تجربه‌های نزدیک مرگ به‌عنوانِ بحرانی در پارادایم علوم زیست-پزشکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 استادیار رشتۀ فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

تجربه‌های نزدیک مرگ حکایت اشخاصی است که، در آستانۀ مرگ بالینی، با تلاش کادر درمان یا عواملی ‌دیگر به زندگی بازگشته‌اند و، پس از بازگشت، گزارش‌هایی حیرت‌انگیز از وضعیت نزدیک مرگ روایت می‌کنند. این ‌تجربه‌ها اغلب با مشخصه‌هایی در اقصی‌نقاط جهان گزارش شده است که، براساسِ بررسی‌های آماری پژوهشگران، دارای مؤلفه‌هایی با هستۀ مشترک است و، به‌دلیلِ وجود هستۀ مشترک و فراگیر بودن تجربه‌ها، به‌عنوانِ مقولۀ مهم تجربی در پارادایم زیست-پزشکی حاضر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. بااین‌حال و به‌رغمِ توجه جامعۀ پزشکی به این تجربه‌ها، این ‌سؤال همچنان مورد بحث است که آیا پارادایم ‌حاضر تبیین موفقی از علت پدیدارشدنِ این تجربه‌ها ارائه می‌دهد؟ اگر پارادایم حاضر در تبیین موفقِ این تجربه‌ها ناکام باشد، آیا می‌توانیم این تجربه‌ها را اعوجاج پارادایم علوم زیست-پزشکی بدانیم؟ در این پژوهش برآنیم تا موضوع تجربه‌های نزدیک مرگ ‌را به‌‌عنوانِ یک نمونۀ موردی در ساختار پارادایم زیست-پزشکی و باتوجه‌به تفسیر انقلاب‌های علمی تامس کوهن ارزیابی کنیم. 
نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که موضوع تجربه‌های نزدیک مرگ در ساختار پارادایم زیست-پزشکی به اعوجاجی مقاوم  تبدیل شده و پارادایم حاضر در مواجهه با این تجربه‌ها در دوران فوقِ‌عادی به سر می‌بَرد. زیرا به‌رغمِ فرضیات گوناگونی که در 48 سال گذشته و پس از انتشار کتاب ریموند مودی در تبیین این تجربه‌ها مطرح شده است، هیچ فرضیه‌ای تاکنون پدیدۀ منسجم تجربه‌کنندگان را با تمام ملزومات آن توضیح نداده است. علاوه‌براین، تکثر مفصل‌بندی‌ها و منطق‌های بدیعی که به‌منظورِ حل معمای تجربه‌کنندگان مطرح شده‌ است نشان می‌دهد که پارادایم حاضر در ارائۀ الگوی‌ حل به دانشمندانی که بر موضوع تجربه‌های نزدیک مرگ متمرکز شده‌اند دچار ابهام شده و هرچند هنوز پارادایمی وجود دارد، اما هیچ اتفاق‌نظری دربارۀ چیستی آن در میان آزمایش‌ها و نظریه‌پردازی پژوهشگران مشاهده نمی‌شود. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Near-death experiences as anomalies in the current biomedical science paradigm: A Kuhnian approch

نویسندگان [English]

  • Ahmadreza Nourmohammadi 1
  • ُSeyed Mohammadhassan Ayatollahzadeh Shirazi 2
1 Shahid Beheshti University
2 Faculty of Letters and Human Sciences Shahid Beheshti University Tehran Iran
چکیده [English]

 Near-death experiences (NDE) are the experiences of those  who have come back to life on the verge of clinical death via the efforts of medical staff or other factors and, upon their return, have narrated astonishing reports of near-death conditions. These experiences have been reported worldwide and often with phenomenological features, which, according to statistical research, have certain components in common. Due to both the presence of a common core and the pervasiveness of the experiences, NDEs have grasped the attention of researchers as a challenging  explanatory topic in Biomedical Science . The scientists involved in this area have proposed different explanations . Despite the proposed hypotheses, the question remains whether the existing biomedical science paradigm offers a persuasive explanation of these experiences. Furthermore, if the current paradigm fails to explain these experiences , could we consider these experiences as an anomaly in this  paradigm? In this study, we evaluate the topic of NDEs as a sample case in the current paradigm structure based on Thomas Kuhn’s The Structure of Scientific Revolutions. The results of this study suggest that NDEs have turned into an anomaly, and  the current paradigm is in the  state of “extraordinary science”. Despite the various hypotheses proposed for explaining these experiences during the past 48 years, they have yet to fully explain the  phenomena comprehensively . In addition, some scientific articulations and new hypotheses show that the current paradigm becomes more ambiguous in presenting the puzzle-solving exemplars to the scientists working on NDEs in particular and to the biomedical scientists  in general. Although the paradigm does exist, there is no unified understanding of its nature among scientists practitioners working in it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Near Death Experience (NDE)
  • The Structure of Scientific Revolutions
  • Thomas Kuhn
  • Extraordinary Science