بررسی تحلیلی تجربۀ عرفانی در روان‌شناسی فرافردیِ استانسیلاو گراف

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه سمنان

2 استادیار دانشگاه سمنان- گروه ادیان و عرفان

3 دانشیار دانشگاه تهران

10.29252/kj.2021.100812

چکیده

در این نوشتار جایگاه تجارب عرفانی در روان‌شناسی فرافردی استانیسلاو گراف از منظر فلسفه ذهن بررسی و تحلیل می‎‌شود. گراف برخلاف دیدگاه رایج در روان‌شناسی آکادمیک، تجارب عرفانی را زمینه‌ای برای دسترسی به سطوح عمیق‌تر روان و آگاهی می‌داند. او از الگوی هولوگرافیک در فیزیک بوهم برای تبیین ظهور آگاهی در تمام مراتب هستی استفاده می‌کند و معتقد است که فیزیک نوین در تقابل با جهان‌بینی نیوتنی-دکارتی، امکان دفاع از واقع‌نمایی تجربه عرفانی و دسترسی به نظم مستتر جهان را فراهم می‌سازد. گراف با توجه به نابسندگی‌های تفکر فیزیکالیستی، یک الگوی هولوگرافیک از آگاهی ارائه می‌دهد. به نظر گراف وحدت ارگانیک با عالم یکی از ویژگی‌های تجربه عرفانی است. گراف شرایطی مثل بیماری و کم‌خوابی را نیز زمینه‌ساز تجربه عرفانی می‌داند که این امر در قالب تقلیل تبیینی قرار می‌گیرد که لزوماً مورد قبول صاحبان تجربه عرفانی نیست. گراف توصیفات عرفا از تجربه عرفانی را صرفاً با رجوع به مقولات و چارچوب فرهنگی آن‌ها تبیین می‌کند. لازمۀ چنین دیدگاهی ایجاد تمایز بین تجربۀ محض و تفسیر آن است که با آزمون فکری شفافیت در فلسفه ذهن قابل نقد می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analytical S‌tudy of Mys‌tical Experience in the Transcendental Psychology of S‌tanislav Grof

نویسندگان [English]

  • Ali Sanaee 1
  • Yasaman Salmani 2
  • Ghorban Elmi 3
1 Assistant professor of Semnan university
2 Semnan university
3 Associate professor of Tehran university
چکیده [English]

n this paper, the place of mystical experiences in Stanislav Grof's transpersonal psychology is examined and analyzed from the perspective of philosophy of mind. Contrary to popular belief in academic psychology, Graf sees mystical experiences as the basis for access to deeper levels of psyche and consciousness. He uses the holographic model in Bohemian physics to explain the emergence of consciousness at all levels of the universe, and argues that modern physics, in contrast to Newtonian-Cartesian worldviews, can defend the realism of mystical experience and access to the latent order of the universe. Grof presents a holographic pattern of consciousness given the shortcomings of physicalist thinking. According to Grof, organic unity with the world is one of the characteristics of mystical experience. Grof also considers conditions such as illness and insomnia as the basis of mystical experience, which is in the form of an explanatory reduction that is not necessarily accepted by those with mystical experience. Grof explains mystics' descriptions of mystical experience simply by referring to their categories and cultural context. The need for such a view is to distinguish between pure experience and its interpretation, which can be critiqued by the intellectual test of transparency in the philosophy of mind.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grof
  • Consciousness
  • Spiritual emergency
  • Mystical experience
  • Hologram
  • Transpersonal psychology
اسپینوزا، باروخ (1376). اخلاق، ترجمه محسن جهانگیری. تهران، مرکز نشر دانشگاهی
افلاطون (1375)، تیمائوس، در مجموعه آثار، ترجمه محمد حسن لطفی، تهران، انتشارات خوارزمی
اکبری، عدنان؛ خانی پور، حمید (1398)، «فروید و رانک و مساله اضطراب»، مجله رویش روان‌شناسی، سال 8، شماره 11، شماره پیاپی 44، بهمن ماه 1398
تالبوت، مایکل (1387)، جهان هولوگرافیک. ترجمه داریوش مهرجویی، تهران، هرمس
جیمز، ویلیام (1393)، تنوع تجربه دینی، ترجمه حسین کیانی، تهران، انتشارات حکمت
طهماسبی، ستار (1386)، «مبانی متافیزیکی فیزیک کوانتوم دیوید بوهم (با محوریت ایده نوین جهان هولوگرافیک)»، در تأملات فلسفی، سال هفتم، شماره 18، صص 125-155
کاپلستون، فردریک (1375)، تاریخ فلسفه از فیشته تا نیچه (ج 7)، داریوش آشوری، تهران، سروش و علمی فرهنگی
گراف، استانیسلاو؛ هال، زینا بنت (1390)، ذهن هولوگرافیک، ترجمۀ محمد گذرآبادی، تهران، هرمس
همیلتون، ملکم (1387)، جامعه شناسی دین، محسن ثلاثی، تهران، نشر ثالث
وولف، دیوید (1393)، روان شناسی دین؛ کلاسیک و معاصر، ترجمه محمد دهقانی، تهران، رشد
یالوم، اروین (1390)، روان درمانی اگزیستانسیال، ترجمه سپیده حبیب، تهران: نشر نی