مفهوم عمل در علم دانش فیشته در نسبت با کانت

نوع مقاله : -

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد فلسفه دانشگاه شهید بهشتی

2 استادیار گروه فلسفه دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

طبیعی است که رنگ و بویِ کانتیِ فضایِ تفکرِ فیشته، محقق را به ردیابیِ مباحثِ کانت در فلسفه­یِ فیشته، که خود آن را علمِ دانش می­نامد، سوق دهد. البته، ادعایِ ما این است که با نظر به فلسفه­یِ عملیِ کانت و کاویدنِ نقدِ دوم، و نه نقدِ اول، است که می­توان دِین ریشه­ایِ فیشته را به کانت یافت؛ این ایده­یِ کانتی­ که به نظر ما نطفه­یِ بسطِ علمِ دانش به حساب می­آید، آموزه­یِ برتریِ عقلِ عملی بر عقلِ نظری است. در موردِ فیشته، نمی­توان این نکته را نادیده گرفت که مطلع شدن از شرایط و احوالِ زندگی او بسیار در شناختِ هر چه بهتر این فیلسوفِ نظری- سیاسی- دینی مساعدت خواهد کرد. بنابراین، ابتدا نگاهی به وضعیتِ فکری اواخر سده­یِ هجدهم می­افکنیم؛ سپس مقصودِ کانت را از ایده­یِ برتریِ عقلِ عملی به نظری از نقدِ دوم استخراج می­کنیم­؛ و نهایتاً نشان می­دهیم که این ایده اساسی­ترین مقومِ علمِ دانش است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

kant

نویسنده [English]

  • سید علی یزدانی 1
1 دانشگاه شهید بهشتی
2
چکیده [English]

CR: Fichte, Johann Gottlieb. Attempt at a Critique of All Revelation, trans. Garrett Green, ed. Allen Wood Cambridge: Cambridge University Press

