بررسی مفهوم اضطراب از دیدگاه کی‌یرکه‌گور و ژان‌پل‌ سارتر

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

2 دانشگاه تبریز

چکیده

کی‌یرکه‌گور با تکیه بر تفکر انفسی، توجه را از عالم خارج به فرد انسانی معطوف ساخت. او با تأکید بر فرد انسانی و احوالات مخصوص او، تعریفی جدید از انسان ارائه کرد و ادبیات جدیدی را وارد فلسفه ساخت و از آن‌ پس، مفاهیمی نظیر اضطراب، نومیدی، تهوع و... به کلیدواژه‌های اساسی اگزیستانسیالیسم تبدیل شدند. در اندیشة‌ ژان پل سارتر نیز توجه به این مسائل و اهتمام به آنها به اوج رسید. اضطراب از اولین احوالاتی است که فردِ هستی‌دار با آن درگیر است. کی‌یرکه‌گور دو رویکرد متفاوت به این مقوله دارد؛ یکی نگاه او در کتاب ترس ‌و لرز است که در آنجا یقین ایمانی را عامل اصلی اضطراب می‌داند؛ یقینی که برگرفته از اعتماد به خداست. رویکرد دیگر او در کتاب مفهوم اضطراب مطرح می‌شود که او در آنجا‌، با نگاهی روان‌کاوانه، ریشۀ اضطراب را در گذشتۀ گناه‌‌آلود فرد می‌جوید. سارتر نیز به مانند کی‌یرکه‌گور تعریفی خاص از انسان ارائه می‌دهد و مهم‌ترین خصوصیت او را انتخاب و آزادی می‌داند. از آنجایی‌که انسان پیوسته در موضع انتخاب قرار می‌گیرد، با آینده‌ای نامعلوم مواجه است که همین مواجهه، بر اضطراب او می‌افزاید. در این مقاله، مفهوم اضطراب را که از مفاهیم اساسی اگزیستانسیالیسم است، از منظر کی‌یرکه‌گور و سارتر بررسی می‌کنیم و به تأثیرپذیری سارتر از کی‌یرکه‌گور در این زمینه و اشتراکات و افتراقات آنها می‌پردازیم

