بررسی نقش کردارهای تقسیم‌گر در شکل‌گیری سوژه منقاد در عصر مدرن از نظر فوکو

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

فوکو بر این باور است که انسان غربی در عصر مدرن تبدیل به سوژه منقاد شده ‌است. وی برای یافتن سازوکارهای شکل‌گیری این سوژه منقاد به سراغ سه شیوه ابژه‌سازی می‌رود. بر طبق تحلیل فوکو، انسان‌ها از طریق سه شیوه ابژه‌سازی، تبدیل به سوژه منقاد می‌شوند. آنچه ما در این مقاله به آن می‌پردازیم، تنها دومین شیوه ابژه‌سازی انسان است که مربوط به کردارهای تقسیم‌گر می‌شود. ما قصد داریم نقش این کردارها را در چگونگی شکل‌گیری سوژه منقاد بررسی نماییم. در این راستا پس از مقدمه‌ای کوتاه، در بخش اول مقاله، منظور فوکو از کردارهای تقسیم‌گر توضیح داده می‌شود و سپس در بخش‌های دوم و سوم، دو نمونه از مثال‌های فوکو از کردارهای تقسیم‌گر و نقش آنها در چگونگی شکل‌گیری سوژه منقاد به تفصیل تشریح می‌گردد. کردارهای تقسیم‌گر مجنون/ عاقل در بخش دوم با تمرکز بر نهاد تیمارستان و کردارهای تقسیم‌گر بزهکار/ بهنجار در بخش سوم با تمرکز بر نهاد زندان بیان می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of the Dividing Practices in Forming the Subjugated Subject in the Modern Age from Foucault’s Perspective

چکیده [English]

According to Foucault, human beings have changed into subjugated
subjects in the Western culture during the modern age. He
examines to three ways of objectification to find out the mechanism
of evolving the obedient subject. Therefore, based on Foucault’s
analysis, humans are changed into obedient subjects through the
three ways of objectification. This paper considers the second way
of objectification will be discussed related to diving practices. I will
clarify the role of these practices in mechanism of evolving the
subjugated subject. Accordingly, after the short introduction, in the
first chapter i.e. dividing practices are to be described this concept,
and then, in the second and third chapters, two cases of examples
of Foucault will be amplified about dividing practices and their role
in mechanism of evolving the subjugated subject. Therefore, in the
second chapter, the mad/the sane diving practices, with emphasis
on the institution of asylum will be expressed, and, in the third
chapter, the criminal/the normal diving practices, with emphasis on
the institution of prison will be discussed

کلیدواژه‌ها [English]

  • subjugated subject
  • diving practices
  • power/knowledge
  • domination
  • objectification
  • technology
  • mad
  • criminal
  1. اسمارت، بری، میشل فوکو، حسن چاوشیان و لیلا جوافشانی، تهران: نشر اختران، 1385.
  2. خالقی دامغانی، احمد، قدرت، زبان، زندگی روزمره در گفتمان فلسفی-سیاسی معاصر، تهران: نشر گام نو، چاپ دوم، 1385.
  3. دریفوس، هیوبرت و رابینو، پل، میشل فوکو:فراسوی ساختگرایی و هرمنیوتیک، حسین بشیریه، تهران: نشر نی، چاپ ششم، 1387 .
  4. دکارت، رنه، تأملات در فلسفه اولی، احمد احمدی، تهران: انتشارات سمت، چاپ پنجم، 1385.
  5. سایمونز، جان، فوکو و امر سیاسی، کاوه حسین‌زاده راد، تهران: انتشارات رخ‌داد نو، 1390.
  6. شرت، ایون، فلسفه علوم اجتماعی قاره‌ای: هرمنوتیک، تبارشناسی و نظریه انتقادی از یونان باستان تا قرن بیست و یکم، هادی جلیلی، تهران: نشر نی، چاپ دوم، 1390.
  7. صادقی، فاطمه، زنان، قدرت و مقاومت در ایران پس از انقلاب، لندن: نقش زنان و قوانین در جوامع مسلمان، 2011.
  8. ضیمران، محمد، میشل فوکو:دانش و قدرت، تهران: نشر هرمس، چاپ ششم، 1390.
  9. علیا، مسعود، کشف دیگری همراه با لویناس، تهران: نشر نی، 1388.
  10. فوکو، میشل، مقاله سوژه و قدرت، مندرج در کتاب «تئاتر فلسفه: گزیده‌ای از درس‌گفتارها، کوتاه‌نوشت‌ها، گفت‌و‌گوها و...»، نیکو سرخوش، افشین جهاندیده، تهران: نشر نی، چاپ دوم، 1390.
  11. فوکو،میشل، مراقبت و تنبیه: تولد زندان، نیکو سرخوش و افشین جهاندیده،تهران: نشر نی، چاپ هشتم، 1388الف.
  12. فوکو، میشل، مقاله حبس بزرگ، مندرج در کتاب «کوگیتو و تاریخ جنون»، میشل فوکو و ژاک دریدا، فاطمه ولیانی، تهران: انتشارات هرمس، 1388ب.
  13. فوکو،میشل، تاریخ جنون در دوران کلاسیک، فاطمه ولیانی، تهران: انتشارات هرمس، 1388ج.
  14. گیلاسیان، روزبه، فلسفه در خیابان: عبور از فوکو و بودریار، تهران: انتشارات روزبهان، چاپ دوم، 1390.
  15. موری، میگوئل، مقاله درباره سبک فلسفی میشل فوکو: درآمدی به نقد بهنجار(طبع سلیم و عقل صحیح)، افشین خاکباز، مندرج در کتاب «نیچه، فروید، مارکس»، میشل فوکو، تهران: انتشارات هرمس، چاپ سوم، 1388.
  16. میلر، پیتر، سوژه، استیلا و قدرت در نگاه هورکهایمر، مارکوزه، هابرماس و فوکو، نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی، چاپ دوم، 1384.
  17. هیندس، باری، گفتارهای قدرت از هابز تا فوکو، مصطفی یونسی، تهران: نشر و پژوهش شیرازه، 1380.
  18. Foucault, Michel, Madness and Civilization (A History of Insanity in the Age Of Reason), Translated from the French by Richard Howard, New York: Vintage Books, 1965.
  19. Foucault, Michel, Discipline & Punish: The Birth of the Prison, Translated from the French by Alan Sheridan, New York: Vintage Books, 1977.
  20. Foucault, Michel, Truth and Power: Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writing1972-1977, Edited by Colin Gordon, Translated by Colin Gordon and Others, New York: Pantheon Books, 1980.
  21. Rainbow, Paul, the Foucault Reader, New York: Pantheon Books, 1984.