مفهوم ریتم در نقاشی نزد ژیل دلوز

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

دانشگاه الزهرا

چکیده

ریتم یکی از ارکان مهم استتیک دلوز است. این مفهوم نزد او رویداد هم‌طنینیِ ساحت‌های مختلف است. سوال اصلی این مقاله این است که چگونه وحدت امور کثیر و متفاوت در نقاشی بدون توسل به عاملی فراتر از سطح نقاشی فراهم می‌شود؟ در نقاشی سطوح متفاوت احساس، رنگ‌ها، تاش‌ها و ضربه‌قلم‌ها، رنگ و نور، امور نامتناجس و قیاس‌ناپذیر به ترکیب‌بندی، سرهم‌کردن و مدولاسیون نیاز دارند تا هماهنگ شوند. با اتکا به مفهوم ریتم، توانِ حیاتیِ آن و نقشِ بنیاد این پرسش در دو قسمت 1-ریتم در نقاشی ، 2- رابطه احساس و ریتم پاسخ داده می‌شود. ضمن اینکه مفهوم بنیاد و ریتم نزد هایدگر و ملدینه به عنوان سابقه این بحث بسط داده شده است. با وجود ریتم به عنوان تناوب دو لحظه‌ی انقباضی-انبساطی و یا شدت-ضعفی، امکان هماهنگی و رابطه آشوب سطح مادی و نظمِ فیگور، نسبت‌ رنگ‌های نامتعارف و نیز سطوح احساس‌، و نیز رابطه بسیاری از امور متفاوت و حتی نامتناجس و قیاس‌ناپذیر با درجه‌ی توان نابرابر فراهم می‌شود. هماهنگی امور نامتناجس، ناهمگن و قیاس‌ناپذیر حالت پیچیده‌تری دارد. حاصل این ارتباط شدت محض است که تنها می‌توان آن‌را زیست یا حس‌کرد و ذات وصف ناپذیر هنرمند را رقم می‌زند. ارتعاش و کژریخت‌شدگی، رزنانس یا تشدید و در نهایت شدت مبین انواع گوناگون ریتم در نقاشی نزد دلوز است که متناظر با مفاهیم هستی‌شناسی وی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Poly-Ryhthm: Deleuze on Rhythm in Painting

چکیده [English]

