شناخت و تبیین الگوی زیبایی‌شناسی همگانی (طبیعت – محیط) بر اساس آرای جان دیویی و نسبت آن با زیبایی‌شناسی محیطی معاصر*

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده نویسنده

2 نویسنده مسوول

چکیده

زیبایی شناسی معاصر از نیمه ی دوم قرن بیستم به ویژه از سه دهه آخر قرن در آمریکا ظهور و گسترش یافته است. این تغییرات بی ارتباط با پارادایم های فلسفی و علمی زمانه ی خود نیست. امّا مفاهیم بنیادین و تغییر نگرش زیبایی شناسی معاصر در نیمه ی اول قرن بیستم توسط جان دیویی طرح ریزی و مطرح شده است.طبیعت-محیط یکی از مولفه های اصلی در زیبایی شناسی معاصر و همچنین پارادایم زیبایی جان دیویی است. پرسش بنیادین اینکه آیا با شناخت پارادایم زیبایی جان دیویی می توان مدلی از زیبایی شناسی همگانی محیط-طبیعت تبیین و آن را در گرایش های معاصر زیبایی شناسی محیطی لحاظ کرد.هدف از این تحقیق شناخت زیبایی شناسی معاصر طبیعت-محیط از دیدگاه زیبایی شناسی همگانی بر اساس آرای جان دیویی است. به همین دلیل با روش تحلیلی-استنباطی به شناخت پارادایم زیبایی جان دیویی پرداخته آنگاه مدل زیبایی شناسی همگانی پیشنهاد شد،سپس نسبت آن را با گرایش های زیبایی شناسی محیطی و رویکردهای مرتبط بررسی گردید.

عنوان مقاله [English]

Understanding and Describing the Universal Aesthetics Model (Nature-Environment) Based on John Dewey’s Theories and its Relationship with Contemporary Environmental Aesthetics

نویسنده [English]

  • mostafa hosein zadeh 1
1 auhtor
2
چکیده [English]

Contemporary Aesthetics has its roots in two major approaches: new developments in art and Philosophy of art, and trends in meta-art and met philosophy of art; each with distinct aesthetics perspectives. Contemporary aesthetics was emerged and developed in the United States of America in the second half of the 20th century and in particular during its last three decades. The changes it Underwent were not impertinent to contemporary Scientific paradigms and philosophy; yet its basic concepts and perspective alterations were introduced by John Dewey in the first half of the 20th century.
“Nature-Environment” is one of the main components of contemporary aesthetics and Dewey’s aesthetic paradigm. The fundamental question is to see whether a universal aesthetics model of nature-environment can be accounted for and incorporated in contemporary trends in environmental aesthetics through understanding of Dewey’s aesthetic paradigm.
The aim of this study was to understand the contemporary aesthetics of nature- environment from the perspective of universal aesthetics and based on Dewey’s Theories. Accordingly, the characteristics of Dewey’s Aesthetic paradigm were first identified using the inferential-analytic method and a universal aesthetics model of nature-environment was then proposed based on Dewey’s aesthetic components and the review of existing models. Finally, its relationship with environmental aesthetic, the aesthetics of human environments and everyday life, and sustainable aesthetics was elaborated on.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Universal aesthetics model- John Dewey’s Aesthetics- environmental aesthetics
  • everyday aesthetics- sustainable aesthetics
  1. منابع منابع فارسی
  2. - اسکروتن، راجر، زیبایی، ترجمه فریده فرنودفر، امیر نصری، تهران: انتشارات مینوی خرد، 1393.
  3. - برلینت، آرنولد « زیبایی‌شناسی محیطی»، مجله زیباشناخت، ترجمه‌ی جواد علافچی، شماره 16.
  4. - بنه‌ولو، لئوناردو، تاریخ معماری مدرن، ترجمه دکتر سیروس باور، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1390.
  5. - بووی، اندرو ، زیبایی‌شناسی و ذهنیت ازکانت تانیچه، ترجمه، فریبرز مجیدی، تهران – انتشارات فرهنگستان هنر، چاپ سوم، 1385.
  6. - دریدا،ژاک و رورتی،ریچارد و لاکلائو،ارنستو و کریچلی،سایمون،دیکانستراکشن و پراگماتیسم، تهران:انتشارات گام نو،چاپ اول،1385.
  7. - پاکزاد، جهانشاه و ساکی، الهه (1393)، « تجربه‌ی زیبایی‌شناختی محیط»، مجله نشریه هنرهای زیبا – معماری و شهرسازی، دوره 19، شماره 3،صص: 14-5، 1393.
  8. - پاپینو، دیوید، طبیعت‌گرایی، ترجمه حسن امیری‌آرا، تهران: انتشارات ققنوس، 1395.
  9. - پاتنم و هیلاری، پراگماتیسم، پرسشی گشوده، ترجمه محمد اصغری، تهران: انتشارات ققنوس، 1395.
  10. - حسین‌زاده، مصطفی، «به کارگیری اندیشه ساختارزدایی در معماری با نگاهی به آثار برنارد چومی»، شناخت، شماره 1/74، صص83-59، 1395.
  11. - داتون، دنیس، «مقوله‌های عام زیبایی‌شناسی»، دانشنامه زیبایی‌شناسی، ترجمه‌ی نجومیان، امیرعلی و احمدزاده، شیده، ، تهران: فرهنگستان هنر، چاپ پنجم، صص151-159 ،1391.
  12. - دیویی، جان، هنر به منزله‌ی تجربه، ترجمه مسعود علیا، تهران: انتشارات ققنوس، 1391.
  13. - رُرتی، ریچارد، فلسفه و امید احتماعی، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، تهران: نشر نی، 1393.
  14. - سایتو، یوریکو، «زیبایی‌شناسی امر روزمره»، ترجمه کاوه بهبانی، تهران: انتشارات ققنوس، 1395.
  15. - سجادی، مهدی، چند مبحث اساسی در فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1388.
  16. - شاهچراغی، آزاده، بندرآباد، علیرضا، محاط در محیط، تهران: انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تهران، چاپ اول،1394.
  17. - شپرد، آن، مبانی فلسفه هنر، ترجمه علی رامین، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1395.
  18. - شوسترمن، ریچارد و تاملین، اد، تجربه زیباشناختی، ترجمه شهریار وقفی‌پور، تهران: نشر ایجاز، چاپ اول،1396.
  19. - عباسپور، مجید، انرژی، محیط زیست و توسعه پایدار، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی شریف، 1386.
  20. - عمادی، منصوره، بررسی مدرسه زندگی از دیدگاه جان دیویی، تهران: دانشگاه الزهرا، 1387.
  21. - فرهودی، سعید، «زیبایی‌شناسی»، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، شماره 41، صص 60-50، 1378.
  22. - کارلسون، آلن، «زیبایی‌شناسی محیط زیست»، زیباشناخت، ترجمه کریم‌پورزبید، شماره 20، صص302-291، 1388.
  23. - کالینسون، دایانه، تجربه زیباشناختی، ترجمه فریده فرنودفر، تهران: فرهنگستان هنر، 1388.
  24. - کانتر، دیوید روان‌شناسی مکان، ترجمه مریم امیری‌خواه، تهران: نشر فضا،1392.
  25. - کرافورد، دانلد(1391) «کانت»، دانشنامه زیبایی‌شناسی، ویراسته‌ی بریس‌گات، ترجمه‌ی منوچهر صانعی، تهران: فرهنگستان هنر، چاپ پنجم صص41-51،1391.
  26. - کرتیس، ویلیام ، معماری مدرن از 1900، ترجمه‌ی مرتضی گودرزی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ چهارم،1393.
  27. - کیت، نسبیت، نظریه‌های پسامدرن در معماری، ترجمه محمدرضا شیرازی، تهران: نشر نی، 1392.
  28. - گابستر، پل اچ.، جو آن آی، ناسائور، دنیل و گری فرای «منظر اشتراکی: نسبت زیبایی‌شناسی با اکولوژی»، مجله منظر، ترجمه‌ی پدید عادلوند و رضا قشقایی، (13): 41-36، 1389.
  29. - گات، برسین، دانشنامه زیبایی‌شناسی، ویراستار مشیت علایی، تهران: فرهنگستان هنر، 1391.
  30. - گروتر، یورگ کورت، زیبایی‌شناسی در معماری، ترجمه دکتر جهانشاه پاکزاد، مهندس عبدالرضا همایون، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1393.
  31. - هگل، فریدریش مقدمه‌ای بر زیبایی‌شناسی، ترجمه ستاره معصومی، تهران: نشر آرشام، چاپ دوم،1393.
  32. منابع لاتین
  33. - Berlent, Arnold, the Aesthetic field: Phenomenology of Aesthetic Experience, New Zealand: Cyber editions, 2000.
  34. - _______, Sensibility and Sense: the Aesthetic Transformation of the ham on world, Exeter. Imprint Academic, 2010.
  35. - Bourassa, s.c, “A. Paradigm for landscape Aesthetics”. Environment and Behavior, 22(ed): 787-812,1990.
  36. - Buettner,s, John Dewey and the Visual Arts in American, New York: jstor,1975.
  37. - Carlson, A, Aesthetics and the Environment, New York: Rout ledge, 1993.
  38. - Dewey, john, Art as Experience, New York: Capricorn books, G.P. Putnam’s sons, 1958.
  39. - _______, Experience and Nature, Chicago: Open Court Publishing Company, 1971.
  40. - Eaton, M, the Beauty that Requires health, Placing Nature Culture and Landscape Ecology, (5): 86-106, 1997.
  41. - _______, the Beatuty that Requires health. in a.Carlson8 lintott(eds), Nature, Aesthetics, and Environmentalism(20): 339-362, 2002.
  42. - Grick, N, Democracy and Rhetoric: John Dewey On The Arts Of Becoming, University Of South Carolina Press,2010.
  43. - Hepburn, R.w, “Trivia land Serious in Aesthetic Appreciation of nature” in S.kemal and I. Gaskell(eds), Landscape, Natural Beauty and The Arts, Cambridge: Cambridge University press, 1993.
  44. - Jorgensen, A. “Beyond The View: Future Directions in Landscape Aesthetics Research. ” Landscape and urban planning, (100): 353-355,2011.
  45. - Lucie – smith, Edward, Art and Civilization, New York, Abrams, 1993.
  46. - Meyer, E, Sastanaining Beauty: the Performance of Appearance, New York: manifesto, 2008.
  47. - Ostman,Leif,Apragmatist Theory of Design Thr Impact of The Pragmatist Philosophy of John Dewey on Architecture and Design,Trych:Multiprint oy,2005.
  48. - Shusterman, Richard, The Role of Body in Design, New York: Rout ledge, 2013.
  49. - _______, Pragmatic Aesthetics: Living Beauty, Rethinking Art, New York: Rowman 8 little field, 2000.
  50. - Spectore, Tom , “Pragmatism for Architects”, contemporary Pragmatism vol.1, No.1(june 2004) : 131-147,2004
  51. - Winters, Edward, Aesthetics and Architecture, London: Continum,2007.
  52. - Wu, jianguo, “Landscape Sustainbility Science, Ecosystem Services and Human Well ”– Landscape Ecology, 28(6), 2013.
  53. منابع فارسی
  54. - اسکروتن، راجر، زیبایی، ترجمه فریده فرنودفر، امیر نصری، تهران: انتشارات مینوی خرد، 1393.
  55. - برلینت، آرنولد « زیبایی‌شناسی محیطی»، مجله زیباشناخت، ترجمه‌ی جواد علافچی، شماره 16.
  56. - بنه‌ولو، لئوناردو، تاریخ معماری مدرن، ترجمه دکتر سیروس باور، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1390.
  57. - بووی، اندرو ، زیبایی‌شناسی و ذهنیت ازکانت تانیچه، ترجمه، فریبرز مجیدی، تهران – انتشارات فرهنگستان هنر، چاپ سوم، 1385.
  58. - دریدا،ژاک و رورتی،ریچارد و لاکلائو،ارنستو و کریچلی،سایمون،دیکانستراکشن و پراگماتیسم، تهران:انتشارات گام نو،چاپ اول،1385.
  59. - پاکزاد، جهانشاه و ساکی، الهه (1393)، « تجربه‌ی زیبایی‌شناختی محیط»، مجله نشریه هنرهای زیبا – معماری و شهرسازی، دوره 19، شماره 3،صص: 14-5، 1393.
  60. - پاپینو، دیوید، طبیعت‌گرایی، ترجمه حسن امیری‌آرا، تهران: انتشارات ققنوس، 1395.
  61. - پاتنم و هیلاری، پراگماتیسم، پرسشی گشوده، ترجمه محمد اصغری، تهران: انتشارات ققنوس، 1395.
  62. - حسین‌زاده، مصطفی، «به کارگیری اندیشه ساختارزدایی در معماری با نگاهی به آثار برنارد چومی»، شناخت، شماره 1/74، صص83-59، 1395.
  63. - داتون، دنیس، «مقوله‌های عام زیبایی‌شناسی»، دانشنامه زیبایی‌شناسی، ترجمه‌ی نجومیان، امیرعلی و احمدزاده، شیده، ، تهران: فرهنگستان هنر، چاپ پنجم، صص151-159 ،1391.
  64. - دیویی، جان، هنر به منزله‌ی تجربه، ترجمه مسعود علیا، تهران: انتشارات ققنوس، 1391.
  65. - رُرتی، ریچارد، فلسفه و امید احتماعی، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، تهران: نشر نی، 1393.
  66. - سایتو، یوریکو، «زیبایی‌شناسی امر روزمره»، ترجمه کاوه بهبانی، تهران: انتشارات ققنوس، 1395.
  67. - سجادی، مهدی، چند مبحث اساسی در فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1388.
  68. - شاهچراغی، آزاده، بندرآباد، علیرضا، محاط در محیط، تهران: انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تهران، چاپ اول،1394.
  69. - شپرد، آن، مبانی فلسفه هنر، ترجمه علی رامین، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1395.
  70. - شوسترمن، ریچارد و تاملین، اد، تجربه زیباشناختی، ترجمه شهریار وقفی‌پور، تهران: نشر ایجاز، چاپ اول،1396.
  71. - عباسپور، مجید، انرژی، محیط زیست و توسعه پایدار، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی شریف، 1386.
  72. - عمادی، منصوره، بررسی مدرسه زندگی از دیدگاه جان دیویی، تهران: دانشگاه الزهرا، 1387.
  73. - فرهودی، سعید، «زیبایی‌شناسی»، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، شماره 41، صص 60-50، 1378.
  74. - کارلسون، آلن، «زیبایی‌شناسی محیط زیست»، زیباشناخت، ترجمه کریم‌پورزبید، شماره 20، صص302-291، 1388.
  75. - کالینسون، دایانه، تجربه زیباشناختی، ترجمه فریده فرنودفر، تهران: فرهنگستان هنر، 1388.
  76. - کانتر، دیوید روان‌شناسی مکان، ترجمه مریم امیری‌خواه، تهران: نشر فضا،1392.
  77. - کرافورد، دانلد(1391) «کانت»، دانشنامه زیبایی‌شناسی، ویراسته‌ی بریس‌گات، ترجمه‌ی منوچهر صانعی، تهران: فرهنگستان هنر، چاپ پنجم صص41-51،1391.
  78. - کرتیس، ویلیام ، معماری مدرن از 1900، ترجمه‌ی مرتضی گودرزی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ چهارم،1393.
  79. - کیت، نسبیت، نظریه‌های پسامدرن در معماری، ترجمه محمدرضا شیرازی، تهران: نشر نی، 1392.
  80. - گابستر، پل اچ.، جو آن آی، ناسائور، دنیل و گری فرای «منظر اشتراکی: نسبت زیبایی‌شناسی با اکولوژی»، مجله منظر، ترجمه‌ی پدید عادلوند و رضا قشقایی، (13): 41-36، 1389.
  81. - گات، برسین، دانشنامه زیبایی‌شناسی، ویراستار مشیت علایی، تهران: فرهنگستان هنر، 1391.
  82. - گروتر، یورگ کورت، زیبایی‌شناسی در معماری، ترجمه دکتر جهانشاه پاکزاد، مهندس عبدالرضا همایون، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1393.
  83. - هگل، فریدریش مقدمه‌ای بر زیبایی‌شناسی، ترجمه ستاره معصومی، تهران: نشر آرشام، چاپ دوم،1393.
  84. منابع لاتین
  85. - Berlent, Arnold, the Aesthetic field: Phenomenology of Aesthetic Experience, New Zealand: Cyber editions, 2000.
  86. - _______, Sensibility and Sense: the Aesthetic Transformation of the ham on world, Exeter. Imprint Academic, 2010.
  87. - Bourassa, s.c, “A. Paradigm for landscape Aesthetics”. Environment and Behavior, 22(ed): 787-812,1990.
  88. - Buettner,s, John Dewey and the Visual Arts in American, New York: jstor,1975.
  89. - Carlson, A, Aesthetics and the Environment, New York: Rout ledge, 1993.
  90. - Dewey, john, Art as Experience, New York: Capricorn books, G.P. Putnam’s sons, 1958.
  91. - _______, Experience and Nature, Chicago: Open Court Publishing Company, 1971.
  92. - Eaton, M, the Beauty that Requires health, Placing Nature Culture and Landscape Ecology, (5): 86-106, 1997.
  93. - _______, the Beatuty that Requires health. in a.Carlson8 lintott(eds), Nature, Aesthetics, and Environmentalism(20): 339-362, 2002.
  94. - Grick, N, Democracy and Rhetoric: John Dewey On The Arts Of Becoming, University Of South Carolina Press,2010.
  95. - Hepburn, R.w, “Trivia land Serious in Aesthetic Appreciation of nature” in S.kemal and I. Gaskell(eds), Landscape, Natural Beauty and The Arts, Cambridge: Cambridge University press, 1993.
  96. - Jorgensen, A. “Beyond The View: Future Directions in Landscape Aesthetics Research. ” Landscape and urban planning, (100): 353-355,2011.
  97. - Lucie – smith, Edward, Art and Civilization, New York, Abrams, 1993.
  98. - Meyer, E, Sastanaining Beauty: the Performance of Appearance, New York: manifesto, 2008.
  99. - Ostman,Leif,Apragmatist Theory of Design Thr Impact of The Pragmatist Philosophy of John Dewey on Architecture and Design,Trych:Multiprint oy,2005.
  100. - Shusterman, Richard, The Role of Body in Design, New York: Rout ledge, 2013.
  101. - _______, Pragmatic Aesthetics: Living Beauty, Rethinking Art, New York: Rowman 8 little field, 2000.
  102. - Spectore, Tom , “Pragmatism for Architects”, contemporary Pragmatism vol.1, No.1(june 2004) : 131-147,2004
  103. - Winters, Edward, Aesthetics and Architecture, London: Continum,2007.
  104. - Wu, jianguo, “Landscape Sustainbility Science, Ecosystem Services and Human Well ”– Landscape Ecology, 28(6), 2013.
  105. - اسکروتن، راجر، زیبایی، ترجمه فریده فرنودفر، امیر نصری، تهران: انتشارات مینوی خرد، ۱۳۹۳.
  106. - بنه‌ولو، لئوناردو، تاریخ معماری مدرن، ترجمه دکتر سیروس باور، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۹۰.
  107. - پاپینو، دیوید، طبیعت‌گرایی، ترجمه حسن امیری‌آرا، تهران: انتشارات ققنوس، ۱۳۹۵.
  108. - پاتنم و هیلاری، پراگماتیسم، پرسشی گشوده، ترجمه محمد اصغری، تهران: انتشارات ققنوس، ۱۳۹۵.
  109. - حسین‌زاده، مصطفی، به کارگیری اندیشه ساختارزدایی در معماری با نگاهی به آثار برنارد چوی، شناخت، شماره ۱/۷۴، صص۸۳-۵۹، ۱۳۹۵.
  110. - دیویی، جان، هنر به منزله‌ی تجربه، ترجمه مسعود علیا، تهران: انتشارات ققنوس، ۱۳۹۱.
  111. - رُرتی، ریچارد، فلسفه و امید احتماعی، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، تهران: نشر نی، ۱۳۹۳.
