انتقادات ِفرگه به نظریه‌ی ایده‌انگارانه‌ی معنا و استدلال ِویتگنشتاین علیه زبان خصوصی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشجوی دکتری فلسفه معاصر غرب، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

فرگه یکی از نخستین منتقدان جدی روان‌شناسی‌گرایی در منطق و سمانتیک محسوب می‌شود. در این مقاله، نخست به بررسی انتقادات وی به نظریۀ ایده‌انگارانۀ معنا می‌پردازیم. این انتقادات در چارچوب کلی پروژۀ فکری فرگه، یعنی لوجیسیزم، و اصل اول مبانی علم حساب یعنی تمایز امر ابژکتیو/منطقی و امر سوبژکتیو/روانشناختی صورت می‌گیرد. از دید فرگه، چنین نظریه‌ای نه تنها صدق را به خطر می‌اندازد، بلکه معنا و لذا امکان مفاهمه را نیز با چالش مواجه می‌کند. سپس برخی وجوه این انتقاد فرگه را با استدلال ویتگنشتاین متأخر علیه زبان خصوصی مقایسه می‌کنیم. کاوش در جزئیات تحلیل فرگه از مفهوم ایده نشان می‌دهد که وی فروضی در مورد رابطۀ واژه‌های زبان عمومی و جهان خصوصی اید‌ه‌های ذهنی دارد که مستعد نقد هستند؛ بررسی مفهوم زبان خصوصی و استدلال‌ ویتگنشتاین علیه آن (و طرح مباحثی چون تعریف خصوصی نشانه، پیروی از قاعده و معیار این‌همانی) واسطه‌ای خواهد بود تا به این فروض پی ببریم و آن‌ها را نقد کنیم. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

انتقادات ِفرگه به نظریه‌ی ایده‌انگارانه‌ی معنا و استدلال ِویتگنشتاین علیه زبان خصوصی

چکیده [English]

Gottlobe Frege is considered as one of the first incisive critics of psychologism in logic and semantics. In this article, firstly, Frege's critics of Ideational Theory of Meaning is discussed. According to Frege, this theory invalidates truth, but also problematizes meaning and the possibility of communication as well. These critics are framed through Frege's main conceptual frameworks, namely, logisim and the first theorem of Grundlage der Arithmetik, by which he distinguishes between the objective/logical and the subjective/psychological. Then, this critics is also compared with later Wittgenstein's Private Language Argument (PLA). We argue that a detailed account of Frege's concept of idea illustrates that his assumptions about the relation between the inner world (Innenwelt) and language could be criticized. Through discussing "private definition of a sign'', ''following a rule'' and ''criteria of the identity'', Wittgenstein's definition of the Private Language and his arguments against it are analyzed so that we can critically study these assumptions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ideational Theory of Meaning- Idea-PLA- defining a sign- the inner world- identity
  1. Dummett, Michael, Frege: Philosophy of Language, first edition, New York: Harper & Row Publishers, 1973.
  2. Hacker, Peter M.S., Insight and Illusion, revised edition, Oxford: Clarendon Press, 1986.
  3. Kenny, Anthony, Frege: an Introduction to the Founder of Modern Analytic Philosophy, Malden: Blackwell, 2000.
  4. Locke, John, An Essay Concerning Human Understanding, The Pennsylvania State University, Electronic Classics Series, 1999.
  5. Miller, Alexander, Philosophy of Language, London and New York: Routledge, 2007.
  6. McCulloch, Gregory, The Mind and Its World, London and New York: Routledge, 1995.
  7. Baker, G.P., P.M.S. Hacker, “Frege's Anti-Psychologism”, in Perspectives on Psychologism, (ed.) M.A. Notturno Leiden: Brill, 74–127, 1989.
  8. Hacker, Peter M.S., “Frege and the Private Language Argument”, Idealistic Studies, vol.2, Issue 3:265-287, 1972.
  9. Malcolm, Norman, Wittgenstein's Philosophical Investigations; a review, in The Philosophical Review, Vol. 63, No. 4:530-559, 1954.
  10. Rhees, Rush, “Symposium: Can There Be a Private Language?”, Aristotelian Society Supplementary, Volume 28:63-76, 1954.
  11. Candlish, Stewart, The Private Language Argument, at http://plato.stanford.edu/entries/private-language/, 2010.
  12. کوته‌نوشت آثار فرگه:
  13. (G) Der Gedanke: Eine Logische Untersuchung, in Beiträge zur Philosophie des deutschen Idealismus I (1918–1919): 58–77, 1918
  14. (GL) Die Grundlagen der Arithmetik: eine logisch-mathematische Untersuchung über den Begriff der Zahl, Breslau: W. Koebner, 1884
  15. (GG) Grundgesetze der Arithmetik, Hildesheim: Olms, 1962
  16. (PW) Posthomus Writing, ed. by H. Hermes, F. Kambartel, F. Kaulbach, tr. by P. Long, R. White, Oxford: Basil Blackwell, 1979
  17. (ÜSB) Über Sinn und Bedeutung, in Zeitschrift für Philosophie und philosophische Kritik, 100: 25–50, 1892
  18. کوته‌نوشت آثار ویتگنشتاین:
  19. (BB) The Blue and Brown Books, Oxford: Basil Blackwell, 1958
  20. (BGM) Bemerkungen über die Grundlagen der Mathematik, G.E.M. Anscombe, Rush Rhees and G.H. von Wright, eds. in Schriften 6, Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1974
  21. (NFP) Notes for the ‘Philosophical Lecture’, in Philosophical Occasions 1912–51, ed. J. Klagge and A. Nordmann. Indianapolis: Hackett, 1993:447-458
  22. (NPS) Notes for Lectures on ‘Private Experience’ and ‘Sense Data’,in Philosophil Occasions 1912-51, ed. J. Klagge and A. Nordmann. Indianapolis: Hackett, 1993: 202- 289
  23. (PU) Philosophische Untersuchungen, (Philosophical Investigations), 2nd ed. Oxford: Basil Blackwell, 1958
  24. (ÜG) Über Gewissheit, G.E.M. Anscombe and G.H. von Wright, eds. Oxford: Basil Blackwell, 1969