rhythm is an important element in deleuze`s ontology and aesthetics. This advanced concept stem from heidegger`s Grund (gr) .his french friend and colleague, Henri Maldiney was so inspirational for Deleuze in different concepts like rhythm. We consider different types of rhythms in paintings, Vibration & Resonance, sensation & intensity and rhythmic characters like passive,active and attendant have rudimentary role in bacon`s painting. Logic of senses is related to pure sensation and pure intensity, and it bring rhythm to disparates.
The main reason of proposing this concept in principle is rooted from an onthological problem. the univocity of Being has been expressed as difference degree of puissance in beings. rhythm is a relationa which happen in two moment : systolic and diastolic movement from chaos form the order or figure. The tension of this mutal movement is entangled in outline. Pure Difference or intensity is a Fact which happen in conecting two beings that are incommensurable. This fact or event is Grund or ground which survey all possible universes. Event is not a simple one, also is a special which make artist Unheimlische. Artist after this earthquake will lost all of reference to ordinary World and takes aside lived experinces and uses block sensations or intesities in it`s touches. As a result a Universe has been born with this Event. universe which is open to other incompassible universes and then poly-rhythm should be resulted from relation between them. Generally, rhythm is vibration, and resonance of beings in relation to other being and intensity in relation to Being. artistic works for elucidating an ontological problem, is a kind of applying non-philosophy along with philosophy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • rhythm
  • painting
  • sensation
  • resonance
  • intesity
  1. - اسپیگلبرگ، هربرت، جنبش پدیدارشناسی در آمدی تاریخی (ج 1)، ترجمه: مسعود علیا، تهران، مینوی خرد، 1391.
  2. -بووی، اندرو، زیباشناسی و عینیت: از کانت تا نیچه، ترجمه: فریبرز مجیدی، تهران، فرهنگستان هنر، چ چهار، 1391.
  3. - بیکن، فرانسیس و دیوید سیلوستر، گفتگوهای دیوید سیلوستر با فرانسیس بیکن، ترجمه شروین شهامی پور، تهران، نظر، چ دوم. 1388.
  4. -سوانه، پیر، مبانی زیبا‌شناسی، ترجمه: محمدرضا ابوالقاسمی، تهران، مرکز، 1391.
  5. -دلوز، ژیل، فرانسیس بیکن: منطق احساس، ترجمه: بابک سلیمی‌زاده، تهران ، روزبهان، 1390.
  6. -دلوز، ژیل، نیچه و فلسفه ، ترجمه: عادل مشایخی، تهران، نی، 1391.
  7. -راتال، مارک ، چگونه هایدگر بخوانیم؟، ترجمه: مهدی نصر، تهران، رخداد نو، 1388، چ دوم.
  8. -فوکو، میشل، تئاتر فلسفه، ترجمه: نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران، نی، 1389.
  9. -کمال‌پورتراب، مصطفی، تئوری موسیقی، تهران، چشمه، چ 29، 1383.
  10. -کوکلمانس، یوزف .ی، هیدگر و هنر، ترجمه: محمدجواد صافیان، آبادان، پرسش، 1388 .
  11. -مشایخی، عادل ، دلوز، ایده، زمان، تهران: بیدگل، 1392 .
  12. -مشایخی، عادل (ب)، «دلوز فیلسوف مرگ»، روزنامه شرق، ش 1970، سال 11، ص 7 ، 1392.
  13. -ویتگنشتاین، لودویگ ، رساله منطقی-فلسفی، ترجمه: م.ش. ادیب سلطانی، تهران: امیرکبیر، 1388.
  14. - هایدگر، مارتین، سرآغاز اثر هنری، ترجمه: پرویز ضیاء شهابی، تهران، هرمس، چ چهارم، 1390.
  15. -Bogue, Ronald, Deleuze on Music, Paintings and Atrs, Routledge, New York and London, 2003.
  16. -Deleuze, Gilles, Logique Du Sens, Paris, Les Editions DE Minuit, 1969.
  17. --------------------, "spinoza: la dernier seminaire de Anti Oedipe et Mille Plateaux", , www.webdeleuze.com.(cours vincennes, 1974/01/14),Utilise en: 2014/05/26[en ligne]
  18. -------------------, Cours Du Peinture, Transcription : Cecile Lathuillère et Szarzynski Eva, www.webdeleuze.com. ( 1981/03/31), Utilise en: 2014/03/25[en ligne].
  19. -Deleuze , Gilles and Felix Guattari, What is Philosophy?, trans: Graham Bruchel and Hugh Tomlinson , London and NewYork, verso, 1994.
  20. -Deleuze, Gilles, Difference and Repetition, trans: Paul Patton, Continuum, London &New York, 1994.
  21. -Deleuze , Gilles, Francis Bacon:the logic of sensation, Trans:Daniel W. Smith, continuum, London & New York, 2003.
  22. -Escoubas, eliane, , "Henri Maldiney" in Handbook of Phenomenological Aesthetics, springer, ed: Hans Rainer Sepp, Florida Atlantic University, FL, USA, pp 193-196, 2010.
  23. -Goddard , Jean-Christophe, ''Henri Maldiney et Gilles Deleuze. La station rythmique de l'œuvre d'art'', Rhuthmos http://rhuthmos.eu. Utilise en (17 mai 2013 , utilise en 2014/01/12 [en ligne].
  24. -Heidegger, Martin, "The Origin Of The Work Of Art" in The Continental Aesthetics Reader, ed: Clive Cazeaux, London anf NewYork, Routledge, pp 80-101, 2005.
  25. ----------------------, On the Way to Language, Trans: Peter .D.Hertz, Harper & Row pub, US, pp: 139-156, 1982.
  26. -Heidegger, Martin, Being and Time, Trans: John Macquarrie & Edward Robinson, Basil Blackwell, UK, 1962.
  27. -Klee, Paul, notebooks, , Trans: Ralph Manheim Ed: Yurg Spiler, Vol 1, New York. Wittenborn Art Books, 1961.
  28. -Maldiney, Henri, Regard, Parole, Espace. Lausanne: L’Âged’Homme,1973.
  29. -Maldiney, Henri, penser l`homme et la foli, èd: Jerôme Millon, coll.krisis. Grenoble, 2007.
  30. - Nowell-Smith, David, "The Art of Fugue: Heidegger on Rhythm", Gatherings: The Heidegger Circle Annual, 2, www.heideggercircle.org. pp41-64, 2012.
  31. -Plot, Richard, ''Ereignis'', in A Companion to Heidegger, Ed: Hubert l.Dreyfus and Mark A.Wrathal, Blackwell, Uk, 2005.
  32. -Pickstock, Catherine, "Messian and Deleuze", Theory, culture & Society, Los Angles, London, NewDelhi, vol 125, pp:173-99, 2008.