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kant

مراجع

  1. - نقدِ دوم: کانت، ایمانوئل. نقدِ عقلِ عملی، ترجمه‌یِ انشاءالله رحمتی، تهران: انتشاراتِ سوفیا، چاپِ چهارم 1392.
  2. - CR: Fichte, Johann Gottlieb. Attempt at a Critique of All Revelation, trans. Garrett Green, ed. Allen Wood Cambridge: Cambridge University Press, 2010.
  3. - CrP: Kant, Immanuel. Critique of Pure reason, trans. N. K. Smith. London: Macmillan Press LTD, 1929.
  4. - EPW: Fichte: Early Philosophical Writings, ed. D. Breazeale. Ithaca: Cornell University Press, 1988.
  5. - FTP: Fichte, Johann Gottlieb. Foundations of Transcendental Philosophy: Wissenschaftslehre novo methodo, trans. D. Breazeale. Ithaca: Cornell University Press, 1992.
  6. - PPh: Immanuel Kant: Practical Philosophy, trans. and ed. Mary J. Gregor, with General Introduction by Allen Wood, Cambridge: Cambridge University Press, 1996.
  7. - بریجانیان، ماری. فرهنگِ اصطلاحاتِ فلسفه و علومِ اجتماعی، ویراسته‌یِ بهاءالدین خرمشاهی، تهران: پژوهشگاهِ علومِ انسانی و مطالعاتِ فرهنگی، چاپِ سوم 1390.
  8. - سالیوان، راجر. اخلاق در فلسفه‌یِ کانت، ترجمه‌یِ عزت‌الله فولادوند، تهران: طرحِ نو، چاپِ دوم 1389.
  9. - کاپلستون، چارلز فردریک. تاریخِ فلسفه، جلدِ هفتم: از فیشته تا نیچه، ترجمه‌یِ داریوش آشوری، تهران: شرکتِ انتشاراتِ علمی و فرهنگی، چاپِ چهارم 1386.
  10. - کاپلستون، چارلز فردریک. تاریخِ فلسفه، جلدِ ششم: از ولف تا کانت، ترجمه‌یِ اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، تهران، شرکتِ انتشاراتِ علمی و فرهنگی، چاپِ چهارم 1386.
  11. - کانت، ایمانوئل. بنیادِ مابعدالطبیعه‌یِ اخلاق، ترجمه‌یِ حمید عنایت و علی قیصری، تهران: انتشاراتِ خوارزمی، 1369.
  12. - مجتهدی، کریم. افکارِ کانت، تهران: پژوهشگاهِ علومِ انسانی و مطالعاتِ فرهنگی، چاپِ دوم 1388.
  13. - نقیب‌زاده، میرعبدالحسین. فلسفه‌یِ کانت: بیداری از خوابِ دگماتیسم بر زمینه‌یِ سیرِ فلسفه‌یِ دورانِ نو، تهران: مؤسسه‌یِ انتشاراتِ آگه، چاپِ پنجم 1376.
  14. - نویهاوزر، فردریک. نظریه‌یِ سوبژکتیویته در فلسفه‌یِ فیخته، ترجمه‌یِ سید مسعودِ حسینی، تهران، ققنوس، 1391.
  15. -Anthony J. La Vopa. Fichte; the Self and the Calling of Philosophy, 1762-1799, Cambridge: Cambridge University Press, 2001.
  16. -Beck, L. W. Early German Philosophy, Cambridge: Harvard University Press, 1969.
  17. -Giovanni, G. di. “Introduction.” In Between Kant and Hegel: Texts in the Development of Post-Kantian Idealism. Trans. G. di Giovanni and H. S. Harris. Albany: State University of New York Press, 1985.
  18. -Beiser, Frederic C. The Fate of Reason: German Philosophy Between Kant and Fichte Cambridge, Mass: Harvard University Press, 1987.
  19. -Beiser, Frederic C. German Idealism: Struggle against Subjectivim Cambridge, Mass: Harvard University Press, 2002.
  20. -Breazeale, Daniel. “Fichte and Schelling: the Jena Period,” in The Age of German Idealism Vol. VI of Routledge History of Philosophy, ed. Robert C. Solomon and Kathleen M. Higgins, Routledge: London, 1993.
  21. -Breazeale, Daniel. “How to Make an Existentialist?” in Fichte and the Phenomenological Tradition, ed. Violetta Waibel, Daniel Breazeale, and Tom Rockmore (Berlin: De Gruyter, 2010).
  22. -Breazeale, Daniel. Thinking Through the Wissenschaftslehre: Themes from Fichte’s early Philosophy, Oxford: Oxford University Press, 2014.
  23. -Dudley, Will. Understanding German Idealism, Acumen Publishing Limited, 2007.
  24. -Fichte, “A Crystal Clear Report to the General Public Concerning the Actual Essence of the Newest Philosophy: An Attempt to Force the Reader to Understand,” trans. John Botterman and William Rasch, in Philosophy of German Idealism, ed. Ernst Behler (New York: Continuum, 1987).
  25. -Freunlieb, Dieter. Dieter Henrich and Contemporary Philosophy: The return to subjectivity, England: Ashgate Publishing Company, 2003.
  26. -Henrich, Dieter. Between Kant and Hegel: Lectures on German Idealism, ed. David. S. Pacini, USA: Harvard University Press, 2002.
  27. -Jean-Paul Sartre, Being and Nothingness, trans. And with an introduction by Hazel E. Barnes.
  28. -Kant, Immanuel. Critique of Pure Reason, trans. P. Guyer and A. Wood. Cambridge: Cambridge University Press, 1998.
  29. -Kinlaw, C. Jeffery. “Reflection and Feeling and the Primacy of Practical Reason in the Jena Wissenschaftslehre,” in New Essays in Fichte’s Later Jena Wissenschaftslehre, ed. Daniel Breazeale and Tom Rockmore Evanston, IL: Northwestern University Press, 2002.
  30. -Kleingeld, Pauline. “Moral Consciousness and the ‘fact of reason,’” in Kant’s Critique of Practical Reason: A Critical Guide, ed. Andrews Reath and Jens Timmermann, Cambridge: Cambridge University Press, 2010.
  31. -Rockmore, Tom. Antifoundationalism, Circularity, and the Spirit of Fichte,” in Fichte: Historical Contexts/Contemporary Controversies, ed. Daniel Breazeale and Tom Rockmore (Atlantic Highlands, NJ: Humanities Press, 1994).
  32. -Reinhold, K. l. “The Foundation ofPhilosophical Knowledge (excerpt),” Translation and Notes by George di Giovanni, in Between Kant and Hegel: Texts in the Development of Post-Kantian Idealism. Trans. G. di Giovanni and H. S. Harris. Albany: State University of New York Press, 1985.
  33. -Schulze, G. E. “Aenesidemus (excerpt),” Translation and Notes by George di Giovanni, in Between Kant and Hegel: Texts in the Development of Post-Kantian Idealism. Trans. G. di Giovanni and H. S. Harris. Albany: State University of New York Press, 1985.
  34. -Willaschek, Marcus. “The Primacy of Practical reason and the idea of a practical postulate,” in Kant’s Critique of Practical Reason: A Critical Guide, ed. Andrews Reath and Jens Timmermann, Cambridge: Cambridge University Press, 2010.
  35. -Wood, Allen W. “The “I” as Principle of practical Philosophy,” in The Reception of Kant’s Critical Philosophy: Fichte, schelling, and Hegel, ed. Sally Sedgwick, Cambridge: Cambridge University Press, 2000.
  36. -Zöller, G. Fichte’s Transcendental Philosophy: The Original Duplicity of Intelligence and Will, Cambridge: Cambridge University Press, 1998.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 آذر 1395
  • تاریخ بازنگری: 11 آبان 1403
  • تاریخ پذیرش: 11 دی 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار