خوانش دریدا از مفهوم اکنون در پدیدارشناسی هوسرل

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز

2 استادیار گروه فلسفه دانشگاه تبریز

چکیده

خوانش دریدا از مفهوم «اکنون» در بستر انتقادهایی که به آن وارد می­سازد آشکار می­شود؛ انتقادهایی که با پیش­فرض انکار متافیزیک حضور همراه است. وی با قرار دادن پدیدارشناسی در ذیل متافیزیک حضور آن را جزو همان سنت رایج فلسفه غربی قلمداد می­کند و راه حل رهایی فلسفه­ خود را از این چارچوب متداول، توجه به جنبه مقابل حضور یعنی، غیریت می­داند. دریدا بر این اساس که اکنون نشان­دهنده حضور است آن را نقد می­کند. نقد اصلی وی به اکنون  براساس دو امکان به ظاهر ناسازگار در این مفهوم شکل می­گیرد. این دو امکان عبارتند از: اکنون منبسط، اکنون در حالت پیوستگی با یادسپاری و پیش­نگری و دیگری اکنون به­مثابه نقطه منشاء با خصلت آغازین بودنش. در این نوشتار می­کوشیم تا ضمن بیان انتقادها به منظور فهم خوانش دریدا، با اشاره به حد بودن انطباع اولیه و ساختار سه­پایه­ای اکنون پاسخی برای آن عرضه ­داریم. بر اساس حد بودن انطباع اولیه و در نتیجه عدم استقلال آن از طرفین حد، تلقی آن به صورت نقطه منشاء منتفی می­گردد و ادراک یک عین، ادراکی دارای دیرند خواهد بود. ساختار سه پایه­ای اکنون، پیوستاری متقابل از انطباعات اولیه و یادسپاری و پیش­نگری را فراهم می­سازد که بر پایه­ی آن هیچ انطباع اولیه­ای به تنهایی (به صورت نقطه منشاء) و بدون در نظر گرفتن این پیوستگی قابل درک نیست.

عنوان مقاله [English]

Derrida's reading of the concept of "now in Husserl’s phenomenology

چکیده [English]

Derrida's reading of the concept of "now" reveals in the context of his critiques to it; which critiques accompany with presupposing of the metaphysics of presence. By putting phenomenology under the metaphysics of presence, he assigns phenomenology the part of the same ordinary tradition of western philosophy and considering the solution to free his philosophy of this current formwork and attention to its opposition, that is, otherness. Derrida criticizes this because of now is indicated of presence. His main critique forms on the base of two apparently irreconcilable possibilities of this concept. These possibilities consist: expanding now, now in continuity with retention and protention and the other is now as origin point with its primordial character. In this article, we are trying to express the critiques in order to understanding Derrida’s reading and give answer to this by referring to being limit of primal impression and threefold structure now.
The base of the being limit of primal impression and so its dependent on the items whose limits, denied it as origin point and perception of the object will be perception enduring object. Threefold structure now, provides a mutable continuity from primal impressions and retention and protention that on the base of it, no primal impression solely and without considering the continuity understandable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Derrida
  • now
  • time
  • metaphysics of presence
  • now expands
  • point of origin
  1. پارسا، مهدی، دریدا، تهران، نشر علمی،1393.
  2. دریدا، مواضع، ترجمه پیام یزدانجو، تهران، نشر مرکز، 1388
  3. دریدا، درباره‌ی گراماتولوژی، ترجمه مهدی پارسا، تهران، نشر رخ‌داد نو، 1390.
  4. رشیدیان، عبدالکریم، هوسرل در متن آثارش، تهران، نشر نی، 1384.
  5. ساراپ، مادان، راهنمایی مقدماتی بر پساساختارگرایی و پسا مدرنیسم، ترجمه محمدرضا تاجیک، تهران، نشر نی، 1382.
  6. ضیمران، محمد، ژاک دریدا و متافیزیک حضور، تهران، انتشارات هرمس، 1379.
  7. نوریس، کریستوفر، شالوده‌شکنی، ترجمه پیام یزدانجو، تهران، نشر مرکز، 1385.
  8. هوسرل، ادموند، تأملات دکارتی، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران، نشر نی، 1384.
  9. -Derrida, Jacques, Speech and Phenomena, And other Essays on Husserl’s Theory of Sings, Translated by David B. Allison, Printed in the United States of America, 1973.
  10. - Husserl, Edmond, On the Phenomenology of the Consciousness of Internal Time ,Translated by John Barnet Brough, Volume IV, Kluwer Academis Publisher, Boston – London, 1991.
  11. - Lawlore, Leonardo, Derrida and Husserl: the Basic Problem of Phenomenology, Indiana, University Press, 2002.
  12. -Schwab, Martin, “the Fate of Phenomenology in Deconstruction: Derrida and Husserl”, An Interdisciplinary Journal of Philosophy, Vol 49, No 353-379, 2006.
  13. - White, Alan, “Reconstructing Husserl. Critical Response to Derrida’s Speech and Phenomena”, Husserl Study 4, No 45-62, 1987.
  14. - Zahavi, Dan, Husserl’s Phenomenology, University Press. California, 2003.