نسبیّت اینشتین و مسئله معقولیت علمی در فلسفه کاسیرر

Document Type : علمی - پژوهشی

Authors

1 Allameh Tabataba'i University

2 دانشگاه علامه طباطبائی

10.29252/kj.2021.213712.0

Abstract

با ظهور نظریه نسبیّت اینشتین و ابتنای آن بر هندسه ی نااُقلیدسی، تفکر غالبی که بر مبنای آن کانت نقد اول خود را بنا نهاده بود ( قطعیت هندسه اُقلیدسی و قوانین حرکت نیوتن)، متزلزل گشت و همین امر واکنش های متفاوتی را برانگیخت. در این میان ارنست کاسیرر از مکتب ماربورگ در رساله­ای مستقل به موضوع پرداخت. نظریه نسبیّت اینشتین از سه بابت در فلسفه کاسیرر ثمربخش ظاهر می‌شود. الف) اندراج نظریه نسبیّت اینشتین به عنوان تاییدی بر معرفت­شناسی عمومیوی، ب) اثبات کارایی اصول معرفت شناسانه کانت – ایدئالیسم انتقادی- در تحلیل نظریه نسبیّت، ج) کاربستِ اصل نسبیّت بر خودِ "نقد شناخت" و تبیین پروژه فلسفه صورت‌های سمبولیک. مبنای انجام این موارد درک متفاوت کاسیرر از مفاهیم علمی است که به کمک آن نشان می‌دهد تعارض و گسستی بین فیزیک کلاسیک و نظریه نسبیّت وجود ندارد. همچنین با دفاع از ضرورت صورت­های مفهومی تغییر­ناپذیر در نظریه‌ها مقایسه آنها امکان­پذیر می‌شود و می‌توان به شکلی معنادار از پیشروی علم سخن گفت.

Keywords


Cassirer, E. (1953a), Subs‌tance and Function & Eins‌tein’s Theory of Relativity, Chicago: Dover; Publications, Inc.
Cassirer, E. (1953b), The Philosophy of Symbolic Forms, Volume 3. New Haven and London: Yale University Press.
Cassirer, E. (1955), The Philosophy of Symbolic Forms. Volume 2: Mythical Thought, (R. Manheim, Trans.) New Haven: Yale University Press.
Eins‌tein, A. (2004), The Collected Papers of Albert Eins‌tein (Vol. 10), (T. S. Diana Kormos Buchwald, Ed., & A. Hentschel, Trans.) New Jersey: Princeton University Press.
Eins‌tein, Albert (2001), Relativity The Special and the General Theory, translation by Robert W. Lawson, London and New York: Routledge.
Friedman, M. (2001), Dynamics of Reason: The 1999 Kant Lectures at S‌tanford University. California: CSLI Publications.
Friedman, M. (2005), “Erns‌t Cassirer and the Philosophy of Science”, In G. Gutting (Ed.), Continental Philosophy of Science (pp. 71-84). Malden, Oxford: Blackwell Publishing.
Friedman, M. (2010), “Erns‌t Cassirer and Thomas Kuhn: The Neo-Kantian Tradition in the His‌tory and Philosophy of Science”, In S. L. R. A. Makkreel (Ed.), Neo-Kantianism and Contemporary Philosophy (pp. 177-191). Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press.
Janiak, Andrew (2020), “Kant’s Views on Space and Time”, in The S‌tanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2020 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.s‌tanford.edu/archives/spr2020/entries/kant-spacetime/>. 
Ladyman, J. (2016), “S‌tructural Realism”, Retrieved from The S‌tanford Encyclopedia of Philosophy: https://plato.s‌tanford.edu/archives/win2016/entries/s‌tructural-realism/
Luft, J. T. (2015), The Philosophy of Erns‌t Cassirer, Berlin, Bos‌ton: Walter de Gruyter GmbH.