کلیدواژه‌ها


  1. فهرست منابع:
  2. احمدی، بابک، ، سارتر که می‌نوشت، تهران، مرکز، 1385.
  3. احمدی، بابک، معمای مدرنیته، تهران، مرکز، 1377.
  4. استراترن، پل، ، آشنایی با فلسفۀ کی‌یرکه‌گور، ترجمۀ علی جوادزاده، تهران، مرکز، 1385.
  5. اسلامی، زینب، «گناه و ترس‌آگاهی در اندیشۀ کی‌یرکه‌گور»، مجلۀ معرفت، سال هفدهم، شمارۀ 137، تهران، دی 1387.
  6. باتلر، جودیت، ، ژان‌پل‌سارتر، ترجمۀ خشایار دیهیمی، تهران، کهکشان (نسل قلم)، 1375.
  7. پیر، هنری، ، ژان‌پل‌سارتر، ترجمۀ احمد میرعلایی و ابوالحسن نجفی، تهران، زمان، 2536.
  8. توکلی، غلامحسین، «کی‌یرکه‌گور و اراده‌گروی»، نامۀ مفید، شمارۀ 28، تهران، 1387.
  9. دستغیب، عبدالعلی، «سورن‌کی‌یرکه‌گور (متفکر تنها)»، نامۀ مفید، شمارۀ 4، تهران، ۱۳۷۷.
  10. سارتر، ژان‌ پل، (الف) ، نکراسوف، ترجمۀ قاسم صنعوی، تهران، پیام، 1350.
  11. ـــــــــ ، (ب) ، سن عقل، ترجمۀ محمود جزایری، تهران، خوارزمی، 1350.
  12. ـــــــــ ، ادبیات چیست، ترجمۀ مصطفی رحیمی و ابوالحسن نجفی، تهران، کتاب زمان، 2536.
  13. ـــــــــ ، روسپی بزرگوار، ترجمۀ عبدالحسین نوشین، تهران، روزبهان، 2537.
  14. ـــــــــ ، دیوار، ترجمۀ صادق هدایت، تهران، مجید، 1387.
  15. ـــــــــ ، اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، ترجمۀ مصطفی رحیمی، تهران، نیلوفر، 1386.
  16. ـــــــــ ، مرده‌های بی‌کفن‌ودفن، خلوتگاه و مگس‌ها، ترجمۀ صدیق‌ آذر، تهران، جامی، 1387.
  17. ـــــــــ ، تهوع، ترجمۀ جلال‌الدین اعلم، تهران، امیرکبیر، 2535.
  18. کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه (از من‌دوبیران تا سارتر)، جلد نهم، ترجمۀ عبدالحسین آذرنگ و سیدمحمود یوسف‌ثانی، تهران، علمی و فرهنگی، 1386.
  19. کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه، جلد هفتم، از فیشته تا نیچه، ترجمۀ داریوش آشوری، تهران، علمی و فرهنگی، 1386.
  20. کاپوتو، جان دی، چگونه کی‌یرکه‌گور بخوانیم، ترجمۀ صالح نجفی، تهران، رخ‌داد نو، 1389.
  21. کلنبرگر، جی، کی‌یرکه‌گور و نیچه، ترجمۀ ابوتراب سهراب و الهام عطاردی، تهران، نگاه، 1384.
  22. کی‌یرکه‌گور، سورن‌آبوا، ، ترس و لرز، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، تهران، نی، 1384.
  23. لاوین، ت.ز، از سقراط تا سارتر، ترجمۀ پرویز بابایی، تهران، نگاه، 1384.
  24. لی‌اندرسن، سوزان، فلسفۀ کی‌یرکه‌گور، ترجمۀ خشایار دیهیمی، تهران، طرح نو، 1385.
  25. مستعان، مهتاب، کی‌یرکه‌گور، متفکر عارف‌پیشه، آبادان، پرسش، 1387.
  26. وارنوک، مری، اگزیستانسیالیسم و اخلاق، ترجمۀ مسعود علیا، تهران، ققنوس، 1379.
  27. وال، ژان، اندیشۀ هستی، ترجمۀ باقر پرهام، تهران، کتابخانۀ طهوری، 1357.
  28. ورنو، روژه و وال، ژان، پدیدارشناسی و فلسفه‌های هست‌بودن، ترجمۀ یحیی مهدوی، تهران، خوارزمی، 1372.
  29. هوردرن، ویلیام، راهنمای الهیات پروتستان، ترجمۀ طاطه‌ووس میکائیلیان، تهران، علمی و فرهنگی، 1368.
  30. Arbor, Ann, Jean Paul Sartre, University of Michigan press, 1962.
  31. Keiner, Sery, Three philosophical Moralist (mill, Kant, Sartre), Oxford university press,1995.
  32. KierKegaard, Soren Abya (Johannes Climacus) Philosophical Fragment, Tr. by Stephan Evans, Humanites press international, 1983.
  33. KierKegaard, Soren Abya, Concept of Anxiety,Tr. by Reider Thomte and Albert B. Anderson, Princeton University Press, 1981.
  34. KierKegaard, Soren Abya, Either/Or, vol II, Tr. by Divid F. Swenson, Newjersy, Princeton university press, 1988.
  35. KierKegaard, Soren Abya, Concluding Unscientific Postscrip, Tr.by Howard V. Hong, Edna H. Hong, Princeton University Press,1992.
  36. Kier Kegaard, Soren Abya, Paper and Journals, VIIII, Penguin, 1996.
  37. Levy, Neil, Sartre (One world Philosophers), Oxford university press, 2002.
  38. Sartre, Jean Paul, Being & Nothingness, An Essay on Phenomenological Ontology, Tr. by Hazel E. Barnes, Newjersy: Citadel press, 1977.
  39. Stern, Alfred, Sartre, Newyork, Dell publishing co, 1967.
  40. Warnock, Mary, Existentialism, Oxford university press, 1970.