husserl
  • Heidegger
اسپیگلبرگ، هربرت (1391)، جنبش پدیدارشناسی، درآمدی تاریخی، ترجمۀ مسعود علیا، تهران؛ انتشارات مینوی خرد.
پازوکی، بهمن، الف (1399)، اندیشۀ هایدگر در درسگفتارهای اولیه، تهران، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
پازوکی، بهمن، ب (1399)، درآمدی بر پدیدارشناسی هوسرل، تهران، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. 
درایفوس، هیوبرت (1399)، در-‌جهان‌-‌بودن، ترجمۀ زکیۀ آزادانی، تهران، نشر نی.
دهخدا، علی اکبر (1373)، لغت‌نامه، دورۀ جدید، تهران، مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
هایدگر، مارتین (1392)، مسائل اساسی پدیدارشناسی، ترجمۀ پرویز ضیاءشهابی، تهران، انتشارات مینوی خرد.