جرقۀ هیوم در رؤیاهای کانت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گروه فلسفه، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

3 دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

10.48308/kj.2024.234676.1223

چکیده

 تعبیر رؤیاهای یک روح‌بین ازطریقِ رؤیاهای متافیزیک یکی از آثار مهم دورۀ، به‌اصطلاح، «پیشاانتقادی» ایمانوئل کانت است که در سال 1766، یعنی پانزده سال قبل از انتشار نقد عقل محض، منتشر شد. کانت در این جستار دعاوی امانوئل سوئدنبورگ، عالم و عارف سوئدی، را دربارۀ دسترسی به یک جهان فرامحسوس متعالی بررسی و نقد می‌کند. مسئلۀ مقالۀ حاضر این است که آیا کانت در نقد دعاوی سوئدنبورگ تأثیری از هیوم پذیرفته است؟ اگر چنین است، این تأثیر در کدام یک از مفاهیم اساسی رؤیاها به بیان درآمده است؟ در مقالۀ حاضر، برای بررسی اثرپذیری کانت از هیوم و چگونگی این اثرپذیری، رؤیاها را در پرتو کاوشی درخصوصِ فهم بشری هیوم خوانش می‌کنیم، اثری که گمان می‌رود کانت پیش از نگارش رؤیاها مطالعه کرده باشد. ازطریقِ تحلیل این دو اثر، درنهایت، نتیجه می‌گیریم که برخی از مهم‌ترین مواضع کانت در رؤیاها، ازجمله نقد متافیزیک، برداشت تجربی از علیت و نیز فهم متافیزیک به‌منزلۀ «علم حدود عقل انسان»، تحتِ‌تأثیر مستقیم هیوم شکل گرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Hume's Sparkle in Kant's Dreams

نویسندگان [English]

  • Ali Hassanzade 1
  • Mohammadreza Abdollahnejad 2
  • Majid Sadremajles 3
1 PhD student of philosophy, Tabriz University, Tabriz, Iran
2 Associate professor of philosophy, Tabriz University, Tabriz, Iran
3 Associate professor of Philosophy, Tabriz University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Kant’s Dreams of a Spirit-Seer Explained by Dreams of Metaphysics is one of the significant works from Immanuel Kant’s so-called "pre-Critical" period, published in 1766, fifteen years before the Critique of Pure Reason. In this essay, Kant examines and critiques the claims of Emanuel Swedenborg, the Swedish scholar and mystic, regarding access to a transcendent, supersensible world. The question of this paper is whether Kant’s critique of Swedenborg’s claims was influenced by Hume. If so, which fundamental concepts in the essay Dreams reflect this influence? In the present paper, we read Dreams in light of Hume’s An Enquiry Concerning Human Understanding, a work that Kant is believed to have studied before writing Dreams. Through an analysis of both works, we ultimately conclude that some of Kant’s most important positions in Dreams, including his critique of metaphysics, his empirical interpretation of causality, and his understanding of metaphysics as "the science of the limits of human reason," were directly influenced by Hume.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hume
  • Kant
  • Dreams of a Spirit-Seer
  • critique
  • metaphysics