  112. - سایتو، یوریکو، «زیبایی‌شناسی امر روزمره»، ترجمه کاوه بهبانی، تهران: انتشارات ققنوس، ۱۳۹۵.
  113. - سجادی، مهدی، چند مبحث اساسی در فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۸.
  114. - شپرد، آن، مبانی فلسفه هنر، ترجمه علی رامین، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۹۵.
  115. - عباسپور، مجید، انرژی، محیط زیست و توسعه پایدار، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی شریف، ۱۳۸۶.
  116. - عمادی، منصوره، بررسی مدرسه زندگی از دیدگاه جان دیویی، تهران: دانشگاه الزهرا، ۱۳۸۷.
  117. - فرهودی، سعید، «زیبایی‌شناسی»، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، شماره ۴۱، صص ۶۰-۵۰، ۱۳۷۸.
  118. - کارلسون، آلن، «زیبایی‌شناسی محیط زیست، ترجمه کریم-پورزبید»، زیباشناخت، شماره ۲۰، صص۳۰۲-۲۹۱، ۱۳۸۸.
  119. - کالینسون، دایانه، تجربه زیباشناختی، ترجمه فریده فرنودفر، تهران: فرهنگستان هنر، ۱۳۸۸.
  120. - گروتر، یورگ کورت، زیبایی‌شناسی در معماری، ترجمه دکتر جهانشاه پاکزاد، مهندس عبدالرضا همایون، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۳.
  121. - کیت، نسبیت، نظریه‌های پسامدرن در معماری، ترجمه محمدرضا شیرازی، تهران: نشر نی، ۱۳۹۲.
  122. - گات، برسین، دانشنامه زیبایی‌شناسی، ویراستار مشیت علایی، تهران: فرهنگستان هنر، ۱۳۹۱.
  123. - هتینگر، ند، «جستارها، عینیت در زیبایی‌شناسی محیط زیست و حفاظت از محیط زیست»، زیباشناخت، شماره ۲۱، صص ۲۷۲-۲۴۷، ۱۳۸۸.
  124. منابع لاتین
  125. - Berlent, Arnold, the Aesthetic field: Phenomenology of Aesthetic Experience, New Zealand: Cyber editions, ۲۰۰۰.
  126. - _______, Sensibility and Sense: the Aesthetic Transformation of the ham on world, Exeter. Imprint Academic, ۲۰۱۰.
  127. - Buettner,s, John Dewey and the Visual Arts in American, New York: jstor,۱۹۷۵.
  128. - Carlson, A, Aesthetics and the Environment, New York: Rout ledge, ۱۹۹۳.
  129. - Dewey, john, Art as Experience, New York: Capricorn books, G.P. Putnam’s sons, ۱۹۵۸.
  130. - _______, Experience and Nature, Chicago: Open Court Publishing Company, ۱۹۷۱.
  131. - Eaton, M, the Beauty that Requires health, Placing Nature Culture and Landscape Ecology, (۵): ۸۶-۱۰۶, ۱۹۹۷.
  132. - _______, the Beatuty that Requires health. in a.Carlson۸ lintott(eds), Nature, Aesthetics, and Environmentalism(۲۰): ۳۳۹-۳۶۲, ۲۰۰۲.
  133. - Hepburn, R.w, “Trivia land Serious in Aesthetic Appreciation of nature” in S.kemal and I. Gaskell(eds), Landscape, Natural Beauty and The Arts, Cambridge: Cambridge University press, ۱۹۹۳.
  134. - Lucie – smith, Edward, Art and Civilization, New York, Abrams, ۱۹۹۳.
  135. - Meyer, E, Sastanaining Beauty: the Performance of Appearance, New York: manifesto, ۲۰۰۸.
  136. - Shusterman, Richard, The Role of Body in Design, New York: Rout ledge, ۲۰۱۳.
  137. - _______, Pragmatic Aesthetics: Living Beauty, Rethinking Art, New York: Rowman ۸ little field, ۲۰۰۰.
  138. - Wu, jianguo, Landscape Sustainbility Science, Ecosystem Services and Human Well – Landscape Ecology, ۲۸(۶), ۲۰۱۳.