نسبت سنجیِ میان "اصل استحاله‏ ی انطباع کبیر در صغیر" و "فرآیند ماتریالیستیِ حصول ادراکات حسی" / بررسی قابلیت اصل "استحاله‏ی انطباع کبیر در صغیر" در اثبات تجرد نفس

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه رازی

چکیده

تا قبل از دوران معاصر، و البته در دوران معاصر، فلاسفه و متفکران بسیاری به منظور اثبات تجرد نفس و یا با اهداف دیگری از اصلِ "استحاله ‏ی انطباع کبیر در صغیر" استفاده کرده ‏اند. این متفکران استدلالی برای اثبات این اصل ارائه نکرده ‏اند، گویا آن را بدیهی می‏دانسته ‏اند. امروزه به دلایل مختلفی از جمله پیشرفتهای اخیر علمی، علی الخصوص در دو رشته زیست‏ شناسی و فیزیک، تبیینی ماتریالیستی از "فرآیند حصول ادراکات حسی" ارائه شده که معنیِ پذیرش آن این است: گذشتگان، به خاطر عدم اطلاع از نتایج پیشرفتهای اخیر علمی، گمان می‏کردند که انطباع کبیر در صغیر، علاوه بر "عالَم ماده"، در "عالَم ادراکات حسی" نیز محال است؛ اما امروزه به دنبال بهره‏ مندی بشر از نتایج پیشرفتهای علمی، روشن شده که "انطباع کبیر در صغیر در عالَم ادراکات حسی" نه تنها محال نیست بلکه کاملاً ممکن و بالاتر از آن قابل توجیه علمی است.تلاش این مقاله بر آن است که با تبیین استدلالهای مربوط به "امکان انطباع کبیر در صغیر در عالَم ادراکات حسی" در ضمن بررسیِ "فرآیند ماتریالیستیِ حصول ادراکات حسی"، بی پایگی آنها را نشان دهد و اثبات نماید که اصلِ "استحاله ‏ی انطباع کبیر در صغیر" نه تنها در عالَم واقع، بلکه در "عالَم ادراکات حسی" نیز جاری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

نسبت سنجیِ میان "اصل استحاله ‏ی انطباع کبیر در صغیر" و "فرآیند ماتریالیستیِ حصول ادراکات حسی" / بررسی قابلیت اصل "استحاله‏ی انطباع کبیر در صغیر" در اثبات تجرد نفس

نویسنده [English]

  • Mohammad Aslani
Faculty member of Razi university
چکیده [English]

تا قبل از دوران معاصر، و البته در دوران معاصر، فلاسفه و متفکران بسیاری به منظور اثبات تجرد نفس و یا با اهداف دیگری از اصلِ "استحاله‏ی انطباع کبیر در صغیر" استفاده کرده‏اند. این متفکران استدلالی برای اثبات این اصل ارائه نکرده‏اند، گویا آن را بدیهی می‏دانسته‏اند. امروزه به دلایل مختلفی از جمله پیشرفتهای اخیر علمی، علی‏الخصوص در دو رشته زیست‏شناسی و فیزیک، تبیینی ماتریالیستی از "فرآیند حصول ادراکات حسی" ارائه شده که معنیِ پذیرش آن این است: گذشتگان، به خاطر عدم اطلاع از نتایج پیشرفتهای اخیر علمی، گمان می‏کردند که انطباع کبیر در صغیر، علاوه بر "عالَم ماده"، در "عالَم ادراکات حسی" نیز محال است؛ اما امروزه به دنبال بهره‏مندی بشر از نتایج پیشرفتهای علمی، روشن شده که "انطباع کبیر در صغیر در عالَم ادراکات حسی" نه تنها محال نیست بلکه کاملاً ممکن و بالاتر از آن قابل توجیه علمی است.
تلاش این مقاله بر آن است که با تبیین استدلالهای مربوط به "امکان انطباع کبیر در صغیر در عالَم ادراکات حسی" در ضمن بررسیِ "فرآیند ماتریالیستیِ حصول ادراکات حسی"، بی پایگی آنها را نشان دهد و اثبات نماید که اصلِ "استحاله‏ی انطباع کبیر در صغیر" نه تنها در عالَم واقع، بلکه در "عالَم ادراکات حسی" نیز جاری است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • 1-انطباع کبیر در صغیر
  • 2-ادراکات حسی
  • 3-نفس
  • 4-مجرد
  • 5-مادی

مراجع

  1. - انیس، ابراهیم؛ منتصر، عبدالحلیم؛ الصوالحی، عطیه؛ خلف احمد، محمد. المعجم الوسیط. قاهره: مکتبه الشروق الدولیه. 1425ه.ق/2004م
  2. - چرچلند، پاول. ماده و آگاهی درآمدی به فلسفه‏ی ذهن امروز. ترجمه امیر غلامی. تهران: نشر مرکز. 1391.
  3. - سهروردی، شیخ شهاب‏الدین. مجموعه مصنفات (ج2). با تصحیح و مقدمه هانری کربن، سید حسن نصر و نجفقلی حبیبی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. 1375
  4. - شـکری، محمـود؛ کرد فیروزجایی، یارعلی. «بررسی ثنویت نفس و بدن از دیدگاه دکارت و ملاصدرا». قبسات. شماره62. صص154-133. 1390
  5. - الشیرازی، صدرالدین محمد. الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه (ج1،3و8). بیروت: داراحیاءالتراث‏العربی. 1410هـ.ق
  6. - طباطبایی، محمدحسین. اصول فلسفه و روش رئالیسم (ج1). تهران: انتشارات صدرا. 1388
  7. - ـــــــــــــــــــــــ . بدایه الحکمه. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.1391.
  8. - ـــــــــــــــــــــــ . تفسیر المیزان (ج14). ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی. 1378
  9. - فیاضی، غلامرضا. علم النفس فلسفی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره). 1393.
  10. - فیش، ویلیام. فلسفه ادراک حسی. ترجمه یاسر پوراسماعیل. تهران: انتشارات حکمت.1391.
  11. - کرین، تیم؛ بنجور، لارنس؛ و دیگران. مسائل و نظریه‏های ادراک حسی در فلسفه‏ی معاصر. ترجمه یاسر پوراسماعیل. تهران: انتشارات حکمت. 1391.
  12. - کشفی، عبدالرسول. «بررسی و نقد خطای برهان حسی». ادیشه دینی، شماره 8 و9،130-113. 1380
  13. - ـــــ ، ـــــــــ .«نقد روایـت پاول چرچلند از فیـزیکالـیسم حذف گرایانه»، اندیشه دینی، شماره26، صص 18-1. 1387
  14. - معلوف، لویس. فرهنگ دانشگاهی ترجمه المنجد الابجدی. ترجمه احمد سیّاح. تهران: فرحان.1386.
  15. - Brodmann, Korbinian. Brodmann’s Localisation in the Cerebral Cortex. Translated with editorial notes and an introduction by: Laurence J. Garey. London: Springer. 1994
  16. - Copleston, Frederick. A history of philosophy. (V.1). Maryland: Newman press. 1963
  17. - https://en.wikipedia.org/wiki/Korbinian_Brodmann. 2019.05.19
  18. - http://www.daneshagahi.com/scientists-posts/57-EEG. 2019.05.19

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 06 خرداد 1398
  • تاریخ بازنگری: 14 آبان 1403
  • تاریخ پذیرش: 11 دی 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار