هنر روشن‌ترین وجه معرفت حق در عرفان ابن عربی

نیلوفر رضازاده؛ نصرالله حکمت؛ پرویز ضیاء شهابی؛ فاطمه شاهرودی

دوره 12، شماره 1 ، مرداد 1398، ، صفحه 105-127

چکیده
  پژوهش حاضر معطوف به ارائه طریقی در معرفت الله مبتنی بر آراء ابن عربی در باب هنر به شیوه توصیفی- تحلیلی سامان یافته است. مقاله با تشریح جایگاه شناخت، اقسام و مراتب آن، به راه‌های معرفت حق در دیدگاه ابن عربی می‌پردازد. هدف مقاله تبیین راه هنر به مثابه روشن‌ترین راه معرفت و تقرّب به حق است. تحقیق پس از شرح هنر در تلقی ابن عربی، محورهای ...  بیشتر

تطوّر برهان صدّیقین در کلام فلسفی امامیّه از نصیرالدین طوسی تا نصیرالدین کاشی

نصر الله حکمت؛ حمید عطایی نظری

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 51-72

چکیده
  برهان صدّیقین از براهین مهم و معتبر اثبات وجود خدا در فلسفه و کلام اسلامی به شمار می­آید که نخست در فلسفۀ ابن سینا به طور رسمی مطرح شد و پس از آن، دیگر فلاسفه در تحکیم و ترویج آن سعی وافر نمودند و صورت­های مختلفی از آن ارائه کردند. برهان صدّیقین به­ سبب اتقان و اعتبار خاصّ خودش با استقبال فیلسوف ـ متکلّمانِ امامی در دوران میانی نیز روبرو ...  بیشتر

نسبت عقل فعال و مثل در فلسفۀ ملاصدرا

نصرالله حکمت؛ حمید رضا بوجاری

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1393

چکیده
  ملاصدرا هم به وجود عقل فعال معتقد است و هم به وجود مُثُل افلاطونی. وی در آثار خود به طور مفصل به هر کدام از این دو پرداخته است. پرسشی که مطرح می­شود این است که این دو در هستی­شناسی ملاصدرا چه نسبتی با هم دارند. به نظر نگارنده با سه دلیل می­توان ثابت کرد که با توجه به فلسفۀ ملاصدرا هر دو یک حقیقت وجودی می­باشند. دلیل اول تشابه خصوصیات هستی­شناسانه­ ...  بیشتر

جایگاه معاد در فلسفۀ ابن‌ سینا

نصرالله حکمت؛ محبوبه حاجی زاده

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1392

چکیده
  معاد در فلسفۀ ابن‌سینا بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اهمیت این موضوع از وفور تألیفات وی که به معاد اختصاص یافته، آشکار می‌شود. آنچه در مورد ابن‌ سینا محلّ مناقشه است، دیدگاه وی نسبت به معاد جسمانی است. مسألۀ معاد در فلسفۀ ابن‌ سینا، بین نفی و اثبات جسمانی بودن معاد معلق است. در آثار ابن ‌سینا دو دیدگاه اصلی در بحث از معاد جسمانی ...  بیشتر

نور در فلسفۀ سهروردی

نصرالله حکمت؛ محبوبه حاجی زاده

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1391

چکیده
  حکمت اشراق، حکمتی ذوقی و عرفانی است که سهروردی آن را به طور روش‌مند در آثار خود مطرح کرده است. شیخ اشراق خود را همچون نقطۀ کانونی می‌دانسته که دو میراث حکمی ـ که از شاخۀ واحد نخستین (هرمس) پیدا شده بود ـ دوباره در آن به هم رسیده و یکی شده است. اصول روش او در کتاب «حکمة ﺍﻻﺷﺮﺍﻕ» به این ترتیب است که طی سه مرحله فیلسوف به اشراق نایل می‌گردد؛ ...  بیشتر

معنای ماهیت در آثار فارابی

نصرالله حکمت؛ فاطمه شهیدی

دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1388

چکیده
  در این مقاله فرض بر این است که ماهیت در دوره‌های مختلف تاریخ فلسفه معانی متفاوتی داشته و برای فارابی به عنوان واسطه ای میان ارسطو و ابن سینا هنوز اصطلاحات فلسفی استقرار و اشتهار کامل را پیدا نکرده اند و جوانب و لوازم آن هویدا نشده اند. برای فارابی ماهیت در عین تمایز، بسیار پیچیده و نزدیک به وجود است. شاهد این مدعا در آثار فارابی جاهایی ...  بیشتر

انکشاف ابدیت؛ ضد تاریخی‌گرایی اساطیری

نصرالله حکمت؛ عارف دانیالی

دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1388

چکیده
  اسطوره، نه صورت ابتدایی و خام بینش بشری، بلکه منطق غالب بشر جاویدان و مقدس است؛ منطق «خاستگاه» و «تکراری» که در ساختار دقیق و یکپارچه اش، هر امر جزیی را به مرتبة «دال ابدیت» بر می‌کشد. ضرورت و قطعیت این منطق،تنها در قیاس با پارادایم تاریخی فهم می‌شود. «خاستگاه باوری» اساطیری در پی آنست که کثرات و تفاوتها را در یک اصل و سرچشمه گردآورده ...  بیشتر