مسئولیت فلسفه در بحران فرهنگ اروپایی از دیدگاه هوسرل

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

دانش آموخته دکتری فلسفه های جدید و معاصر غرب، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هوسرل با دغدغه مدام دفاع از عقلانیت و فهم صحیحِ آن، در آخرین اثر خود «بحران علوم اروپایی و پدیده شناسی استعلایی» بر بحران علم به مثابه بارزترین تجلی عقلانیت در عصر جدید تاکید کرده و علمِ بحران زده را نشانه عقلانیتی می داند که به بیراهه رفته است. او با تشخیص بحران در علوم جدید، به واکاوی لایه های ژرف تر بحران در فلسفه می پردازد و در نهایت بر جایگاه فلسفه در فرهنگ غرب تاکید ویژه ای می نهد. ظهور ایده عقل در آرمان فلسفه به مثابه علم کلی در یونان باستان، منشاء فرهنگ اروپایی را تشکیل داده است اما بی باوری به آن در دوره جدید، سبب ساز از خودبیگانگی انسان غربی و بحران فرهنگ اروپایی جدید شده است. هوسرل رسالت پدیده شناسی را احیای باور به عقل و معنای زندگی بشر از طریق بازگشت به ایده فلسفه کلی می داند و فیلسوفان را کارگزاران بشریت می خواند که باید با آگاهی از موقعیت خود درون بستر تاریخی، وظیفه و مسئولیت خویش را به عهده گیرند. این نوشتار قصد دارد بر اساس آخرین اثر هوسرل به مساله نقش فلسفه در فرهنگ اروپایی و مسئولیت فلسفه در زمانه بحران بپردازد.

عنوان مقاله [English]

Husserl, the crisis and responsibility of philosophy

چکیده [English]

Husserl, throughout his life, was concerned with the defense of rationality and its proper understanding. In his last work, Science is considered as the most visible manifestation of rationality in modern age, an age caught in crisis; therefore, the crisis of science indicates that the rationality has deviated from its own proper route. Husserl diagnosed in view of the crisis of modern sciences, the crisis of philosophy as an original and profound crisis and finally he emphasized on the vital role of philosophy in western culture. The rise of the idea of reason in the philosophy of Greek antiquity forms the source of European culture but loss of faith in this idea in modern age has caused the alienation of western man and the crisis of European culture. Husserl found the mission of phenomenology by returning to the idea of universal philosophy to revive faith in reason and the meaning of human life. Accordingly, he called philosophers as the functionaries of mankind who must be aware of their position within the historical context in order to undertake their duty und responsibility. This article intends, based on Husserl’s last work, concerns to the vital role of philosophy in western culture and its responsibility in the time of crisis

  1. رشیدیان، عبدالکریم، هوسرل در متن آثارش، تهران: نشر نی، چاپ اول 1384.
  2. Buckley, R. P, Husserl, Heidegger, and the Crisis of Philosophical Responsibility, Kluwer Academic Publishers 1992.
  3. Dancy, J. Sosa, E., A Companion to Epistemology, Wiley 1993.
  4. Forman, Paul, “Weimar Culture, Causality and Quantum Theory, 1918-1927: Adaptation by German Physicists and Mathematicians to a Hostile Intellectual Environment”, Historical Studies in the Physical Sciences, Vol. 3, University of California Press, pp. 1-115, 1971.
  5. Gurwitsch, A., The Collected Works of Aron Gurwitsch (1901-1973), Fred Kersten, Volume 2, Springer 2009.
  6. Husserl, Edmund, the Crisis of European Sciences and Transcendental Phenomenology, David Carr, Northwestern University Press 1970.
  7. Husserl, Edmund, “Philosophy as a Rigorous Science” trans. by Quentin Lauer in Phenomenology and Crisis of Philosophy, New York: Harper- Torchbooks, 1965.
  8. Mohanty, J, N, Edmund Husserl’s Freiburg Years, Yale University Press 2011.
  9. Moran, Dermot, Introduction to Phenomenology, Taylor & Francis 2002.
  10. Rockmore, Tom, “The concept of crisis and the unity of Husserl's position”, Man and World, Volume 17, Issue 3-4 pp 245-259, 1984.
  11. Steiner, Gary, ““This project is mad”: Descartes, Derrida, and the notion of philosophical crisis”, Man and World, Kluwer Academic Publishers, Volume 30, Issue 2, pp 179-198, 1997.
  12. Tieszen, Richard, Science as a Triumph of the Human Spirit and Science in Crisis: Husserl and the Fortunes of Reason, Continental Philosophy of Science, Gary Gutting, Wiley-Blackwell, 2005.
  13. Učnik, Lubica, “Husserl’s Critique of the Mathematization of Nature: From Philosophy of Arithmetic to the Crisis of European Sciences”, Far Eastern University Colloquium, Volume 3, No 1, 2009.