تبیین و تحلیل صورت‌بندی برهان فطرت عشق در تفکر آیت‌الله شاه‌آبادی

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 دکتری فلسفه تطبیقی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

2 عضو هیأت علمی و دانشیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

در سنت تفکر اسلامی برهان فطرت در اثبات وجود خدا، برهانی ملهم از آموزه‌های قرآنی و مبتنی بر رویکردی انسان‌شناسانه است. گرانیگاه برهان فطرت، التفاتی مضمر در نفس انسان نسبت به کمال بحت و مطلق است. آیت‌الله شاه آبادی به عنوان یک فیلسوف مابعد صدرایی، کوشیده تا معطوفیت ذاتی نفس به مفهوم کمال را در آمیزش با قاعدۀ فلسفیِ تضایف در تفکر اسلامی، همچون تمهیدی جهت اقامۀ استدلالی برای اثبات وجود متعلق التفات نفس به کار گیرد. در مقالۀ پیش رو استدلال مذکور (برهان فطرت عشق)، در قالب دو قیاسِ اقترانی و استثنایی صورت‌بندی شده و لوازم و مقومات آن مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


  1. ارشدی بیدگلی، انواع براهین، www.arshadi63.blogfa.com،1394 .
  2. امام خمینی، شرح چهل حدیث، موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی،1373.
  3. پیرمرادی، محمدجواد، حدیث عشق و فطرت، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،1386.
  4. پیروز، عبدالحسن، هرمنوتیک فطرت، نیم سالانۀ زیباشناخت، شمارۀ22، 1390.
  5. جوادی آملی، ده مقاله پیرامون مبداء و معاد، مرکز نشر اسراء، 1378.
  6. جوادی آملی، تبیین براهین اثبات وجود خدا، مرکز نشر اسراء، 1390.
  7. خوانساری، محمد، منطق صوری، انتشارات آگاه، 1379.
  8. ربانی گلپایگانی، فطرت و دین، کانون اندیشه جوان، 1388.
  9. شاه آبادی، محمدعلی، شذرات المعارف، بنیاد علوم و معارف اسلامی،1380.
  10. شاه آبادی، محمدعلی، رشحات البحار، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،1386.
  11. شاه آبادی، محمدعلی، رشحات المعارف، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1387.
  12. شیروانی، محمدعلی، سرشت انسان، معاونت امور اساتید و دروس معارف اسلامی، 1376.
  13. شیروانی، محمدعلی، شرح مصطلحات فلسفی، انتشارات بوستان کتاب قم، 1387.
  14. شیروانی، محمدعلی، شرح بدایه الحکمه، انتشارات بوستان کتاب قم،1390.
  15. علامه طباطبایی، نهایه الحکمه، انتشارات بوستان کتاب قم، 1391.
  16. غفوری نژاد، محمد، نقش فطرت در اثبات مبداء در منظومۀ معرفتی حکیم شاه‌آبادی، پژوهشنامۀ فلسفۀ دین، شمارۀ 2، 1390.
  17. فاضل گلپایگانی، فطرت عشق، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،1386.