نگاه تاریخی نیچه به اخلاق

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

نقد تبارشناسانۀ نیچه در پی ردیابی روند ظهور ارزش‌های اخلاقی است. این نقد در پی استدلال برای نحوۀ پیدایش این ارزش‌ها، پیوسته رابطه‌ای میان خاستگاه و مقصود یا فایدۀ یک مفهوم یا الگو را مورد تجدیدنظر و بازاندیشی قرار می‌دهد تا روشن نماید که آیا آنچه تاریخ اخلاق نامیده می‌شود، نمایندۀ مجموعه‌ای از تفاسیر مقتدر ‌و معتبر از پیشرفت ‌و تکامل زندگی است یا بر عکس، واژه‌‌ها و مفاهیم اخلاقی منشاء و خاستگاهی ماوراء الطبیعی و آسمانی دارند؟ نیچه بر این گمان است که ایدۀ اخلاقی انسانی که ما امروز می‌شناسیم، در واقع می‌تواند نوعی شیوع موقتی الگو‌‌های تاریخی متنوع باشد. نگاه ریشه‌ای وی به تاریخ اخلاق او را بر آن می‌دارد تا دو پرسش را مطرح کند. یکی اینکه اگر ظهور ارزش‌‌های تاریخی عبارت از نوسان میان تفاسیر مقتدر از زندگی باشد، آیا ما نباید به جای جستجوی یک مقصود که بتواند الگو‌‌های تاریخی را به هم مرتبط سازد، به جابه‌جایی و ناپیوستگی‌‌های میان این الگوها توجه نمائیم؟ و اگر معنای تاریخ در اثر کشاکش میان این تفاسیر متفاوت به وجود آمده باشد، آیا مهم‌ترین وظیفه ما بنا نهادن تفسیری از گذشته نیست که ما را قادر سازد تا در زمان حال به نحوی مولد وخلاق زندگی کنیم؟ نگارنده در طول نگارش مقاله به بررسی مسائل فوق می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها


  1. صانعی دره بیدی، منوچهر، فلسفه اخلاق و مبانی رفتار، تهران، سروش، 1387.
  2. نقیب زاده، میرعبدالحسین، نگاهی به نگرش‌‌های فلسفی سده بیستم، تهران، طهوری، 1387.
  3. نیچه ، فریدریش، تبارشناسی اخلاق ، ترجمه داریوش آشوری ، تهران ، اگه، 1387.
  4. هومن، ستاره، نیچه، تهران، دفتر پژوهش‌‌های فرهنگی، 1383.
  5. Bielskis, Andrius, Power, History and Genealogy, Friedrich Nietzsche and Michel Foucault, ISM Rodybos ir Ekonomikos Universitetas Arkliug LS, LT, 0112, Vilnius, EL, Pastas : andrius, bielkis @ Ism. Itو 2008.
  6. Frifhjof, Bergman, Nietzsche and Analytic Ethics, in Schacht, Richand, Nietzsche, Genethogy, Morality : Essays on Nietzsche's on the Genealogy of Morals, Berkeley : University of California Press, 1994.
  7. Nietzsche, Friedrich, The Gay Science : With a Prelude in Rhymes and an Appendix of songs , trans. Walter Kaufmann , New York : Vintage, 1974.
  8. Nietzsche, Friedrich, The will To Power, trans. Walter Kaufmann and R.J. Hollingdale, New York : Vintage, 1968.
  9. Nietzsche, Friedrich, Human All Too Human, trans. Marion Feber and Stephen Lehmann, Harmondsworth : Penguin, 1984.
  10. Nietzsche, Friedrich, Beyond Good and Evil : Prelude to a philosophy of the Future, trans R. J. Hollinydale, Harmondsworth : Penguin,1990.
  11. Nietzsche, Friedrich, Daybreak : Thoughts on Prejudics , of Morality, trans. R. J. Hollingdale, Cambridge : Cambridge University Press, 1997.
  12. Nietzsche, Friedrich, On the Genealogy of Morality : A Polemic , trans. Carol Diethe, Cambridge : Cambridge University Press, 2000.
  13. Solomon, R. C , Living with Nietzsche what the Great Immoralist Has to Teach us, Oxford University Press, 2003.
  14. White, Richard, the Return of the Master an Inter Pretation of Nietzsche's Genealogy of Morals, in Schacht, Richard, Nietzsche Genealogy, Morality, Essays on Nietzsche's on the Genealogy of Morals, 1994.