2
دانش‌آموخته کارشناسی ارشد فلسفه، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
«مناظره» سنت غالب و رایج در نگارش آثار فلسفی از سده‌های میانه تا روزگار دکارت بود و دکارت با به‌کارگیری »مدیتیشن» در نگارش تأملات، سبکی بدیع در فلسفه‌ورزی عرضه داشت. این سبک که نخستین بار مارکوس اورلیوس رواقی آن را به‌کار بسته بود، در اصل، ویژة متون دینی ـ اخلاقی بوده و از آن برای ایجاد حالت توبه نسبت به گذشته و در مرحلة بعد، نهادینه‌سازی تربیتی تازه در مخاطب بهره می‌گرفته‌اند. دکارت نخستین کسی است که در سدة هفدهم، به‌‌قصد وضع معنای تازه‌ای از فلسفه‌ورزی و تربیت نسل جدیدی از اهل فلسفه، در اصلی‌ترین اثر فلسفی خود، تأملات در فلسفة اولی از این سبک بهره می‌برد. او نخست، می‌کوشد با بهره‌مندی از شکاکیت فراگیر در آن دوران، ذهن خواننده را از همة آن‌چه تا آن روزگار درست می‌دانسته، بپیراید. دوم، از روش ترکیب که در آن روزگار در همۀ متون فلسفی رایج بود و تنها بر اساس حافظه شکل گرفته بود، فاصله می‌گیرد و با الگوگیری از ریاضیات و هندسه، روش شهودمحور تحلیل را در نگارش به سبک مدیتیشن، اساس کار خود قرار می‌دهد. او با این کار بستر را برای شهود حقایق فلسفی در ذهن خوانندگان چنان فراهم می‌آورد که پس از خواندن تأملات شش‌گانه، انسان‌هایی تازه با ذهنیتی تازه نسبت به انسان، خدا و جهان تربیت شده باشند. به دیگر سخن، او از حکمت نظری رایج به‌سوی حکمتی عملی حرکت می‌کند.
J. Cottingham, R. Stoothoff & D. Murdoch , Cambridge University Press, 2 vols.(CSM), 1995.
Descartes, R. , The Philosophical Writings of Descartes, volume III, The Correspondence, trans. J. Cottingham, R. Stoothoff & D. Murdoch. A. Kenny, Cambridge University Press,1991.
Garber, D., Descartes Embodied: Reading Cartesian Philosophy through Cartesian Science ,Cambridge: Cambridge University Press, 2001.
Hettche, M., âDescartes and the Augustinian Tradition of Devotional Meditation:Tracing a Minim Connectionâ, Journal of the History of Philosophy, Vol. 48, No. 3,pp 283-311, Jul.,2010.
Hill, J., âMeditating with Descartesâ, Richmond Journal of Philosophy, Vol. 12, pp.1-8, Spring 2006.
Honderich, T., The Oxford Companion to Philosophy ,New York: Oxford University Press, 2005.
Kenny, A., Descartes: A Study of his Philosophy , New York: Random House Inc., 1968.
Kureethadam, Joshtrom. Isaac., âThe Meditational Genre of Descartesâ Meditationsâ , Forum Philosophicam: International Journal for Philosophy; Vol.13, Issue 1, pp. 51-68, 2008.
Lang, B., âDescartes and the Art of Meditationâ, Philosophy and Rhetoric, Vol. 21,No. 1 ,pp. 19-37, 1988.
MacDonald, S and Kretzmann, N, âMedieval Philosophyâ, Routledge Encylopedia of Philosophy,http://www.rep.routledge.com/article/B078 (8/10/2014)
Oksenberg Rorty, A., Essays on Descartesâ Meditations , Berkeley, California:University of California Press, 1986.
Saint Ignatius of Loyola., The Spiritual Exercises of St Ignatius, trans. P. Wolff ,Liguori, Missouri:Triumph, 1997.
Stohrer, W.J., âDescartes and Ignatius Loyola: La Flèche and Manresa Revisitedâ, Journal of the History of Philosophy, Vol. 17, No. 1, pp.11-27, Jan., 1979.
Vendler, Z., âDescartesâ Exercisesâ, Canadian Journal of Philosophy, Vol. 19, No. 2 , pp. 193-224, Jun., 1989.
Wahl, Jean., Du Role de l'Idee de L'instant dans la philosophie de Descartes, Paris, Librairie felix alcan, 1920.
)