تکثرگرایی و مدارا در اندیشۀ ابن‌عربی با تأکید بر فتوحات مکیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی مقطع دکترا در دانشکده ادبیات دانشگاه شهید بهشتی

2 استاد در دانشکده ادبیات دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

از نتایج ضروریِ تکثرگراییِ دینی مسئلۀ مداراست و شخص تکثرگرا در اجرای احکامِ اجتماعی دین به‌سمتِ تساهل‌وتسامح می‌رود. ابن‌عربی در عین باور به تکثرگرایی به اجرای شریعت در تمام شئون ملتزم است. وی قائل است که اندیشه تکثرگرایی لوازمی دارد که مؤمنان و سالکان بایستی آن را بپذیرند تا درنهایت به حقیقت راه یابند. اما تکثرگراییِ حقیقی شایستۀ انسان کامل است و هرکس از این تکثرگرایی بهره‌ای متناسب با خود دارد. ابن‌عربی برای رسیدن به مدارا و رواداریِ سازگار با اسلام دو راه را طی می‌کند. یکی از این راه‌ها طرح گونه‌ای جهان‌بینی عرفانی است که نشان می‌دهد هر عقیده‌ای به‌نحوی با حقیقت مرتبط است و، پس از اجرای حدود الهی در آخرت، اسم الرحمن همه را دربرمی‌گیرد و راه دیگر ترسیم نوعی سلوک عملی است که با پذیرش عقاید گوناگون منطبق است. بنابراین، ابن‌عربی در عین حفظ احکام شریعت تلاش دارد جامعه را به‌سمتِ مدارا و رواداری سوق دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Pluralism and Tolerance in Ibn Arabi’s Thought with Emphasis on Al-Futuhat al-Makkiyya

نویسندگان [English]

  • hamid zeynali 1
  • Nasrollah Hekmat 2
1 PhD student of Faculty of Literature, Shahid Beheshti University
2 Professor of philosophy at the Shahid Beheshti University
چکیده [English]

One of the necessary results of religious pluralism is the issue of tolerance, and a pluralistic person goes towards tolerance in the implementation of the social rules of religion. While believing in pluralism, Ibn Arabi is committed to the implementation of Sharia in all matters. He believes that the thought of pluralism has elements that believers and wayfarers must accept in order to ultimately reach the truth, but true pluralism is worthy of a perfect Man and everyone has their own share of this pluralism. Ibn Arabi takes two ways to achieve tolerance compatible with Islam. One is the design of a type of mystical worldview that shows that every belief is somehow related to the truth and after the implementation of divine hudud in the hereafter, the name of the Most Merciful includes everyone. The other is to draw a kind of practical behavior that is consistent with the acceptance of various beliefs. Therefore, Ibn Arabi tries to lead the society towards tolerance while maintaining the rules of Sharia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tolerance
  • Pluralism
  • Ibn Arabi
  • Sharia
  • Al-Futuhat al-Makkiyya